Dictionaries | References

नक्षत्र

   
Script: Devanagari

नक्षत्र     

noun  अखाफोरनि लामायाव थाथिरै थाग्रा हाथरखिफोरनि नैजिस्निनि गासैबो जायखौ गुबुन गुबुन महर एबा दाथायनि होनना साननाय जादों जायहा गुबुन गुबुन मुं दं   Ex. नक्षत्रफोरनि अनजिमाया नैजिस्नि
ONTOLOGY:
समूह (Group)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
नक्षेत्र
Wordnet:
asmনক্ষত্র
benনক্ষত্র
gujનક્ષત્ર
hinनक्षत्र
kanನಕ್ಷತ್ರ
malനക്ഷത്രം
mniꯊꯋꯥꯟꯃꯤꯆꯥꯛ꯭ꯃꯄꯨꯟ
nepनक्षत्र
panਨਛੱਤਰ
sanनक्षत्रम्
telనక్షత్రరాశి
urdنچھتر

नक्षत्र     

हिन्दी (hindi) WN | Hindi  Hindi
noun  चंद्रमा के मार्ग में पड़नेवाले स्थिर तारों के सत्ताईस समूह जिनके भिन्न-भिन्न रूप या आकार मान लिए गए हैं और जिनके अलग-अलग नाम हैं   Ex. नक्षत्रों की संख्या सत्ताईस हैं ।
HYPONYMY:
रोहिणी पूर्वा-फाल्गुनी पूर्वाषाढ़ा श्रवण उत्तराषाढ़ा धनिष्ठा आर्द्रा स्वाति अश्विनी भरणी कृत्तिका मृगशिरा पुनर्वसु पुष्य अश्लेषा मघा उत्तरा-फाल्गुनी हस्त चित्रा विशाखा अनुराधा ज्येष्ठा मूल शतभिषा पूर्वभाद्रपद उत्तरा-भाद्रपद रेवती अभिजित अर्कभ अश्रुमुख अस्तमननक्षत्र आषाढ़ा नाड़ी-नक्षत्र
ONTOLOGY:
समूह (Group)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
नछत्र आकाशचारी उड़ु उड़ुचर सारंग
Wordnet:
asmনক্ষত্র
bdनक्षत्र
benনক্ষত্র
gujનક્ષત્ર
kanನಕ್ಷತ್ರ
malനക്ഷത്രം
mniꯊꯋꯥꯟꯃꯤꯆꯥꯛ꯭ꯃꯄꯨꯟ
nepनक्षत्र
panਨਛੱਤਰ
sanनक्षत्रम्
telనక్షత్రరాశి
urdنچھتر
noun  वह समय जब चंद्रमा अपने मार्ग में पड़नेवाले स्थिर तारों के सत्ताईस समूहों में से गुजरता है   Ex. नक्षत्र के अनुसार देवताओं का आह्वान करना चाहिए ।; उसका जन्म स्वाति नक्षत्र में हुआ है ।
HYPONYMY:
पूर्वाषाढ़ा पूर्वा-फाल्गुनी उत्तरा-फाल्गुनी चित्रा स्वाति नक्षत्र विशाखा अनुराधा ज्येष्ठा मूल अश्विनी नक्षत्र भरणी नक्षत्र कृत्तिका रोहिनी नक्षत्र मृगशिरा आर्द्रा नक्षत्र पुष्य अश्लेषा मघा उत्तराषाढ़ा श्रवण धनिष्ठा शतभिषा पूर्वभाद्रपद उत्तरा-भाद्रपद रेवती नक्षत्र जन्म-नक्षत्र
ONTOLOGY:
अवधि (Period)समय (Time)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
नछत्र
Wordnet:
gujનક્ષત્ર
kasتارَک مال
tamநட்சத்திரம்
urdنِچھَتّر
noun  पाश्चात्य पद्धति के अनुसार विशेष आकृति से युक्त तारों का समूह   Ex. पाश्चात्य वर्गीकरण के कुल अट्ठासी नक्षत्र हैं ।
ONTOLOGY:
समूह (Group)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
malനക്ഷത്ര സമൂഹം
oriନକ୍ଷତ୍ରପୁଞ୍ଜ
sanनक्षत्रम्
See : तारा

नक्षत्र     

कोंकणी (Konkani) WN | Konkani  Konkani
noun  चंद्र आपल्या मार्गार पडपी स्थीर नखेत्रांच्या सत्तावीस पुंजुल्यां मदल्यान वता असो काळ   Ex. ताचो जल्म स्वाती नक्षत्रांत जाला
HYPONYMY:
पुर्वा-फाल्गुनी उत्तरा फाल्गुनी नक्षत्र चित्रा नक्षत्र स्वाती नक्षत्र विशाखा नक्षत्र अनुराधा नक्षत्र ज्येश्ठा नक्षत्र मूळ नक्षत्र आश्वीन नक्षत्र भरणी नक्षत्र कृतिका नक्षत्र रोहिणी नक्षत्र मृगशिरा नक्षत्र पुष्य नक्षत्र अश्लेषा नक्षत्र मघा नक्षत्र आर्द्रा पुर्वाषाढा उत्तराषाढा श्रवण धनिष्ठा शतभिषा पुर्वाभाद्रपदा उत्तरा भाद्रपद रेवती जल्म-नक्षत्र
ONTOLOGY:
अवधि (Period)समय (Time)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
gujનક્ષત્ર
kasتارَک مال
tamநட்சத்திரம்
urdنِچھَتّر
noun  नक्षत्रा (*) भशेनची खूण.   Ex. चुकीच्या उतरां मुखार नक्षत्र करात.
ONTOLOGY:
मानवकृति (Artifact)वस्तु (Object)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
तारो
Wordnet:
asmতাৰকা চিহ্ন
bdहाथरखि सिन
benতারা
hinसितारा
kanನಕ್ಷತ್ರ
kasتارُک
malനക്ഷത്രചിഹ്നം
mniꯊꯋꯥꯟꯃꯤꯆꯥꯛꯀꯤ꯭ꯈꯨꯗꯝ
oriତାରକା ଚିହ୍ନ
panਸਿਤਾਰਾ
urdستارہ , اسٹار
noun  (खगोल-शास्त्र) स्वंयप्रकाशी असो एक खगोलीय पिंड   Ex. सूर्य एक नक्षत्र
HYPONYMY:
सूर्य
ONTOLOGY:
प्राकृतिक वस्तु (Natural Object)वस्तु (Object)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
नेखेत्र तारो
Wordnet:
sanनक्षत्रम्
urdتارہ , اسٹار
noun  पाश्चात्य पद्धती प्रमाणें खास आकृतायन भरिल्लें नखेत्रांचो पंगड   Ex. पाश्चात्य वर्गीकरणा प्रमाणें सबंद अठावीस नक्षत्र आसात
ONTOLOGY:
समूह (Group)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
malനക്ഷത്ര സമൂഹം
oriନକ୍ଷତ୍ରପୁଞ୍ଜ
sanनक्षत्रम्
See : नखेत्र, नखेत्र, जल्मकुंडली, तारो

नक्षत्र     

A dictionary, Marathi and English | Marathi  English
To have a tongue ever running and clacking. नक्षत्रासारखा Brilliant or beautiful as a constellation or star.

नक्षत्र     

Aryabhushan School Dictionary | Marathi  English
  Star. An asterism in the moon's path; a lunar mansion.
नक्षत्र पडणें   (हातावर) To have itching hands; to be addicted to thieving: (पायावर) To be ever gadding about: (तोंडावर) To have a tongue overrunning and clacking.
नक्षत्रासारखा   Brilliant or beautiful as a constellation or star.

नक्षत्र     

ना.  चांदणी , तारका , तारा .

