कुष्ठ

{ kuṣṭhḥ }

हिन्दी (hindi) WN

See : कोढ़

A dictionary, Marathi and English

Leprosy. 2 Costus Arabicus.

महाराष्ट्र शब्दकोश

 न. १ कोडा ; रक्तपिती ; महारोग ; पांढरें कोड . कोडाचें एकंदर १८ एक प्रकार आहेत . कोड उप्तन्न होण्यापुर्वी तेथील चामडें अतिशय गुळगुळीत किंवा खरखरीत होतें . तेथें घाम पार येतो , किंवा मुळींच येत नाहीं . चामडें बधिर होतें . तेथें व्रण लवकर होतात व उशिरां बरे होतात . अपथ्यानें ते पुन्हां उद्‌भवतात . रक्ताला काळसरपणा येतो . - योर २ . ३४० . हिरडा , करंजाची साल , मोहर्‍या , हळद , बांवच्या शेंदेलोण यांच्या चूर्णाच्या लेपानें कोड जातें . - योर २ . ३४७ . २ कोष्टकोळंजन . ( सं . कुष्ट )

A Sanskrit English Dictionary

कुष्ठ  mn.  mn. ( fr. 1. कु + स्थ, [Pāṇ. 8-3, 97]) the plant Costus speciosus or arabicus (used as a remedy for the disease called तक्म॑न्), [AV.]; [Kauś. 35]; [R. ii, 94, 23]; [Suśr.]
the plant Saussurea auriculata
कुष्ठ  m.  m. (= ककुन्दर) cavity of the loin [Comm.; but perhaps = कु॑ष्ठिका] [VS. xxv, 6]
कुष्ठ  n.  n. leprosy (of which eighteen varieties are enumerated, i.e. seven severe and eleven less so), [Suśr.]; [Bhartṛ. i, 89]; [Kathās.]
a sort of poison, [L.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

कुष्ठः [kuṣṭhḥ] ष्ठम् [ṣṭham]   ष्ठम् [Uṇ.2.2]
Leprosy (of which there are 18 varieties); गलत्कुष्ठाभिभूताय च [Bh.1.9.]
A sort of poison.
A kind of tree; Costus specious, see कोष्ठ; [Rām.2.94.24.]
(-m.) cavity of the loin.
-ष्ठा   The mouth or opening of a basket.
Comp. अरिः sulphur.
 N. N. of several plants (Mar. भोवरी, रुई, कडू पडवळ इ.)

Shabda-Sagara

कुष्ठ  n.  ( -ष्ठं)
1. Leprosy, of which eighteen varieties are enumerated, seven great or severe, and eleven of minor importance.
2. A plant, a kind of costus, (Costus speciosus:)
3. A sort of poison.
E. कुष् to extract, and क्थम् Unadi affix, or कु bad, ill and स्थ being, staying.

ROOTS:

कुष् क्थम् कु स्थ