शूल

{ śūlḥ }

हिन्दी (hindi) WN

 noun  बरछे की तरह का एक प्राचीन अस्त्र   Ex. नए-नए हथियारों के निर्माण से शूल का अस्तित्व समाप्त सा हो गया है ।

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben শুল

guj શૂલ

kan ಶೂಲ

kas شوٗل

mal ശൂലം

ori ଶୂଳ

tam வேல்

urd شُول

   See : काँटा

A dictionary, Marathi and English

   : also the disorder from which it proceeds; as colic, gout, rheumatism. 4 An iron spit, spike, or pin. 5 The ninth of the astronomical Yogas.

Aryabhushan School Dictionary

  m  A sort of pike. An impelling stake. Sharp pain. An iron spit.

मराठी (Marathi) WN

 noun  भाल्यासारखे एक प्राचीन हत्यार   Ex. नवीन नवीन हत्यारांच्या निर्मितीमुळे शूलाचे अस्तित्व समाप्तीला आले आहे.

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben শুল

guj શૂલ

kan ಶೂಲ

kas شوٗل

mal ശൂലം

ori ଶୂଳ

tam வேல்

urd شُول

   See : सूळ

महाराष्ट्र शब्दकोश

  पु. १ एक हत्यार ; भाल्यासारखे हत्यार . मधुनामकासुराला पूर्वी जो अर्पिला शिवे शूळ । - मोरामायण १ . १५९ ; २८५ . २ तीक्ष्ण अग्राचा लोहस्तम्भ ( अपराध्यास मारण्याकरितां ); सूळ . ३ तीक्ष्ण , तीव्र वेदना ; तिडीक ; कळ . ४ मेख ; खिळा ; टोचणी ( लोखंडी ) . ५ ( ज्यो . ) सत्तावीस योगांतील नववा योग . ६ ( आगरी ) भातशेतीत उगवणारे एक तण ; बेणण . [ सं . ]
०गव  पु. एक स्मार्त पशुयज्ञ . - ज्ञाकोश ९१ .
०पाणि   पाणी - पु . महादेव ; शिव ; शंकर . कंठ शीतळ जपतां शूळपाणी । राम जपे अविनाश भवानी । - तुगा ३९८ . शूळी - पु . महादेव ; शंकर . गरळजळित शूळी रामनामे निवाला । - दावि १६९ .

A Sanskrit English Dictionary

शूल  f.  mn. ( ifc. f( आ).) a sharp iron pin or stake, spike, spit (on which meat is roasted), [RV.] &c. &c.
   any sharp instrument or pointed dart, lance, pike, spear ( esp. the trident of शिव), [MBh.]; [Kāv.] &c.
शूलम् आ-√ रुह्   a stake for impaling criminals (, ‘to be fixed on a stake, suffer impalement’; with Caus. of आ-√ रुह्, ‘to fix on a stake, have any one [acc.] impaled’ cf. शूला-धिरोपित &c.), [Mn.]; [MBh.] &c.

ROOTS:

शूलम् आ √ रुह्

   any sharp or acute pain ( esp. that of colic or gout), [Kāv.]; [VarBṛS.]; [Suśr.]
   pain, grief, sorrow, [MBh.]; [Hariv.]
   death, [L.]
   a flag, banner, [L.]
-योग   = ( q.v.), [VarBṛS.]

ROOTS:

योग

The Practical Sanskrit-English Dictionary

शूलः [śūlḥ] लम् [lam]   लम् [शूल्-क]
   A sharp or pointed weapon, pike, dart, spear, lance.
   The trident of Śiva.
   An iron-spit (for roasting meat upon); शूले संस्कृतं शूल्यम् cf. अयःशूल.
   A stake for impaling criminals; (बिभ्रत्) स्कन्धेन शूलं हृदयेन शोकम् [Mk.1.21;] [Ku.5.73.]
   Any acute or sharp pain.
   Colic.
   Gout, rheumatism.
   Death.
   A banner, an ensign.
   Selling; selling or salable object; 'अट्टमन्नं शिवो वेदः शूलो विक्रय उच्यते' इति कोशः; अट्टशूला जनपदाः शिवशूलाश्चतुष्पथाः । केशशूलाः स्त्रियो राजन् भविष्यन्ति युगक्षये ॥ [Mb.3.188.42;] अट्टशूलाः कतिपये पट्टनेऽस्मिन् प्रतिष्ठिताः [Viś. Guṇa.438.] (शूलाकृ 'to roast on an iron-spit'.) -Comp.
-अग्रम्   the point of a pike.
-अङ्कः   an epithet of Śiva; ये समाराध्य शूलाङ्कम् भवसायुज्यमागताः [Mb.1.7.46.]
-अवतंसित a.  a. impaled on a Śūla; पश्यतु पिमद्यैव शूलावतंसितम् [Dk.2.1.]
-आरोपः, -आरोपणम्   impalement.
-गवः   an ox fit for a spit (an offering to Rudra).
-ग्रन्थिः  f. f. a kind of Dūrvā grass.
-घातनम्   iron-filings.
-घ्न a.  a. a sedative, anodyne.
-द्विष  m. m. asa foetida.
-धन्वन्, -धर, -धारिन्, -ध्रुक्, -पाणि, भृत्  m. m. epithets of Śiva; अधिगतधवलिम्नः शूलपाणेरभिख्याम् [Śi.4.65;] [R.2.38.]
-नाशनम्   white sochal salt.
-पालः   the keeper of a brothel.
-योगः   a particular grouping of stars.-शत्रुः the castor-oil plant.
-रथ a.  a. impaled.
-हन्त्री   a kind of barley.
-हस्तः   a lancer.

Shabda-Sagara

शूल  mn.  ( -लः-लं)
   1. Sharp pain in general, or especially in the belly, as colic, &c., or in the joints, from rheumatism or gout.
   2. A weapon, a pike, a dart.
   3. An iron pin or spit.
   4. A banner, an ensign.
   5. An astrological Yoga, that of the 9th lunar mansion. 6. Death, dying.
   7. A stake for impaling criminals.
  f.  ( -ला)
   1. A whore.
   2. An instrument used for putting criminals to death, a stake for impaling them.
    E. शूल् to disease, &c., aff. अच् or क .

ROOTS:

शूल् अच् क .