नक्षत्र     

मराठी (Marathi) WN | Marathi  Marathi
noun  भारतीय पद्धतीनुसार, पृथ्वीला स्थिर समजून आकाशातील ग्रहांच्या फिरण्याच्या भासमान मार्गाचे सत्तावीस भाग पाडले असता त्यातील प्रत्येक भागात दिसणारा तार्‍यांचा समूह   Ex. प्रत्येक नक्षत्राला चार चरण असतात
HYPONYMY:
ज्येष्ठा अनुराधा अश्विनी भरणी कृत्तिकापुंज रोहिणी मृग आर्द्रा पुनर्वसू पुष्य आश्लेषा मघा पूर्वा उत्तरा हस्त चित्रा स्वाती विशाखा मूळ पूर्वाषाढा उत्तराषाढा श्रवण धनिष्ठा शततारका पूर्वाभाद्रपदा उत्तराभाद्रपदा रेवती
ONTOLOGY:
समूह (Group)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
asmনক্ষত্র
bdनक्षत्र
benনক্ষত্র
gujનક્ષત્ર
hinनक्षत्र
kanನಕ್ಷತ್ರ
malനക്ഷത്രം
mniꯊꯋꯥꯟꯃꯤꯆꯥꯛ꯭ꯃꯄꯨꯟ
nepनक्षत्र
panਨਛੱਤਰ
sanनक्षत्रम्
telనక్షత్రరాశి
urdنچھتر
noun  पाश्चात्य पद्धतीनुसार विशिष्ट आकृतीने युक्त असा तार्‍यांचा समूह   Ex. पाश्चात्य वर्गीकरणानुसार एकूण अठ्ठ्याऐंशी नक्षत्र आहे.
ONTOLOGY:
समूह (Group)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
malനക്ഷത്ര സമൂഹം
oriନକ୍ଷତ୍ରପୁଞ୍ଜ
sanनक्षत्रम्
noun  चंद्र जेव्हा आपल्या मार्गात येणार्‍या स्थिर तारकांच्या सत्तावीस समुहांमधून जातो ती वेळ   Ex. तिचा जन्म स्वाती नक्षत्रात झाला आहे.
HYPONYMY:
कृत्तिका जन्मनक्षत्र ज्येष्ठा स्वाती भरणी अश्विनी मूळ रोहिणी श्रवण धनिष्ठा नक्षत्र आर्द्रा पूर्वाषाढा उत्तराषाढा नक्षत्र चित्रा विशाखा नक्षत्र अनुराधा नक्षत्र मृग नक्षत्र पुष्य नक्षत्र आश्लेषा नक्षत्र मघा नक्षत्र रेवती नक्षत्र उत्तरा भाद्रपद नक्षत्र पूर्वाभाद्रपदा नक्षत्र
ONTOLOGY:
अवधि (Period)समय (Time)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
gujનક્ષત્ર
kasتارَک مال
tamநட்சத்திரம்
urdنِچھَتّر
See : तारा

नक्षत्र     

 न. 
  1. तारा ; तारका .
  2. चंद्राच्या कक्षेत असलेल्या सत्तावीस तारकापुंजांपैकी प्रत्येक . ह्या सत्तावीस तारकापुंजांची नावे पुढीलप्रमाणे आहेत - अश्विनी , भरणी , कृत्तिका , रोहिणी , मृग , आर्द्रा , पुनर्वसु , पुष्य , आश्लेषा , मघा , पूर्वा , उत्तरा , हस्त , चित्रा , स्वाती , विशाखा , अनुराधा , ज्येष्ठा , मूळ , पूर्वाषाढा , उत्तरषाढा ( २८ वे अभिजित ) श्रवण , धनिष्ठा , शततारका , पूर्वभाद्रपदा , उत्तरा भाद्रपदा , व रेवती .
  3. भूचक्राच्या सत्तावीस विभागांपैकी प्रत्येक ; तेरा अंश व वीस कला इतके अंतर ओलांडण्यास चंद्रास लागणारा काळ .
  4. ( गो . ) जन्मटिपण . [ सं . ]
  5. ( एखाद्याच्या ) तोंडावर नक्षत्र पडणे - ( सारखी ) बडबड , वटवट करण्याचा स्वभाव असणे . याच्या तोंडावर नक्षत्रच पडले आहे जसे ! हा मेला काय पाहिजे तसले अभद्र बडबडतो . - अतिपपीडाचरित .
  6. पायावर नक्षत्र पडणे - नेहमी भटकत राहणे ; फिरणे .
  7. हातावर नक्षत्र पडणे - चोरी करण्याची सवय असणे . सामाशब्द -

