अलंकार

{ alaṅkārḥ }

बर'/बड़ो (Bodo) WN

 noun  थुनलायाव बेखेवथिनायनि बै खान्थि जायजों गोमोनाय आरो बिदै फैयो   Ex. गाहायै अलंकारा मोननै रोखोमनि जायो सोदोब अलंकार आरो ओंथि अलंकार

HYPONYMY:

मानसिजों रुजुनाय

ONTOLOGY:

गुण (Quality) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben অলঙ্কার

kan ಅಲಂಕಾರ

kas مَجاز

kok अळंकार

mal അലങ്കാരം

mni ꯂꯩꯇꯦꯡ

ori ଅଳଙ୍କାର

pan ਅਲੰਕਾਰ

tam அணி

tel అలంకారం

urd صنائع , صنعت , صنائع وبدائع

   See : गहेना

हिन्दी (hindi) WN

 noun  साहित्य में वर्णन करने की वह रीति जिससे चमत्कार और रोचकता आती है   Ex. विशेषकर अलंकार दो प्रकार के होते हैं, शब्दालंकार और अर्थालंकार ।

HYPONYMY:

मानवीकरण अर्थालंकार शब्दालंकार वक्रोक्ति रूपकालंकार वाक्यालंकार अनवसर अनादर भावोदय काव्यालंकार भावसंधि अशक्य अभीष्ट अभेद अल्प अवज्ञा गणना

ONTOLOGY:

गुण (Quality) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

अलङ्कार

Wordnet:

ben অলঙ্কার

kan ಅಲಂಕಾರ

kas مَجاز

kok अळंकार

mal അലങ്കാരം

mni ꯂꯩꯇꯦꯡ

ori ଅଳଙ୍କାର

pan ਅਲੰਕਾਰ

tam அணி

tel అలంకారం

urd صنائع , صنعت , صنائع وبدائع

 noun  वह जो सुंदर बनाने या सजाने के लिए प्रयुक्त होता हो   Ex. अलंकारों से इस मूर्ति को विभूषित करो ।

HYPONYMY:

झालर कँगनी

ONTOLOGY:

वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

सजावट सजावटी वस्तु अलङ्कार अलंकरण

Wordnet:

ben অলংকার

kas سجاوُن , سجاوٹی سامان , سجاوٹی چیٖز

kok अळंकार

pan ਅਲੰਕਾਰ

san अलङ्कारः

urd سجاوٹ , سجاوٹی اشیا , آرائش و زیبائش

   See : आभूषण

A dictionary, Marathi and English

   ; figures, tropes, rhyme, alliteration, inversion, comparison &c. Three comprehensive genera are enumerated, each including many species; viz. शब्दालंकार, अर्थालंकार, उभयालंकार. 2 Ornament gen., that which adorns or becomes: a trinket, a jewel, a virtue. Ex. क्षमा ही समर्थास अ0 होय जशीं चित्रें हीं भिंतीस अ0.

Aryabhushan School Dictionary

  m  Ornament. Jewels. Figures of speech.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

 ना.  आभूषण , दागदागिने , दागिना , भूषण ;
 ना.  शोभादायक .

मराठी (Marathi) WN

 noun  भाषेची शोभा वाढवणारे गुण धर्म वा भाषेतील चित्ताकर्षक शब्द व अर्थरचना   Ex. काव्यशास्त्रात शब्दालंकार व अर्थालंकार हे दोन प्रकारचे अलंकार आहेत

HYPONYMY:

अर्थालंकार शब्दालंकार वक्रोक्ती रूपक मानवीकरण अवज्ञा

ONTOLOGY:

गुण (Quality) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben অলঙ্কার

kan ಅಲಂಕಾರ

kas مَجاز

kok अळंकार

mal അലങ്കാരം

mni ꯂꯩꯇꯦꯡ

ori ଅଳଙ୍କାର

pan ਅਲੰਕਾਰ

tam அணி

tel అలంకారం

urd صنائع , صنعت , صنائع وبدائع

   See : दागिना

महाराष्ट्र शब्दकोश

  पु. 
   दागिना ; भूषण ( पोशाखांतील व दागिन्यांतील ) रत्नें , दागदागिने , शोभादायक वस्तू इत्यादि . अलंकारातें आले । तरी सोनेपण काइ गेलें । - ज्ञा १४ . १२४ .
   ( भाषेंतील ) चित्ताकर्षक शब्दरचना , अर्थरचना , उपमा , रुपक , यमक , प्रास , अनुप्रास ; इ० मुख्य अलंकार तीन आहेत . त्यांत बाकीचे सर्व प्रकार येतात . जसें :- शब्दालंकार , अर्थालंकार , उभयालंकार . अळंकारु म्हणिजे । काय तें नेणे । - ज्ञा १८ . १७६७ .
   ( सामा . ) शोभणारी - शोभा देणारी वस्तु ; गुण . क्षमा ही समर्थास अ० होय , जशीं चित्रें हीं भिंतीस अ०
   ( संगीत ) स्वरांची विशेष व नियमित रचना . अलंकारांची संख्या ६८ आहे . स्थायी वर्णाचे ७ , आरोही वर्णाचे १२ , अवरोही वर्णाचे १२ , संचारी वर्णाचे २५ , गीतोपयोगी ७ , व रागोपयोगी ५ .
   साहित्य शास्त्र . [ सं . ]

नेपाली (Nepali) WN

   See : आभूषण

A Sanskrit English Dictionary

अलं—कार  f.  m. the act of decorating, [R. ii, 40, 13], ( ifc. f., [R. 18, 6]) ornament, decoration, [ŚBr.]; [TBr. &c.] (in rhetoric) an ornament of the sense or the sound ( cf. अर्था-ल्° and शब्दा-ल्°)

ROOTS:

अलं कार

    N. of a minister of जय-सिंह of Kaśmir (1129-1150 [A.]D.; he is also called लङ्कक)

The Practical Sanskrit-English Dictionary

अलंकारः [alaṅkārḥ]   1 Decoration, act of decorating or ornamenting.
   An ornament (fig. also); अलंकारः स्वर्गस्य [V.1;] अनुत्सेकः खलु विक्रमालंकारः ibid.
   A figure of speech of which there are three kinds:
-शब्द˚, अर्थ˚,   and शब्दार्थ˚; शब्दार्थयोरस्थिरा ये धर्माः शोभातिशायिनः । रसादी- नुपकुर्वन्तोऽलंकारास्तेऽङ्गदादिवत् ॥ [S. D.631;] उपकुर्वन्ति तं सन्तं येऽङ्गद्वारेण जातु चित् । हारादिवदलंकारास्तेनुप्रासोपमादयः ॥ [K. P. 8.] cf. also काव्यशोभाकरान् धर्मानलंकारान् प्रचक्षते । अलंकरिष्ण- वस्ते च शब्दमर्थमुभौ त्रिधा ॥.
   The whole seience of Rhetoric. अलंकारः शास्त्रभेदे मण्डने... । Nm. -Comp.
-चन्द्रिका   a commentory on Kuvalayānanda.
-मण्डपः   The dressing room of idols.
-शास्त्रम्   the science and art of rhetoric, poetics.
-सुवर्णम्   gold used for ornaments.-सूरः N. of a kind of meditation in Buddhism. -हीनa. unadorned.