कटः [kaṭḥ] 1 A straw mat;
[Ms.2.24.] The hip;
[Mb.13.53.42.] Hip and loins; the hollow above the hips.
The temples of an elephant; कण्डूयमानेन कटं कदाचित्
[R.2.37,3.37,4.47.] A particular throw of the dice in hazard; नर्दितदर्शितमार्गः कटेन विनिपातितो यामि
[Mk.2.8.] A kind of grass; दग्धव्यौ वा कटाग्निना
[Ms.8.377.] Excess (as in उत्कट).
A corpse; कट- धूमस्य सौरभ्यमवघ्राय व्रजौकसः
[Bhāg.1.6.41.] A hearse, bier.
An arrow.
A custom.
A cemetery, burial ground.
A time or season.
The plant Saccharum Sara (शर).
An annual plant.
Grass (in general).
A thin piece of wood, plank.
See कटाक्ष; घ्नन्तीवैक्षत्कटाक्षेपौः
[Bhāg.1.32.6.] -टी Long pepper.
-टम् Dust of flowers. -Comp.
-अक्षः a glance, a side-long look, leer; गाढं निखात इव मे हृदये कटाक्षः
[Māl.1.29;] also 25, 28;
[Me. 37.] ˚मुष्ट a. caught by a glance. ˚विशिखः an arrow-like look of love.
-अग्निः a fire kept up with dry grass or straw; the straw placed round a criminal to be burnt. दग्धव्यौ वा कटाग्निना
[Ms.8.377;] [Y.2.282.] -अन्तः the extremity of the temples; आताम्राभा रोषभाजः कटान्तात्
[Śi.18.42.] उदकम् water for a funeral libation; कृत्वा कटोदकादीनि भ्रातुःपुत्रानसान्त्वयत्
[Bhāg.7.2.17,] rut, ichor (issuing from an elephant's temples).
-कारः a mixed tribe (of low social position); (शूद्रायां वैश्यतश्चौर्यात् कटकार इति स्मृतः Uśanas).
-कुटिः m. m. A straw hut; स्वलंकृताः कटकुटिकम्बलाम्बराद्युपस्करा ययुरधियुज्य सवतः
[Bhāg. 1.71.16.] -कृत् m. m. A plaiter of straw mats; ददार करजैर्वक्षस्येरकां कटकृद्यथा
[Bhāg.1.3.18.] -कोलः a spittingpot.
-खादक a. a. eating much, voracious.
(कः) a jackal.
a crow.
a glass vessel, a tumbler or bowl.
-घोपः a hamlet inhabited by herdsmen.
-पूतनः, -ना a kind of departed spirits; अमेध्यकुणपाशी च क्षत्रियः कटपूतनः
[Ms.12.71;] उत्तालाः कटपूतनाप्रभृतयः सांराविणं कुर्वते
[Māl.5.11.] (पूतन v. l.); also 23.
-पूर्णः Designation of an elephant in the first stage of must;
[Mātaṅga. L.] -प्रभेदः opening of the temples, appearance of rut; बभूव तेनातितरा सुदुःसहः कटप्रभेदेन करीव पार्थिवः
[R.3.37.] -प्रू a. acting by will.
(प्रूः) Śiva.
an imp or goblin.
one who gambles or plays with dice.
a worm.
a kind of demi-god, (of the class of Vidyādharas).
-प्रोथः, -थम् the buttocks.
भङ्गः gleaning corn with the hands.
any royal calamity or misfortune.
To break through a close rank of the army; 'कटभङ्गस्तु सस्यानां हस्तच्छेदे नृपात्यये' इति मेदिनी.-भीः N. of several plants ज्योतिष्मती, अपराजिता &c.-भू f. The cheek of an elephant; कण्डूयतः कटभुवं करिणो मदेन
[Śi.5.46.] -मालिनी wine or any vinous liquor.-व्रणः N. of Bhīmasena.
शर्करा a fragment of a mat broken off or of straw.
N. N. of a plant, (गाङ्गेष्टी).
स्थलम् the hips and loins.
an elephant's temples.
-स्थालम् A corpse.