०गंडांत  न. अश्विनी , मघा व मूळ या नक्षत्रांच्या आरंभीच्या दोन घटका अनुक्रमाने मिळून चार घटकांचे एक अशी तीन गंडांते होतात त्यापैकी प्रत्येक . ही जन्मकालास शुभाशुभ आहेत ती येणेप्रमाणेः - अश्विनी , मघा व मूळ यांच्या पूर्वार्धात जन्म झाल्यास पित्यास अनिष्ट व रेवती , आश्लेषा व ज्येष्ठा यांच्या उत्तरार्धात जन्म झाल्यास बालकास अनिष्ट होत . [ नक्षत्र + गंडांत ]
०दर्शन  न. 
  1. (संध्याकाळी ) नक्षत्र , तारे दिसूं लागणे .
  2. ( ल . ) नक्षत्रे दिसूं लागतात ती संध्याकाळची वेळ . [ नक्षत्र + दर्शन ]

०नाथपति  पु. नक्षात्रांचा स्वामी ; चंद्र . [ नक्षत्र + नाथ , पति ]
०नाम  न. जन्मनक्षत्रावरुन ठेवलेले नांव . [ नक्षत्र + नाम ]
०मंडल  न. तार्‍यांनी व्याप्त असलेले नभोमंडल . [ नक्षत्र + सं . मंडल + वर्तुळ ]
०माला  स्त्री. 
  1. सत्तावीस मोत्यांचा हार .
  2. २७ नक्षत्रांची सारणी , यादी . [ नक्षत्र + सं . माला = माळा ]

०माळ, माळा  स्त्री.अव. 
  1. विवाहादि प्रसंगी एका उंच काठीला कागद , पितळपान इ० कांच्या फुलांच्या माळा बांधून समारंभाच्या मिरवणुकीत पुढे चालवितात ती . या नेहमी मिरवणुकीच्या दोन्ही बाजूस दोन असतात .
  2. देवांच्या पुढे शोभेसाठी मांडून ठेवितात ती चांदीपितळेची लहान भांडी समुच्चयाने . नाना उपकर्णे नक्षत्रमाळा । नाना वस्त्र सामुग्री । - दा ४ . ५ . २३ . [ नक्षत्र + माळ - ळा ]

०यंत्र  न. वेधयंत्र ; सूर्य व इतर तारे यांची क्षितिजापासून उंची मोजण्याचे यंत्र . [ नक्षत्र + यंत्र ]
०वासर  पु. आषाढ , भाद्रपद व कार्तिक या महिन्यांतील शुक्लपक्षाच्या द्वादशी तिथींचा अनुक्रमे अनुराधा , श्रवण व रेवती या नक्षत्रांशी योग असतो असा दिवस . हरिवासर अर्थ २ पहा . [ नक्षत्र + सं . वासर = दिवस ]
०विद्या  स्त्री. ज्योतिषशास्त्र ; ग्रहगणितशास्त्र .
०सूचि वि.  ज्योतिषशास्त्राचे ज्ञान नसून केवळ नक्षत्रे माहीत आहेत म्हणून स्वतःच ज्योतिषी म्हणविणारा मूर्ख ( मनुष्य ). [ नक्षत्र + सं . सूचि ].
नक्षत्रांचा घड  पु.  तारकांचा पुंज ; नक्षत्रपुंज . अब्जादि तडतड गिरीवरि खडखड । नक्षत्रांचे घडघड लोले व्योमी चांदवा ।
नक्षत्रासारखा वि.  ( नक्षत्राप्रमाणे ) सुंदर ; रुपवान ; लावण्ययुक्त . जन्मनक्षत्राच्या उपजत जोरावरच नक्षत्रासारख्या मुली मिळविण्याचे दिवस गेले ते . - भा ३३ .

