खुर

{ khurḥ }

बर'/बड़ो (Bodo) WN

 verb  माननायखौ गाहानो थाखाय आसिगुरजों मोदोमाव हुथ्रोदनाय   Ex. माइसुंजों खेब खेब खाब खाब माननाय मानसिया मानगाहोनो थाखाय खुरगासिनो दं

HYPERNYMY:

उन

ONTOLOGY:

कर्मसूचक क्रिया (Verb of Action) ➜ क्रिया (Verb)

Wordnet:

asm খজুৱা

ben চুলকানো

guj વલૂરવું

hin खुजलाना

kan ತುರಿಸು

kas کَشُن

kok खाजोवप

mal മാന്തുക

mar खाजवणे

nep कन्याउनु

ori କୁଣ୍ଡାଇବା

pan ਖੁਜਲਾਉਣਾ

tam சொறி

urd کھجلانا , کھجانا

 verb  आदार साखाथियाव लाखिग्रा   Ex. बियो गथनि थाखायबो गोबां आदार खुरो

HYPERNYMY:

दोनहो

ONTOLOGY:

प्रेरणार्थक क्रिया (causative verb) ➜ क्रिया (Verb)

SYNONYM:

हाय

Wordnet:

ben পরিবেশন করানো

guj પીરસાવું

hin परसाना

kan ಊಟಕ್ಕೆ ಹಾಕಿಸು

kas شیرُن

mni ꯆꯥꯛ꯭ꯊꯤꯍꯟꯕ

nep पस्कनु

ori ପରଶିବା

pan ਪਰੋਸਵਾਉਣਾ

urd پروسوانا , لگوانا

 noun  दारि आरो खानाय सिनग्रा आयजें   Ex. खानाय सिननाय समाव नापिता खुरजों खोमा खाथिनि खानायखौ हयो

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

asm খুৰ

guj અસ્ત્રો

hin उस्तरा

kan ಕತ್ತಿ

kas کھوٗر

kok वाखर

mal കത്തി

mar वस्तरा

mni ꯈꯨꯔ

nep छुरा

ori କ୍ଷୁର

pan ਉਸਤਰਾ

tam சவரக்கத்தி

tel మంగలికత్తెర

urd استرہ , چھورہ

 noun  गं गोनां थोंब्रै आथिं गोनां जुनारनि आथिं थालानि बाहागो जाय गेजेरजों गावनाय थायो   Ex. आबाद फोथाराव जायगा-जायगा मोसौ खुरनि आगान दं

ONTOLOGY:

शारीरिक वस्तु (Anatomical) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

asm খুড়া

ben খুর

guj ખરી

hin खुर

kan ಗೊರಸು

kok गांच

mal കുളമ്പു്

mni ꯂꯣꯡꯈꯨꯝ

nep खुर

ori ଖୁରା

pan ਖੁਰ

san खुरः

tam குளம்பு

tel గిట్ట

urd کھر , کھری , شف

 verb  दामोल बायदिफोरखौ बेथिं-बैथिं खालामनाय एबा जेरै-मेरै खालामनो नाजानाय   Ex. सैमाया जाबोरनि दामोलखौ खुरगासिनो दं

HYPERNYMY:

लाम

ONTOLOGY:

() ➜ कर्मसूचक क्रिया (Verb of Action) ➜ क्रिया (Verb)

Wordnet:

asm খুচৰা

ben খোঁড়া

guj ફેંદવું

hin कुरेदना

kan ಕೆದರು

kas تَچھُن

kok उस्तप

mal മാന്തുക

mni ꯈꯣꯠꯄ

nep खोस्रिनु

ori ଘାଣ୍ଟିବା

pan ਕੁਰੇਦਨਾ

san विकृष्

tel వెదజల్లు

urd کریدنا , کھودنا , کسی چیزکی تلاش کرنا

 verb  थोरसि एबा बिलायाव आदार राननाय   Ex. आया जों गासैनिबो थाखाय ओंखाम खुरदों

HYPERNYMY:

खुरन

ONTOLOGY:

() ➜ कर्मसूचक क्रिया (Verb of Action) ➜ क्रिया (Verb)

SYNONYM:

रान

Wordnet:

mni ꯆꯥꯛ꯭ꯊꯤꯕ

ori ପରଷିବା

san परिविष्

urd پروسنا , لگانا , پیش کرنا

 verb  जानो थाखाय सोरनिबा खाथियाव जाग्रा मुवा दोननाय   Ex. आइया रामनो ओंखाम खुरगासिनो दं

HYPERNYMY:

दोन

ONTOLOGY:

रीतिवाचक (manner) ➜ कर्मसूचक क्रिया (Verb of Action) ➜ क्रिया (Verb)

SYNONYM:

ओंखाम खुर रान

Wordnet:

guj પીરસવું

kan ನೀಡು

mal വിളമ്പുക

nep पस्किनु

ori ପରଷିବା

pan ਪਰੋਸਣਾ

tam பரிமாறு

urd پروسنا , پیش کرنا

हिन्दी (hindi) WN

 noun  सींग वाले चौपायों के पैर का निचला भाग जो बीच से फटा होता है   Ex. खेत में जगह-जगह गाय के खुर के निशान हैं ।

HYPONYMY:

गोखुर

ONTOLOGY:

शारीरिक वस्तु (Anatomical) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

क्षुर शफ निघृष्व

Wordnet:

asm খুড়া

ben খুর

guj ખરી

kan ಗೊರಸು

kok गांच

mal കുളമ്പു്

mni ꯂꯣꯡꯈꯨꯝ

nep खुर

ori ଖୁରା

pan ਖੁਰ

san खुरः

tam குளம்பு

tel గిట్ట

urd کھر , کھری , شف

A dictionary, Marathi and English

   khura m S A hoof. See the derivative खूर.

