श्रीज्ञानेश्वरसमाधी महिमा - अभंग ४४

नमो काळकौतुहळ । नमो चक्रचालक गोपाळ ।
नमो विश्वप्रतिपाळ । प्रभंजन ॥१॥
नमो शिव शिवेशा । नमो शिवादि विश्वेशा ।
नमो रुपा अष्टदिशा । व्यापका नारायणा ॥२॥
नमो सकळ गर्भोद्‌भवा । नमो चित्तचाळक भावा ।
नमो विष्णुमूर्ती देवाधिदेवा । श्रीविठठला ॥३॥
नमो भजनशीळ व्यापका । नमो ज्योतिर्लिंगदीपका ।
नमो नमो तुज एका । आत्मव्यापका जगद्‌गुरु ॥४॥
नमो श्रीये श्रीनिवासा । नमो आगमपरेशा ।
नमो ज्ञानगम्याधीशा । प्रतिकुळा ॥५॥
नमो स्वलीळा विनटा । नमोस्तु ते वैकुंठपीठा ।
नमो रुपादिश्रेष्ठा । वैकुंठीचिया ॥६॥
नमो दर्शनस्पर्शना । नमो उपरतिनिधाना ।
नमो तितीक्षा दारुणा । कमळालया ॥७॥
नमो त्रिगंटी आदटा । नमो त्रिगुणा तूं उद्‌भटा ।
नमो सत्वरुप सदटा । ब्रह्मनामा ॥८॥
नमो रजेश्वरा हरी । नमो विगळितसंहारी ।
नमो वाचा वक्ता करी । वाचाळ वाक्‌पुष्पीं ॥९॥
नमो तमहर्ताकर्ता । नमो सकळसंहर्ता ।
नमो काळकौळु दाता । रक्षिता हरिभक्तां ॥१०॥
नमो हरिहरेश्वरा । नमो न देखों दुसरा ।
नमो वेदांत सागरा । सर्वेश्वरा तुज नमो ॥११॥
श्रुती निरामय नमो । नमो ज्ञानरुप गमो ।
नमो द्वैतनिरसनसमो । करीं तूं निजकरें ॥१२॥
नमो व्यक्ताव्यक्त हरी । नमो मायासंहारकेसरी ।
नमो सर्वांच्या माजघरीं । नांदसी तूं आत्मारामा ॥१३॥
जीवशिव नमो तुज । ज्ञानविज्ञान तूं सहज ।
नमो सर्व जीवां बीज । तूंचि श्रीविठ्ठला ॥१४॥
लीलेस्तव नटारंभ । नमो जगदादि अखिलस्तंभ ।
उभा राहोनी प्रतीभ । भीमातीरीं पंढरीये ॥१५॥
नमो ऐशिया रुपेशा । नमो त्रैलोक्य विस्तारठसा ।
नमो आदि परेशा । जगदाधीशा युगादी ॥१६॥
नमो पुरुषोत्तम परेशा । नमो सकळही उदासा ।
करुनि जीवरुपा ठसा । नांदसी तूं चराचरीं ॥१७॥
मधुसूदना तुज नमो । मधुमाधवा ह्रदय रमो ।
नमो मधुर गीत समो । माजघरीं आत्मयाचिये ॥१८॥
त्रिविधतिमिर नाशा । परम परमानंदा उल्हासा ।
नमो पुरविसी आशा । हरिभक्तांची श्रीहरी ॥१९॥
नमो वासाना चक्रचाळी । नमो तुंडवितंड गेली ।
नमो सर्वही हरली । प्रपचंरचना ॥२०॥
नमो श्रीधर श्रीकर । नमो सर्व संगीम निर्विकार ।
नमो विकृती विकार । हरिसी नामें एकें ॥२१॥
नमो शांती दया क्षमा । नमो कृपाकर पुरुषोत्तमा ।
नमो कांसवदृष्टीसमा । निष्कलंक नाथा ॥२२॥
नमो द्विविध छेदका । नमो एकार्णव पावका ।
नमो द्वादश अर्का । सुभाषका वेद वक्त्या ॥२३॥
नमो चित्त चकोर हर्त्या । नमो सर्वकारण कार्यकर्त्या ।
नमो तुजवांचोनि सत्या । विवेक प्रत्यया पैं न ये ॥२४॥
नमो अद्वैत अनंता । नमो निर्द्वद्व भोक्ता ।
नमो नित्यानित्य सरता । तुज नमो नमो ॥२५॥
नमो दुर्गतिहरणा । नमो सर्व हरण भरणा ।
नमो शिव शक्ति समलिंगा । नमा भक्षक काळवेगा ।
रुद्रादित्या वसु पैं गा । सम सर्वांगा परम परेशा ॥२७॥
नमो कृत्रिम दहना । नमो कृश करण हरणा ।
नमो प्रतिपाळ करणा । नारायणा तुज नमो ॥२८॥