नक्षत्र     

नेपाली (Nepali) WN | Nepali  Nepali
noun  चन्द्रमाको मार्गमा पर्ने स्थिर ताराका सत्ताइस समूह जसका भिन्न-भिन्न रूप या आकार मानिएको छ र जसका अलग-अलग नाम छन्   Ex. नक्षत्रका सङ्ख्या सत्ताइसवटा छन्
ONTOLOGY:
समूह (Group)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
नछत्र
Wordnet:
asmনক্ষত্র
bdनक्षत्र
benনক্ষত্র
gujનક્ષત્ર
hinनक्षत्र
kanನಕ್ಷತ್ರ
malനക്ഷത്രം
mniꯊꯋꯥꯟꯃꯤꯆꯥꯛ꯭ꯃꯄꯨꯟ
panਨਛੱਤਰ
sanनक्षत्रम्
telనక్షత్రరాశి
urdنچھتر
See : तारा

नक्षत्र     

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English
नक्षत्र  m. n. (m. only, [RV. vi, 67, 6] ; prob.fr.नक्ष्cf.नक्ष् द्याम्, i, 33, 14 &c.) a star or any heavenly body
also applied to the sun
नक्षत्र  n. n.sg. sometimes collectively ‘the stars’ e.g.vii. 86, 1; [RV.] &c. &c.
ध्रुवाणि   an asterism or constellation through which the moon passes, a lunar mansion, [AV.] &c. &c. (27, later 28, viz.श्रविष्ठा or धनिष्ठा, शत-भिषज्, पूर्व-भद्रपदा, उत्तर-bh°, रेवती, अश्विनी, भरणी, कृत्तिका, रोहिणी or ब्राह्मी, मृग-शिरस् or आग्रहायणी, आर्द्रा, पुनर्वसू or यामकौ, पुष्य or सिध्य, आश्लेषा, मघा, पूर्व-फल्गुनी, उत्तर-ph°, हस्त, चित्रा, स्वाती, विशाखा or राधा, अनुराधा, ज्येष्ठ, मूल, पूर्वाषाढा, Uttarâṣ°, अभिजित्, श्रवण; according to, [VarBṛS.] रेवती, उत्तर-फल्गुनी, उत्तर-भाद्रपदा and उत्तराषाढा are called , fixed; in the वेदs the नक्षत्रs are considered as abodes of the gods or of pious persons after death, [Sāy.] on [RV. i, 50, 2] ; later as wives of the moon and daughters of दक्ष, [MBh.] ; [Hariv.] &c.; according to जैनs the sun, moon, ग्रहs, नक्षत्रs and ताराs form the ज्योतिष्कs)
a pearl, [L.]

नक्षत्र     

Shabda-Sagara | Sanskrit  English
नक्षत्र  n.  (-त्र)
1. A star in general.
2. An asterism in the moon's path or lunar mansion, of which twenty-eight, distinct in name, figure, and number of stars, are enumerated; the Pourānic and popular enumeration of those constellations is twenty-seven; Abhijit, the twenty-eighth, being considered as formed of portions of the two contiguous asterisms, and not distinct from them
2. A pearl.
E. नक्ष् to go, Unādi, affix अत्रन् or क्षद Sautra root, to injure, or क्षर् to drop, or क्षी to waste or decay, with the negative prefix, and ष्ट्रन् affix; deriv. irr. न क्षीयते क्षरते वा .
ROOTS:
नक्ष् अत्रन् क्षद क्षर् क्षी ष्ट्रन् न क्षीयते क्षरते वा .

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP