पंचसमासी - समास १

समर्थ रामदास स्वामींचा जन्म औरंगाबाद जिल्ह्यात सन १६०८, शके १५३० रोजी झाला.  


॥ श्रीराम समर्थ ॥  
गणेश शारदा सद्नुरु । संत सज्जन कुळेश्वरु । माझा सर्वहि रघुवीरु । सन्दुरुरूपें ॥१॥
माझें आराघ्य दैवत । परम गुह्य गुह्यातीत । गुह्यपणाची मात न चले जेथें ॥२॥
जें स्पर्शलें नाहीं वेदवाणीं । जे वर्णवेना सहस्रफणीं । जेथें अनुभवाची कडसणी । आटोनि गेली ॥३॥
जें शब्दासी अचाज । जें नि: शब्दाचें निजबीज । जें शंकराचें निजगूज । समाधिशोभा ॥४॥
जो वेदाचा । सायुज्यमुक्तीचा ठाव । भावनेचा अभाव । अभावेंसहित ॥५॥
जो शब्द बाहेर पडे । तें त्या शब्दापलीकडे । जें अनुभवितां मोडे । धांव मनाची ॥६॥
असें तेंचि आदिअंत । माझें आराध्यदवैत । जेथें सर्व मनोरथ । पूर्ण होती ॥७॥
जें सारांचे निजसार । जें आनंदाचें भांडार । जें मोक्षाचें बिढार । जन्म-भूमि ॥८॥
जें निर्विकल्प तरूचें फळ । अनुभवें पिकलें रसाळ । तया रसाचे गळाळ । घेती स्वानुभवी ॥९॥
झालिया रसाचे विभागी । अमरत्व जडे अंगीं । संगातीत महायोगी । होइजे स्वयें ॥१०॥
ऐसा जो कां परमपुरुष । निर्विकल्प निराभास । शुद्ध बुद्ध स्वयंप्रकाश । आत्मारामू ॥११॥
ऐशा जी सद्रुरु रामा । अगाध तुमचा महिमा । ऐक्यरूपें अंतर्तामा । मूळपुरुषा ॥१२॥
तुझ्या कृपेचे उजेडें । तुटे संसारसांकडें । दृश्य मायेचें मढें । भस्मोनि जाय ॥१३॥
तुझे कृपेचा प्रकाश । करी अज्ञानाचा नाश । भाविक भोगिती सावकाश । अक्षयी पद ॥१४॥
क्षयचि नाहीं कल्पांतीं । एक स्वयें आदिअंतीं । ऐसें सुख कृपामूर्ति । प्रकट कीजे ॥१५॥
जें साधनाचें निजसाध्य । निगमागमप्रतिपाद्य । योगेश्वरांचें सद्य । विश्रांति-स्थळ ॥१६॥
जें सकळ श्रमाचें सार्थक । जें भाविका मोक्षदायक । तुमच्या हदयीं अलौ-किक । परम गुह्य ॥१७॥
जें महावस्तूचें साधन । जें अद्वैतबोधाचें अंजन । जेणें पावती समाधान । महायोगी ॥१८॥
जेथें दु:खाचा दुष्काळ । निखळ सुखचि अळुमाळ । जें निर्मळ आणि निश्चळ । तेंचि तें अवघें ॥१९॥
ऐसें जें महा अगाध । योगेश्वराचें स्वत:सिद्ध । आत्मज्ञान परम शुद्ध । पाषांडावेगळें ॥२०॥
नाना मतें मतांतरें । सृष्टींत चाललीं अपारें । तयांमध्यें ज्ञान खरें । वेदांतमतें ॥२१॥
जें शास्त्रबाह्य घडलें । संता महंता बिघडलें । तें ज्ञानचि परी पडिलें । पाषांडमतीं ॥२२॥
असो सर्व प्रकारें शुद्ध । जें सर्वांमध्यें प्रसिद्ध । तया ज्ञानाचा प्रबोध । मज दीना करावा ॥२३॥
दुस्तर भवसागरू । स्वामी बुडत्याचें तारूं । मज दीनासी पैलारू । पाववावें ॥२४॥
ऐशीं करुणावचनें । बोलला म्लानवदनें । ऐकोन स्वामी आश्वासनें । बुझाविते झाले ॥२५॥
आतां प्राप्तीचा समयो । होईल अज्ञा-नाचा लयो । मोक्ष साधनाचा जयो । होय श्रवणें ॥२६॥
पुढील समासीं पूर्ण । ऐसें आहे निरूपन । श्रोतीं करावें श्रवण । सावध होवोनी ॥२७॥ इति श्री० ॥

N/A

References : N/A
Last Updated : April 12, 2014

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP