to

व्यवसाय व्यवस्थापन

-स, -कडे, -पाशी, -पर्यंत, -जवळ
-ला, द्वारा, - प्रति
(in letters etc.)सेवेसी, यांस

Student’s English-Sanskrit Dictionary

To, prep. (With verbs of motion) ex. by acc.; वाच्यतां याति, उमाख्यां जगाम &c.

ROOTS:

वाच्यतांयातिउमाख्यांजगाम

2 (As indirect object) by dat. of person.
3 (Up to) आ in comp. or with abl., यावत् with acc.; अंत-पर्यंत in comp.; ‘from one to ten’ एकादिदशांताः ( संख्याः).

ROOTS:

आयावत्अंतपर्यंतएकादिदशांतासंख्या

4 (Possession) by gen.
5 (Purpose) by dat. or inf., or अर्थे-र्थं in comp.

ROOTS:

अर्थेर्थं

6 (Consequence) by circum.; by dat.; ‘he was stoned to death’ लोष्टघातं हतः, ‘he, to my great delight, soon recovered’ सोचिरात्सुस्थोऽभवद्येनाहं प्रमु- -दितोऽभवम्; ‘tortured to death’ तथा पीडितो यथा विगतासुरभूत्; ‘went to his ruin’ स्वनाशायैव जगाम; ‘was fright- -ened to death’ भीत्या मृतकल्पो बभूव; ‘she accompanies the movements of her feet to the musical time’ पाद- -न्यासो लयमनुगतः (M. 2); ‘to the number of 10’ दशसंख्य -a.; ‘face to face’ समक्षं, संमुखं; ‘ten to one’ प्रायः, भूयसा; भूयिष्ठं; ‘take to wife’ पत्नी- -स्थाने मन् 4 A; ‘to a man’ निःशेषं, अशे- -षेण; ‘to and fro’ adv. इतस्ततः.

ROOTS:

लोष्टघातंहतसोचिरात्सुस्थोऽभवद्येनाहंप्रमुदितोऽभवम्तथापीडितोयथाविगतासुरभूत्स्वनाशायैवजगामभीत्यामृतकल्पोबभूवपादन्यासोलयमनुगतदशसंख्यसमक्षंसंमुखंप्रायभूयसाभूयिष्ठंपत्नीस्थानेमन्निशेषंअशेषेणइतस्तत

To -
night, adv. अद्य रात्रौ, नक्तं.

ROOTS:

अद्यरात्रौनक्तं

A Dictionary: English and Sanskrit

TO , prep. Many of the meanings of
‘to’ are expressed by prepositions or affixes, or by the infin. mood, or are in- herent in the inflections of the Sanskrit noun; thus,
(Mo- tion to or toward any place) expressed by the acc. case alone, or with प्रति &c. added; as,
‘he went to the city,’ नगरं or नगरं प्रति जगाम, or by the gen. c., with अन्तिकं &c.; as,
‘he sent me to you,’ मां तवान्तिकं or तव सकाशम् अप्रैबीत्. —
(Motion to any state) by the acc. c.; as,
‘he attains to fame,’ ख्यातिं याति. —
(Adaptation) by the dat. c. or crude form; as,
‘that husband was not to her taste,’ स पतिस् तस्याः सन्तोषाय नाभवत्;
‘suited to royalty,’ राजयोग्यः -ग्या -ग्यं, राजार्हः &c.;
‘that is pleasing to me,’ तन् मह्यं रोचते. —
(Address, declaration, compellation) by the acc. c. or dat. c.; as,
‘he addressed a speech to the king,’ राजानं वचनम् अब्रवीत्;
‘speak to me,’ मां ब्रूहि;
‘I will declare this to my pupils,’ शिष्येभ्यः प्रवक्ष्यामि तत्;
‘he made it known to the king,’ तद् राज्ञे विज्ञापयति. —
(Giving) by the dat., gen., or loc. c.;
‘he gives sweetmeats to his son,’ पुत्राय or पुत्रस्य मोदकान् ददाति. — (Up to, as far as, denoting extent, degree, &c.) आ prefixed to the abl. or acc. c., पर्य्यन्त or अन्त in comp.; as,
‘to the ocean,’ आसमुद्रात् or समुद्रपर्य्यन्तं;
‘to the throat,’ आकण्ठात्;
‘to the knee,’ आजानु;
‘the numbers from one up to ten thousand,’ एकाद्ययुतान्तसंख्याः. —
(Posses- sion, appertainment) by the gen. c.; as,
‘money belongs to me,’ मम धनं भवति. —
(Purpose, intention, object) by the dat. c. or infin. mood, or by अर्थं &c. affixed; as,
‘the sat down to consult,’ मन्त्रणाय or मन्त्रयितुं or मन्त्रणार्थम् उपविष्टाः;
‘the barber came to shave his master,’ भर्त्तृक्षौरकरणाय नापित आगच्छत्;
‘he came to make peace,’ सन्धिं कर्त्तुम् आगच्छत्;
‘give me something to eat,’ आहारार्थं किञ्चिन् मम देहि. —
(As a sign of the infinitive) expressed by the infinitive, or by यथा &c.; as,
‘unable to move,’ चलितुम् असमर्थः;
‘I desire to hear,’ श्रोतुम् इच्छामि;
‘I did not expect to see you again,’ न म आसीद् आशंसा यथा पुनरपि त्वां प्रेक्षिप्ये. There may be other ways of expressing
‘to’ in Sanskrit, as in the following examples:
‘the peacock dances to the songs of the bees,’ शिखी नृत्यति मधुकरगीतैः;
‘he performed penance to the deity,’ देवम् उद्दिश्य तपस् तेपे;
‘the town was speedily reduced to ashes,’ नगरी सहसा भस्मसाद् अक्रियत;
‘compared to that,’ तदपेक्ष्य or तदपेक्षया;
‘to the east of the village,’ प्राग् ग्रामात्;
‘he goes to and fro,’ गमनागमनं करोति,seeFRO;
‘to one's face,’ प्रत्यक्षं -क्षतस्, समक्षं;
‘to a man,’ अशे- षतस्, अशेषेण;
‘I have a debt to pay,’ मया ऋणं दातव्यं;
‘ready to go,’ गन्तुम् उद्यतः, गमनोन्मुखः;
‘he causes her to enter the house,’ तां गृहं प्रवेशयति.

ROOTS:

प्रतिनगरंजगामअन्तिकंमांतवान्तिकंतवसकाशम्अप्रैबीत्ख्यातिंयातिसपतिस्तस्यासन्तोषायनाभवत्राजयोग्यग्याग्यंराजार्हतन्मह्यंरोचतेराजानंवचनम्अब्रवीत्ब्रूहिशिष्येभ्यप्रवक्ष्यामितत्तद्राज्ञेविज्ञापयतिपुत्रायपुत्रस्यमोदकान्ददातिआपर्य्यन्तअन्तआसमुद्रात्समुद्रपर्य्यन्तंआकण्ठात्आजानुएकाद्ययुतान्तसंख्याममधनंभवतिअर्थंमन्त्रणायमन्त्रयितुंमन्त्रणार्थम्उपविष्टाभर्त्तृक्षौरकरणायनापितआगच्छत्सन्धिंकर्त्तुम्आहारार्थंकिञ्चिन्देहियथाचलितुम्असमर्थश्रोतुम्इच्छामिनमआसीद्आशंसापुनरपित्वांप्रेक्षिप्येशिखीनृत्यतिमधुकरगीतैदेवम्उद्दिश्यतपस्तेपेनगरीसहसाभस्मसाद्अक्रियततदपेक्ष्यतदपेक्षयाप्राग्ग्रामात्गमनागमनंकरोतिप्रत्यक्षंक्षतस्समक्षंअशेषतस्अशेषेणमयाऋणंदातव्यंगन्तुम्उद्यतगमनोन्मुखतांगृहंप्रवेशयति