श्रीभगवानुवाच ।
सम आसन आसीनः समकायो यथासुखम् ।
हस्तावुत्सङ्ग आधाय स्वनासाग्रकृतेक्षणः ॥ ३२ ॥
ऐक आसनाचें लक्षण । पाषाणीं व्याधि संभवे जाण ।
केवळ धरणीचें आसन । तें अति कठिण दुःखरूप ॥२॥
दारुकासनें निर्दय मन । कोरड्या काष्ठाऐसें होय जाण ।
तृणासनीं विकल्प गहन । जैसें कां तृण विचित्रांकुरें ॥३॥
वृक्षपल्लवांवरी आसन । तेणें चित्त सदा दोलायमान ।
जारण मारण स्तंभन । तेथ काळें आसन साधकां ॥४॥
ज्ञानोपलब्धि मृगाजिनीं । मोक्षसिद्धि व्याघ्रजिनीं ।
मोक्षादि सर्व सिद्धींची श्रेणी । श्वेतकंबलासनीं साधकां ॥५॥
भूमिका शुद्ध आणि समान । पाहोनि निरुपद्रव स्थान ।
तेथ रचावें आसन । सुलक्षण अनुकमें ॥६॥
कुश वस्त्र कंबलाजिन । इंहीं युक्त घालावें आसन ।
उंच नीच न व्हावें जाण । समसमान समभागें ॥७॥
उंच झालिया आसन डोले । नीचीं भूमिदोष आदळे ।
यालागीं समत्वें प्रांजळें । रचावें कोवळें मृदु आसन ॥८॥
तेथ शुद्ध मुद्रा वज्रासन । कां अंबुजासनही जाण ।
अथवा घालावें सहजासन । जे आसनीं मन सुखावे ॥९॥
तेणें मेरुदंड अवक्र शुद्ध । समकाया राखोनि प्रसिद्ध ।
मूळाधारादि तीनी बंध । अतिसुबद्ध पैं द्यावे ॥४१०॥
ऐसें आसन लागतां । आसनावरी स्वभावतां ।
करांबुजाची विकासता । उत्संगता शोभती ॥११॥
नाकाचें अग्न सांडूनि दूरी । दृष्टि ठेवावी नासिकाग्रीं ।
ते ठायी बैसे अग्निचक्रीं । योगगंभीरीं योग्यता ॥१२॥
ते अभ्यासीं निजनिश्चळें । योगाभ्यासे योगबळें ।
अर्धोन्मीलित होती डोळे । धारणामेळें ते काळीं ॥१३॥
भेदापासाव उठाउठी । उपरमतां अभेदीं दृष्टी ।
तिची नासाग्रीं दिसे मिठी । इतर दृष्टी न लक्षितां ॥१४॥
आसनजयो त्रिबंधप्राप्ती । दृष्टीची उपरमस्थिती ।
हे अकस्मात कोणे रीतीं । साधकाहातीं आतुडेल ॥१५॥
ऐसी आशंका धरिसी चित्तीं । त्याही अभ्यासाची स्थिती ।
उद्धवा मी तुजप्रती । यथानिगुती सांगेन ॥१६॥