वृध्

{ vṛdh }

A Sanskrit English Dictionary

वृध्    cl. 1. Ā. ( [Dhātup. xviii, 20]) व॑र्धते ( Ved. and ep. also °ति; pf. वव॑र्ध, ववृधे, [RV.] &c. &c. [ Ved. also वा-वृ°; ववृधाति, °धीता॑स्, °ध॑स्व, [RV.]; वावृधे॑ते, [RV.]; p. वावृध॑त्, [RV.]; [AV.]; aor. Ved. अवृधत्, वृधातस्, °धातु; p. वृध॑त्, °धान॑]; अवर्धिष्ट, [MBh.] &c.; Prec. वर्धिषीम॑हि, [VS.]; fut. वर्धिता Gr.; वर्त्स्यति, [Kāv.]; वर्धिष्यते Gr.; inf. Ved. वृधे [‘for increase’, ‘to make glad’], वृध॑से, वावृध॑ध्यै; Class. वर्धितुम्; ind.p. वृद्ध्वा, or वर्धित्वा Gr.; in [MBh.] √ is sometimes confounded with √ 1. वृत्),

trans. P., to increase, augment, strengthen, cause to prosper or thrive, [RV.]; [AV.]; [ŚBr.]; [MBh.];

to elevate, exalt, gladden, cheer, exhilarate ( esp. the gods, with praise or sacrifice), [RV.];

(intrans. Ā.; in Ved. P. in pf. and aor.; in Class. P. in aor. fut. and cond.; also P. mc. in other forms),

to grow, grow up, increase, be filled or extended, become longer or stronger, thrive, prosper, succeed, [RV.] &c. &c.;

to rise, ascend (as the scale in ordeals), [Yājñ.] Sch.;

to be exalted or elevated, feel animated or inspired or excited by ( instr. loc. gen.) or in regard to ( dat.), become joyful, have cause for congratulation ( वृधः, °धत् in sacrificial formulas = ‘mayest thou or may he prosper’; in later language often with दिष्ट्या), [RV.] &c. &c.:

Caus. वर्ध॑यति, °ते (in later language also वर्धापयति; aor. Ved. अवीवृधत्, °धत),

to cause to increase or grow, augment, increase, make larger or longer, heighten, strengthen, further, promote ( Ā. ‘for one's self’), [RV.] &c. &c.;

to rear, cherish, foster, bring up, ib.;

to elevate, raise to power, cause to prosper or thrive, [AV.]; [ŚBr.]; [MBh.] &c.;

to exalt, magnify, glorify ( esp. the gods), make joyful, gladden ( Ā. in Ved. also = to rejoice, be joyful, take delight in [instr.], enjoy, [RV.] &c. &c.; with. or scil. दिष्ट्या)

to congratulate, [Kād.];

( cl. 10. accord. to [Dhātup. xxxiii, 109]) ‘to speak’ or ‘to shine’ ( भाषा-र्थे or भासा-र्थे) :

Desid. of Caus. See विवर्धयिषु:

Desid. विवर्धिषते or विवृत्सति Gr.:

Intens. वरिवृध्यते, वरिवृधीति, ib.

The Practical Sanskrit-English Dictionary

वृध् [vṛdh]   I. 1 Ā. (but Paras. also in the second Future, Aorist and Conditional, also in the Desiderative) (वर्धते, ववृधे, अवृधत्-अवर्धिष्ट, वर्धिष्यते, वर्त्स्यति, वृद्ध; desid. विवृत्सति, or विवर्धिषते)
   To grow, increase; become larger, stronger, or greater, thrive, prosper; अन्योन्यजयसंरम्भो ववृधे वादिनोरिव [R.12.92;1.78;] धनक्षये वर्धति जाठराग्निः Subhāṣ.; [Bk.14.13;19.26;] [Ms.7.136.]
   To continue, last.
   To rise, ascend.
   To have cause for congratulation, usually with दिष्ट्या; दिष्ट्या धर्मपत्नी- समागमेन पुत्रमुखदर्शनेन चायुष्मान् वर्धते [Ś.7.] 'your honour is to be congratulated upon your union &c.' -Caus. (वर्धयति-ते, also वर्धापयति-ते)
   To cause to grow, increase, augment, heighten, amplify, enhance; वर्धयन्निव तत्कूटानुद्धूतैर्धातुरेणुभिः [R.4.71.]
   To cause to prosper or thrive, glorify, magnify, exalt; प्रजां संरक्षति नृपः सा वर्धयति पार्थिवम् [H.3.3.]
   To congratulate, felicitate (वर्धापयति in this sense.); जयेन जयतां श्रेष्ठं वर्धयन्ति स्म राघवम्. [Rām. 2.2.1;] यदि कोऽपि त्वां सांप्रतं मदयन्तिकालमेन वर्धापयति तदा किं तस्य पारितोषिकं करोषि [Māl.8.] -II. 1 U. (वर्धयति-ते)
   To speak.
   To shine.

