श्रीभगवानुवाच-
अहिंसा सत्यमस्तेयमसङ्गो ह्रीरसञ्चयः ।
आस्तिक्यं ब्रह्मचर्यं च मौनं स्थैर्यं क्षमाभयम् ॥३३॥
प्रथम श्लोकींचा उभारा । यमाचीं लक्षणें बारा ।
पुशिल्या प्रश्नानुसारा । प्रतिउत्तरा हरि बोले ॥७७॥
पुढां प्रश्न आहेत फार । यालागीं यमनियमांचें उत्तर ।
आवरूनि संक्षेपाकार । स्वयें श्रीधर सांगत ॥७८॥
`अहिंसा' कायावाचामनें । परपीडात्याग करणें ।
`सत्य' यें यथार्थ बोलणें । `अचौर्य' लक्षणें तीं ऐक ॥७९॥
हातें चोरी नाहीं करणें । परी परद्रव्याकारणें ।
मनीं अभिलाष नाहीं धरणें । `अस्तेय' लक्षण त्या नांव ॥३८०॥
असतां देहगेहसंगती । ज्याचे पोटीं नाहीं आसक्ती ।
जेवीं यात्रेमाजीं लोक येती । परी संगासक्ती त्यां नाहीं ॥८१॥
स्फटिक ठेविला ज्या रंगावरी । त्यासारिखा दिसे बाहेरी ।
आपण निर्विकार अंतरीं । तेवीं जो शरीरीं `असंगता' ते ॥८२॥
निंद्य कर्माकारणें । पोटांतूनि कंटाळणें ।
लौकिकीं निंद्य कर्मा लाजणें । `ह्रीं' म्हणणें या नांव ॥८३॥
इहलोकीं संग्रह करूं नेणें । जाणे दैवाधीन देहाचे जिणें ।
स्वर्गसुख भोगाकारणें । नाहीं संग्रहणें पुण्यातें ॥८४॥
पुण्यें स्वर्गभोगप्राप्ती । पुण्यक्षयें होय पुनरावृत्ती ।
जेणें क्षयो पावे पुण्यसंपत्ती । तें न संचिती निजभक्त ॥८५॥
या नांव गा 'असंचयो' । ऐक 'आस्तिक्याचा' निर्वाहो ।
सर्वत्र माझा ब्रह्मभावो । कोठेंही अभावो घेऊं नेणें ॥८६॥
`ब्रह्मचर्य' ऐसें येथ । जैसे आश्रमप्रयुक्त ।
बोलिलें शास्त्रीं यथोचित । तेंचि निश्चित करावें ॥८७॥
`मौनिं' न बोलावें इतुकें जाण । मिथ्यालाप असंभाषण ।
नित्य करावें वेदपठण । गायत्रीस्मरण कां हरिनाम ॥८८॥
स्तिरवृत्ति आत्मारामीं । कां असावी निजधर्मीं ।
भावार्थें संतसमागमीं । `स्थिरता' उपक्रमीं या नांव ॥८९॥
स्वदेह दंडिलें कां वंदिलें । परी क्षमा सम दोंही काळें ।
देहाचा भोग तो दैवमेळें । येणें विवेकमेळें क्षमावंत ॥३९०॥
या नांव `क्षमा' म्हणिजे । अभय तें ऐसें जाणिजे ।
जें जें पारिखें देखिजे । तें तें होइजे आपणचि ॥९१॥
आत्मा एक पंचभूतें एक । दुजें पाहतां नाहीं देख ।
निमालें भयाचें महादुःख । `अभय' निःशेख या नांव ॥९२॥
निमाल्या दुजयाच्या गोठी । वोखदासी भय न मिळे सृष्टीं ।
अभयाची स्वानंदपुष्टी । निजदृष्टीं ठसावें ॥९३॥
या नांव गा बाराही `यम' । उद्धवा सांगितले सवर्म ।
आतां जयाचें नाम `नेम' । तेंही सुगम अवधारीं ॥९४॥