भक्त्याहमेकया ग्राह्यः श्रद्धयाऽऽत्मा प्रियः सताम् ।
भक्तिः पुनाति मन्निष्ठा श्वपाकानपि संभवात् ॥ २१ ॥
इतर साधनें व्युत्पत्ती । दूरी सांडूनि परतीं ।
श्रद्धायुक्त माझी भक्ती । धरिल्या हातीं मी लाभें ॥६३॥
निर्विकल्प निःसंदेहो । सर्व भूतीं भगवद्भावो ।
हा भक्तीचा निजनिर्वाहो । भजनभावो या नांव ॥६४॥
होऊनि सर्वार्थी उदासू । माझ्या भजनाचा उल्हासू ।
न धरी मोक्षाचा अभिलाषू । एवढा विश्वासू मद्भजनीं ॥६५॥
तेथें तरें कीं न तरें । हा विकल्पू कोठें उरे ।
माझेनि भजनें निर्धारे । कै पाठिमोरे विधिवाद ॥६६॥
एवढा विश्वासीं ज्याचा भावो । न धरी भक्तीवेगळा उपावो ।
आम्हां त्याचेनि जीवें जीवो । तो आत्मा पहा हो पैं माझा ॥६७॥
जो मी ज्ञानियांचा आत्मा । भक्तांचा प्रिय परमात्मा ।
शास्त्रीं प्रतिपादिती पुरुषोत्तमा । तो मी साउमा त्या धांवें ॥६८॥
मज आवडे अनन्य भक्ती । मी त्यांचा अंकित निश्चितीं ।
त्यांचेनि माझी त्रैलोकीं ख्याती । मज महंती त्यांचेनि ॥६९॥
त्यांचेनि मज खाणें जेवणें । त्यांचेनि मज लेणें नेसणें ।
त्यांचेनि जीवेंप्राणें । म्यां वर्तणें सर्वत्र ॥२७०॥
माझे गांठीं कांहीं नाहीं । भक्तीं सर्वस्वें वेंचूनि पाहीं ।
नाना उपचारउपायीं । महत्त्व तिंहीं मज दिधलें ॥७१॥
मज अचक्षूसी दिधले डोळे । अश्रोत्रा श्रवण दिधले ।
मज अमुखा तिंहीं मुख केलें । त्यांचेनि बोलें मी बोलका ॥७२॥
मज त्यांचेनि गमनागमन । त्यांचेनि अवयव अळंकरण ।
त्यांचेनि मज नेमस्त स्थान । मज समर्थपण त्यांचेनि ॥७३॥
मज नामरूप तिंहीं करणें । मज पवित्रता त्यांचेनि गुणें ।
मज वैकुंठींचें ठाणें । भक्तीं अचळपणें दीधलें ॥७४॥
येथवरी निजभक्तांसी । मी वश्य झालों भक्तीपाशीं ।
यालागीं अहर्निशीं । मी भक्तांपाशीं तिष्ठतू ॥७५॥
मी अजन्मा त्यांचेनि जन्म धरीं । मी अकर्मा त्यांचेनि कर्म करीं ।
त्यांचेनि बोलें उद्धरीं । नाममात्रें महापापियां ॥७६॥
नारदवचनासाठीं । वाल्मीकि परम पापी सृष्टीं ।
म्यां वंद्य केला वैकुंठीं । नामपरिपाटीं पवित्रत्वें ॥७७॥
येथवरी भक्तीची सत्ता । मजवरी चाले तत्त्वतां ।
भक्तीवेगळा सर्वथा । मीं न यें हाता कोणाचे ॥७८॥
भक्तांच्या उपकारता । मी थोर दाटलों तत्त्वतां ।
नव्हेचि प्रत्युपकारता । आधीन सर्वथा यालागीं ॥७९॥
त्यालागीं व्हावया उतरायी । माझे गांठीं कांहींच नाहीं ।
लटकुफटकु दीधलें कांहीं । तें हळूचि पाहीं सांगेन ॥२८०॥
भक्त माझेनि सनाथ । माझेनि झाले ते कृतकृत्य ।
माझेनि आनंदें तें सदा तृप्त । वोसंडत निजबोधें ॥८१॥
माझेनि बळें जगजेठी । घायेंवीण छेदिती सृष्टी ।
माझेनि बळें त्यांचे दृष्टी । संमुख नुठी कळिकाळ ॥८२॥
माझेनि न माती लोकीं तिहीं । माझेनि ते देहीं विदेही ।
माझेनि बळें पाहीं । प्रळयकाळ तिंही प्राशिला ॥८३॥
माझेनि बळें जाण । विभांडिलें जन्ममरण ।
माझें करोनियां भजन । ब्रह्म सनातन ते झाले ॥८४॥
हेंही नाहीं म्यां दीधलें । भजनबळें तिंहीं नेलें ।
त्यांसीं माझें कांहीं न चले । सर्वस्व लुटिलें निजभक्तीं ॥८५॥
भक्तीं भजनभावबळें । अजिता मातें तिंहीं जिंकिलें ।
जिकोनि आपण्या वश्य केलें । माझें निजपद नेलें निजभक्तीं ॥८६॥
एवं माझ्या निजपदाची सत्ता । जरी आली भक्तांच्या हाता ।
तरी स्वामित्व ठेवूनि माझे माथां । माझे भक्तिपंथा विनटले ॥८७॥
ते माझे भक्तीची पवित्रता । आश्चर्य वाटेल तुज ऐकतां ।
संदेहो नाहीं मज सांगतां । ऐक तत्त्वतां तो महिमा ॥८८॥
सांडोनि दांभिक लौकिक । माझ्या भजनीं भावार्थें चोख ।
तो ज्ञाती जरी झाला श्वपाक । तरी आवश्यक मज पूज्य ॥८९॥
केवळ जीं अपवित्रें । रिसें आणि वानरें ।
म्यां पूजिलीं गौळ्यांची पोरें । ताकपिरें रानटें ॥२९०॥
जो जातीनें नीचत्वा नेला । परी भक्तिभावें उंचावला ।
तो मद्रूपता पावला । पूज्य झाला तिहीं लोकीं ॥९१॥
'विप्रात् द्विषड्गुणयुता' । ये श्लोकींची हेचि कथा ।
जळो त्या द्विजाची पवित्रता । जो माझ्या भजनपथा विन्मुख ॥९२॥
त्याहूनि श्वपच गा वरिष्ठ । जो माझ्या भजनीं भजननिष्ठ ।
त्यातें वंदिती पुराणश्रेष्ठ । कविवरिष्ठ महाकवी ॥९३॥
विदुर दासीपुत्र तत्त्वतां । भावें पढिया भगवंता ।
भावो प्रमाण परमार्था । जात्यभिमानता सरेना ॥९४॥
मज पावावया साचोकारें । भावो सरे जाती सरे ।
यालागीं अवघ्यांचे धुरे । म्यां वनचरें उद्धरलीं ॥९५॥
पक्ष्यांमाजीं केवळ निंद्यू । जटायु उद्धरिला म्यां गीधू ।
अंत्यज उद्धरिला धर्मव्याधू । भाव शुद्धू मदर्थी ॥९६॥
भलता हो भलते जाती । ज्यासी माझी भावार्थें भक्ती ।
तोचि जाण पां पवित्रमूर्ती । माझी प्राप्ती मद्भजनें ॥९७॥
सांडोनियां माझी भक्ती । नाना साधनें व्युत्पत्ती ।
करितां नव्हे माझी प्राप्ती । तेंचि श्रीपती सांगत ॥९८॥