Shabda-Sagara

वृध्ु)वृधु   r. 1st cl. ( वर्द्धते)
वृध्ु)वृधु   1. To increase or grow.
वृध्ु)वृधु   2. The continue, to last.
वृध्ु)वृधु   3. To become joyful, to have cause for congratulation. r. 10th cl. ( वर्द्धयति-ते)
वृध्ु)वृधु   1. To shine.
वृध्ु)वृधु   2. To speak.

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

 verb  अवयवोपचयनानुकूलः व्यापारः।   Ex. सम्यक् रक्षणेन क्षुपाः शीघ्रं वर्धन्ते।

HYPERNYMY:

वृध्

ONTOLOGY:

अवस्थासूचक क्रिया (Verb of State) ➜ क्रिया (Verb)

SYNONYM:

संवृध् एध् स्फुट् विकस् फुल्ल् उद्भिद्य रुह् ऋध् पुष् उपचीय स्फाय् प्यै

Wordnet:

bd बाराय

ben বেড়ে ওঠা

hin बढ़ना

kas بَڑُن

mal വളരുക

mni ꯆꯥꯎꯕ

nep बढनु

ori ବଢ଼ିବା

tam வளர்

tel పెరుగుట

urd بالیدہ ہونا , نمو پانا , افزائش پانا , بڑھ جانا , بڑھنا

 verb  वृद्ध्यनुकूलव्यापारः।   Ex. इदानीम् अपराधाः वरीवर्धन्ते।

HYPERNYMY:

अस्

ONTOLOGY:

होना क्रिया (Verb of Occur) ➜ क्रिया (Verb)

Wordnet:

asm বঢ়া

bd बां

ben বাড়া

guj વધવું

hin बढ़ना

kan ಬೆಳೆ

kas ہُراوُن

kok वाडप

mal വളരുക

mar वाढणे

mni ꯍꯦꯟꯒꯠꯂꯛꯄ

nep बढ्नु

ori ବଢ଼ିବା

pan ਵਾਧਾ

tam அதிகமாக்கு

tel ఎక్కువ అవు

urd بڑھنا , بڑھوتری ہونا , اضافہ ہونا , فروغ ہونا

 verb  मूल्यवर्धनानुकूलः व्यापारः।   Ex. प्रतिदिनं वस्तूनां मूल्यं वर्धते एव।

ONTOLOGY:

परिवर्तनसूचक (Change) ➜ कर्मसूचक क्रिया (Verb of Action) ➜ क्रिया (Verb)

SYNONYM:

उपची

Wordnet:

asm দাম বঢ়া

bd बेसेन बां

ben দাম বাড়া

guj ભાવ વધવો

hin भाव बढ़ना

kan ಬೆಲೆ ಏರುವುದು

kas درٛۄگُن

kok मोल वाडप

mal മൂല്യവര്ദ്ധന

mar चढणे

mni ꯃꯃꯟ꯭ꯍꯦꯅꯒꯠꯄ

nep भाउ बढनु

ori ଦାମ୍‌ବଢ଼ିବା

pan ਮਹਿੰਗਾ ਹੋਣਾ

tam மதிப்பேறு

tel ధర పెరుగు

urd قیمت بڑھنا , دام بڑھنا , قیمت میں اضافہ ہونا , دام میںبڑھوتری ہونا , تیزی آنا , مہنگاہونا , دام آسمان چھونا ,

 verb  विकसनानुकूलः व्यापारः।   Ex. अस्माकं व्यापारः शनैः शनैः वर्धते।

HYPERNYMY:

अस्

ONTOLOGY:

परिवर्तनसूचक (Change) ➜ होना क्रिया (Verb of Occur) ➜ क्रिया (Verb)

SYNONYM:

परिवृध् विवृध् अभिवृध् आवृध् अनुवृध् संवृध् संविवृध् समभिवृध् व्यतिरुह्

Wordnet:

asm প্রসাৰিত হোৱা

bd गोसार

ben বিকশিত হওয়া

guj વિકસિત થવું

kan ವಿಕಾಸಹೊಂದು

kas پٔھہلُن

kok विकसीत जावप

mal വികസിച്ചു വരിക

mar प्रगती होणे

mni ꯆꯥꯈꯠꯂꯛꯄ

ori ବିକଶିତ ହେବା

pan ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਣਾ

tam வளர்

tel అభివృద్ధి చెందు

urd ترقی یافتہ ہونا , فروغ پانا , پھیلنا

   See : अभिवृध्, पाल्, रुह्