Aryabhushan School Dictionary

  m  A hoof.

महाराष्ट्र शब्दकोश

  पु. टांच ; शफ ; कित्येक जनावरांच्या पावलावर टणक त्वचा असतें तो भाग ; ( सामा .) पाय ; तंगडी . ' घोडे यांचा खुर विजातां । - शिशु ५५७ . खुर पहा . ( सं .) खुरकी - स्त्री . ( कों .) खुराखालची वाढ आणि टांचेजवळचा शिंगासारखा पदार्थ ; गेळें ( वासराच्या जन्माच्या वेळी आसणारा ) खुरकतपणें , खतणे , खुरकतणें - खुतणे -- अक्रि . खुरकुताचा विकार होणें . ( गुरांचे ). खुरकुत , खुरखूत , खुरगुटी --- पु . गुरांच्या पायांस होणारा एक रोग . हा खरांच्या बेचक्यांत होतो .
  पु. ( व .) पांढरे कोड ; पांडर्‍या कोडाचा चट्टा चांदी . ( फा . खुर = कोड )
०तोडी वि.  लाथाळ ( गाय (. ' तेखुरतो निसधी । पोषी कवण । ' - ज्ञा १३ . ६३७ . सुरनिसात , खुरनिशी - नमन , कुर्निसात , पहा ' तो मलका जमानीकडे जाऊन खुरनिसात करुन अदबनीस उभा राहिला .' - भाव २० .
०पट्टी  स्त्री. ( चांभार ) खुरें काढण्यासाठी कापलेली पट्ती .
०मांडी  स्त्री. गुडघे मोडुन पाय माघारे नेऊन त्यांच्य अबोटांवर घातलेली मांडी , राजदरबारी हें आसुन घालुन बसण्याची रीत आहे . २ खर डिंबी ( चुकीनें ) पहा .
०मुंडी  स्त्री. १ निरनिराळ्या प्रसंगी शेळ्या , बकरी मारण्याचें वेळचें माहारांचे हक्क ; २ पाय आणि डोकें एकत्र बांधणें ; गुडघ्यांत डोकें खूपसून बसणें ; डोकें व पाय एके ठिकाणी आनुन निजणें ; अंगाचें गाठोडें करुन बसला . ( माणुस , पशु यांनी ). ' हा हातपायांची खुरमुंडी करुन बसला .' तापानें हिवानें रोगानें माझी खुरमुंडी करुन टाकलीकिंवा मी करुन निजलों ' ( क्रि० वळणें ); खुर - मुंडिस - येणें - घलौन बसणें -( ल .) जेरीस येणें ; पराजित होणें ; हताश होणें ; खुरमुडी करणें , करुन टाकणें --- जोरास आणणे . ( खुर + मुंडी = डोके )
०संधी  पु. घोड्याच्या कूचिंकेच्या खालचा अवयव . - अश्वप १ . ६३ .

नेपाली (Nepali) WN

 noun  सिङ्ग भएका चौपाया जनावरका खुट्टाको तल्लो भाग जुन फाटेको हुन्छ   Ex. खेतमा ठाउँ-ठाउँमा गाईका खुरका छाप छन्

ONTOLOGY:

शारीरिक वस्तु (Anatomical) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

टाप

Wordnet:

asm খুড়া

ben খুর

guj ખરી

hin खुर

kan ಗೊರಸು

kok गांच

mal കുളമ്പു്

mni ꯂꯣꯡꯈꯨꯝ

ori ଖୁରା

pan ਖੁਰ

san खुरः

tam குளம்பு

tel గిట్ట

urd کھر , کھری , شف

A Sanskrit English Dictionary

खुर  f.  m. a hoof, horse's hoof, KātyŚr.; [Mn.] &c. ( ifc. f( आ). [ g. क्रोडा-दि] [MBh. i]; [Hcat.]; once f( ई)., i, 7, 38)
   a particular part of the foot of a bedstead, [VarBṛS. lxxix]
   a sort of perfume (dried shellfish shaped like a hoof), [L.]
क्षुर   (for ) a razor, [L.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

खुरः [khurḥ]   [खुर्-क]
   A hoof; रजःकणैः खुरोद्धूतैः [R.1.85,] 2.2; [Ms.4.67.]
   A kind of perfume.
   A razor.
   The foot of a bed-stead. -Comp.
-आघातः, -क्षेपः   a kick.
-णस्, -णस a.  a. flat-nosed.
-त्राणम्   a horse-shoe.-पदवी a horse's foot-marks.
-प्रः   an arrow with a semi-circular head; see क्षुरप्र.
-न्यासः   prints of hoof; तस्याः खुरन्यासपवित्रपांसुम् [R.2.2.]

Shabda-Sagara

खुर   r. 6th cl. ( खुरति) To cut, to scratch.
खुर  m.  ( -रः)
   1. A hoof, a horse's hoof, &c.
   2. A razor.
   3. The foot of a bedstead; also क्षुर
   4. A sort of perfume, commonly Nakhi, ap- parently a dried shell fish, and of the shape of a hoof.
    E. खुर् to cut, रन् Unadi affix, the radical र is dropped.

ROOTS:

खुर् रन् र