नमो इंद्रिय नियंत्या । नमो प्रपंच अकृत्या ।
नमो दीनादित्या । सकळ वृद्धि तूंचि ॥२९॥
नमो अवधूत दत्ता । नमो अपरमित मिता ।
नमो सर्वां वरिष्ठ सत्ता । तूं चाळिता ह्रषिकेशी ॥३०॥
नमो दृष्ट दर्पादर्पा । नमो चमत्कार गंगा सर्पा ।
नमो नमो हरण पापा । नमो स्वल्पा रामकृष्णा ॥३१॥
नमो चतुर वेद दीप्ता । नमो हरण करण तूम तुप्ता ।
जागृति स्वप्न गुप्ता । सत्य सुप्ता महाविष्णु ॥३२॥
नमो देवेश्वरा सूक्ता । महा मोहा हर्ता ।
मंद मंद नियंता । नमो नारायणा ॥३३॥
क्षीर नीर निर्झरा । नमो विद्वद अनुकारा ।
नमो विवेक सागरा । महानादा ॥३४॥
नमो मुखदंतसदना । नमो भक्षक भुवना ।
शुक्लांबरा शुक्लवर्णा । दयाघना गुणनिधी ॥३५॥
मृतामृत नमो नमो । नमो श्रुतिशास्त्र समो ।
नमो हा गर्व गमो । पद्मगर्भानंतानंता ॥३६॥
नमो चिदाकाशव्याप्ता । चित्सत्ता चळण सत्ता ।
चित्स्वरुपादिरुपा । भुवन दीपा महामूर्ती ॥३७॥
नमो एक एकार्णव । नमो कल्पादि गुण वैभव ।
नमो सकळ हे देव । हे भाव पैं तुझे ॥३८॥
गो गोपाळ नमो नमो । गोविंद गुणविष्णु धर्मो ।
नमो चित्त चिंतनी रमो । सर्वकाळ तुझ्या चरणीं ॥३९॥
ध्वज वज्रांकुशा । ध्वजनीळ विकासा ।
ध्वजांबरा अष्ट दिशा । नीळिमा भासती शामांकिता ॥४०॥
सुषुप्तीचे जें सत्य । तें नमो तुज कृत्य ।
असोस ज अमित्य । तें तें क्षमा करी स्वामी ॥४१॥
नमो निर्धार नियंता । नमो सुखरुप दाता ।
नमो आलिया पदार्था । क्षमा करी स्वामीं ॥४२॥
नमो चित्त विभ्रमा । नमोधार्य धैर्य नेमा ।
नमो पुराण पुरुषोत्तमा । पाहे कासव दृष्टी ॥४३॥
पसाय दाना नमो । परम परेशा समो ।
ध्यनांतर गमो । तुझ्या चरणीं केशवा ॥४४॥
आग्रह नियंत्या नमो । सग्रह परी नमो ।
अनंता नित्य धर्मो । वैकुंठ गुण ग्राम नमो नमस्ते ॥४५॥
अनादृश दृश्यमाना । दृशादृश्य नित्यघना ।
सुखरुप जगजीवना । तुज नमो स्वामी ॥४६॥
दीप्तादीप्त अदृश्य । जीवन दिसती सादृश्य ।
जीवमय हें भाष्य । तुज नमो स्वामी ॥४७॥
परम पर ब्रह्मा । आदि ब्रह्मा तूं रामा ।
भक्तांलागीं साउमा । तुज नमो ॥४८॥
नमो नमो एक तत्वा । बाह्य मुद्रा शुद्ध सत्वा ।
योगा रुढ परतत्वा । सबाह्य पावसी तुज नमो ॥४९॥
वेदादि परम वक्ता । वेदादि तूंचि कर्ता ।
तुजवांचोनि सर्व सत्ता । नमो भोक्ता न देखों ॥५०॥
ज्योतिर्मय रुप तुझें । सर्व तत्वां तूंचि बीज ।
नमो तुज सहज । पुढती पुढती नमो नमो ॥५१॥
परब्रह्म परात्पर । परम तत्व परम सार ।
परम गुह्य परम विचार । तुज नमो नारायणा ॥५२॥
दिघड बिघड सुघडा । जाडा जाड अवघड ।
द्वैता द्वैत जोडाजोड । कर्ता कार्यता तुज नमो ॥५३॥
संख्या रहित जीवना । असंख्य जीव पाळणा ।
नमो तुज संजीवना । पुंडलिकधना पांडुरंगा ॥५४॥
निर्गुण सगुण रुपा । देवा देव तूं सोपा ।
तुझी जाहलिया कृपा । नमन बापा तुझ्या चरणीं ॥५५॥
नमो नमो तारका । तूं ब्रह्म नामा निशेखा ।
नमो तुजवांचोनि सखा । योगीयासी पैं नाहीं ॥५६॥
जुगादि जुगत्रय । जुग जोग योगमय ।
हे तुज पासाव होय । ऐसिया तुज नमो ॥५७॥
नमो नमो नम । नाहीं नाहीं तुजसी सम ।
ऐसा परापश्यंती नेम । वदलिया चारी ॥५८॥
चहूं मुक्ति परतत्वा । पंचभूजा शुद्ध सत्वा ।
षड्‌  मार्ग गुण सत्वा । ग्रास न करिसी तुज नमो ॥५९॥
विद्वद चिद्विलासा । भानुबिंबा प्रति प्रकाशा ।
नेमो तेज तेजसा । आदिसूर्या ॥६०॥
ऐसा चहूं ग्रंथाचा क्लेशु । वाउगाचि वाहे सोसू ।
त्रिमिर त्रिगुण असोसू । तो सत्वांशु तोडी माझा ॥६१॥
साहीं नाडी नक्र भ्रमें । वाहातां इंद्रियांची ग्रामें ।
ते अडखळोनि साउमे । नये ऐसें करीं नमो ॥६२॥
बाध्य बाधा कर्माची । सर्व सत्ता या भ्रमाची ।
नमनें करुनियां तुमचीं । तुम्हासी अर्पिलीं स्वामी ॥६३॥
यम धर्माचिया सत्ता । कर्म धर्माचिया पंथा ।
कर्मधर्म विधाता । ऐसिया नेमिता तुज अर्पिला ॥६४॥
दश शम समान । इडा पिंगळा सुशुम्न ।
साही चक्रें दरुषन । तुझीं तुज अर्पिलीं ॥६५॥
मन पवन योग धारण । तूं यासी पैं कारण ।
समतुकें अवघे गुण । तुझ्या चरणीं निक्षेपिलें ॥६६॥
हें भूत भौतिक प्रचंड । जन्म उत्पत्तीचें अंड ।
जन्म जुगादि ब्रह्मांड । खंड विखंड तूं जाणता ॥६७॥
प्रचुर चर्या चित्ताची । धावन वळण अकोंचनाची ।
सूचना जे चमत्काराची । ते हि अर्पण तुज सदां ॥६८॥
निर्वासना वासना युक्त । गुंफले राहिले जेथें चित्त ।
तेथें तूं धावोनि अनंत । सोडविसी वासनामय ॥६९॥
सूक्ष्म अविचारा बोला । बोली नातुडे व्यर्थ गेला ।
तो म्यां बुझावोनि संबोखिला । मग लाविला तुझ्या पंथीं ॥७०॥
नित्य धर्माचिया वोळी । चळल्या चुकल्या कोण चाळी ।
त्यासी वेद तुझा पाळी । त्या तूं सांभाळी परब्रह्म ॥७१॥
श्रृति स्मृतिंची वचनें । याची अंगराग मार्गस्थानें ।
कीर्तनीं गुण वर्णनें । हे हि नारायणें अंगीकारावीं ॥७२
उदंड विदंड वितंड । देह द्व्याचे अभंड ।
जे जे दिसे भ्रंश अंडांड । ते शुभ्र चंड सांभाळी ॥७३॥
देह भरणाची ममता । देह पोखिती जे सत्ता ।
त्याहि वरील सूक्ष्मता । ते कृपावंता सांभाळी ॥७४॥
त्रिमिर त्रिगुण अवघे । जें जें आलें असेल वोघें ।
तें तें मी नेघे । तें तूं सकळ वेगें सांभाळीं ॥७५॥
योनीचिया कष्टा । वरी वासना होती भ्रष्टा ।
त्या त्या करुनि प्रविष्टा । रत जालों तुझ्या चरणीं ॥७६॥
विद्या वयसा कुळ । ब्रह्म कर्म आचारशीळ ।
गेले आले विव्हळ । ते तूं दयाळ सांभाळी ॥७७॥
नाना जन्म अवतार । नाना शाखांचे निर्धार ।
नाना गोत्र उच्चार । तुझा विचार तूं जाणसी ॥७८॥
पाठ वेदादि वचनें । शास्त्रदृष्टी अवलोकनें ।
कीर्तनी गुण वर्णनें । हें हि नारायणें अंगीकारावी ॥७९॥
सर्वमय सर्व सपाट । त्यावरी करुनि चालिलों वाट ।
चंद्र सूर्य नक्षत्रें घनदाट । करुनि एकवट पायरी ॥८०॥
सर्व अंडाचे ब्रह्मांड । मी न म्हणे अंडांड ।
खंडें करुनियां विखंड । प्रचंड मी तुजसी बोलें ॥८१॥
रोमरंध्रीं ब्रह्मांडें । सकळ विराटमय खंडें ।
ऐसी महत्तू ब्रह्म प्रचंडें । तुझ्या अंगीं दातारा ॥८२॥
तूं विश्वरुपाची घडी । तारक ब्रह्मचि उघडी ।
मियां निज दृष्टीनें चोखडी । तुझी मूर्ति न्याहळिलो ॥८३॥
तें न सुटे निजकळे । येर्‍हवी हें ना कळे ।
तुझ्या कृपागुणें आकळे । तुझिया दासा निज भक्तां ॥८४॥
अनंत या नामाचा संकेत । मन मुरालें जेथें निर्धूत ।
तूंपणे परमाद्‌भुत । परमानंदा ॥८५॥
गुणाग्र गोसावी राम । गुण समुद्र गुण ग्राम ।
सकळ भूतांचा विश्राम । तुज नमो ॥८६॥
नमन केलिया विभूतीं । चित्त रमलें जाली विश्रांती ।
तुज देखिलिया श्रीपती । न राहे चित्तीं तळमळ ॥८७॥
नमन हेंचि थोर दिसे । एर्‍हवीं तरंगाकार भासे ।
देखिलें तुतुकें नासे । नैश्वर्य ऐसें श्रुति बोले ॥८८॥
नमन हेंचि परम । नमन हेंचि सुवर्म ।
नमन हेंचि आत्माराम । करुं निघाली ॥८९॥
नमन हाचि अनुभव । नमन हाचि मुख्य भाव ।
नमन हाचि पैं देव । देवाधिदेव तूं पावसी ॥९०॥
नमन हेंचि श्रेष्ठ पीठा । नेतसे तुझिया वाटा ।
तुज ऐसा श्रेष्ठा । मग वाटा काय कराव्या ॥९१॥
नमन हेंचि तारक । नमन हाचि विवेक ।
नमनेंविण त्रैलोक्य । आडमार्गीं रिघताती ॥९२॥
नमन लटिकें नव्हे नव्हे । नमन भलतियासी न साहे ।
जैं साह्य सखा होय । श्री निवृत्ती ॥९३॥
नमन एवढा मंत्र । नाहीं नाहीं धुंडितां शास्त्र ।
विचार लक्षण पात्र । तोचि जाणे येथींचे ॥९४॥
नमन करी ब्रह्मा श्रेष्ठा । नाभीकमळीं धरी वैकुंठा ।
नमन करी नीळकंठा । तीर्थें मस्तकीं वंदिती ॥९५॥
इंद्र चंद्र महेंद्र थोर । नमनेंविण नैश्वर ।
अंडामध्यें चराचरा । नमनेंविण न तरती ॥९६॥
नमस्ते नमस्ते नमस्ते । पुढतीं पुढतीं नमस्ते ।
समाधिसुख आस्ते । नमो नमन करितां ॥९८॥
नमो नमो आदि पीठा । शिवादिक वरिष्ठा ।
येथें येऊनि वैकुंठा । समाधि शेज घातली ॥९९॥
महाविष्णू तूं योगरुपा । महारुपाचिया स्वरुपा ।
महादित्या अमूपा । कोटी सूर्य तेजसा ॥१००॥
शंखचक्रानें मंडित । करकमळ तुझे मिरवत ।
पदक ह्रदयावरी शोभत । आणि श्रीवत्सलांछन ॥१०१॥
अनंत बाहूंचा मेळ । तो तूं चतुर्भुज गोपाळ ।
मुगुट विराजित तेजाळ । कोटी सूर्यहुनि प्रभा ॥१०२॥
पितांबर माळ कंठीं । सर्वांगीं चंदनाची उटी ।
हिरे माणिक कटीतटीं । अनेक कीळा फाकती ॥१०३॥
क्षुद्र्घटिकाचिया वोळी । घणघणाट तया तळीं ।
देहुडा पाऊलीं निश्चळीं । वेणु वाजविसी सुस्वरें ॥१०४॥
रुणुझुणु रुणुझुणु । ऐसा वाजविसी वेणू ।
सुंदर तूं श्यामतनु । अळंकापुरीं उभा अससी ॥१०५॥
सभोंवते गोपाळ तुझे । ते अंतरंग पैं सखे माझे ।
पुंडलिक तरि सहजे । प्राण सखा पैं माझा ॥१०६॥
ऐसा ज्ञान उद्‌बोध बोले । ज्ञानांजन निरसलें ।
विज्ञानहि हारविलें । दृश्य द्रष्टेंपणेसी ॥१०७॥
बापरमुमादेवीवरु । समाधि देऊनियां स्थिरु ।
वरी ठेवोनियां अभय करु । वर देऊनि राहिला ॥१०८॥