नवम स्कंध - अध्याय आठवा

श्रीगणेशायनमः । कवचघेऊनहरी । शंखचूडाचेरुपकरी । बैसूनरथांभीतरी । किंचितसैन्यरचियेलें ॥१॥

येउनीयापुरद्वारी । जयशब्दवाजवीभेरी । प्रकृतीयेऊनसामोरी । नगरांतप्रवेशला ॥२॥

प्रवेशलाअंतःपुरी । तुलसीस आनंदभारी । पतीसपंचार्तिकरी । पायधुतलेप्रेमानें ॥३॥

भोजनादिझाल्यावर । मंचकीदोघेंझालेस्थिर । रणवृत्तपुसेसुकुमार । पतिलागीतेधवा ॥४॥

अनंतविश्वेंजोसंहारी । तयासीझुंझतांसमरी । जयकेवींझालातरी । नवलसांगामजलागी ॥५॥

पुन्हापाहिलेहेचरण । धन्यधन्य आजिचादिन । वाक्य ऐसेंऐकुन । बोलेंतेव्हांश्रीहरी ॥६॥

प्रियेसंग्रामझालाघोर । सर्वहीपाडिलेअसुर । द्वंद्वयुद्धशतवत्सर । शंकरासीजाहलें ॥७॥

पराजयनसेदोघासी । विधीयेऊनमध्यदेशीं । सख्यकरविशिवासी । युद्धतेव्हांसंपले ॥८॥

विधीचेऐकूनवचन । इंद्रपददिलेंसोडून । आलोंआतांपरतोन । शिवगेलाकैलासी ॥९॥

एवंकरुनीभाषण । झालातिशींरममाण । आकर्षणचुंबनालिंगन । रतिसमरमांडिला ॥१०॥

तोआलिंगनादिप्रकार । व्यत्ययासपडलाफेर । तर्किलेंतिणेंसत्वर । पतीनसेमाझाहा ॥११॥

तेव्हांपुसतीहरीशी । कोणतूंकपटविलासी । कापट्येंमजभोगिलेशी । शापितेंआतांमायिका ॥१२॥

शापभयेंतेव्हांहरी । प्रत्यक्षप्रगटेमुरारी । शंखचक्रगदाधारी । चतुर्भुजपद्महस्त ॥१३॥

मेघश्याममनोहर । कोटिमदनसुंदर । कांसेपीतपीतांबर । मुगुटशोभेमस्तकी ॥१४॥

किंचित्शोभेंसुहास्यवदन । गळांशोभेंकौस्तुभरत्न । ह्रदईंश्रीवत्सलांछन । तिलकरेखिलामृगमदे ॥१५॥

एवंरुपदेखून । मूर्छाआलीमोहेकरुन । पुन्हासावधहोऊन । बोलेहरीसीतेधवा ॥१६॥

हेनाथतूंदयाहीन । ह्रदयतुझेंपाषाण । कापट्येंमजभोगून । प्राणघेतलापतीचा ॥१७॥

तोहीतुझाचिभक्त । परिमारिलाव्यर्थ । पाषाणह्रदययथार्थ । पाषाणहोईंममशापें ॥१८॥

एवंहरीशीशापुनी । विलापकरीतीकामिनी । करुणायुक्तज्ञानखाणी । समजावितनयवाक्यें ॥१९॥

तपकेलेंसमजसाठीं । शंखचूडेंतुजसाठीं । ब्रम्हवरेंत्याचिगांठी । आजवरीपडलीतुज ॥२०॥

तवतपाचेंफलद्याया । आलोतुलसीयाठायी । देवकार्यकराया । शापमोक्षार्थतयांच्या ॥२१॥

सुदामानामेंगोपाळ । शापेंझालादानवप्रबल । भक्तपोषमीसर्वपाळ । सखामाझासोडविला ॥२२॥

तूंहीहादेहटाकून । रमेसदृशहोऊन । रमेमजसहवर्तमान । सुखेंरमेचिरकाळी ॥२३॥

हादेहतुझापावन । गंडकीनामेंनदीहोऊन । भारतींलोक उद्धारण । करोआतांपवित्रे ॥२४॥

तवकेशांचाभार । वृक्षरुपहोवोसाचार । तुलसीनामेंतरुवर । ममसंनिद्धप्राधान्यें ॥२५॥

स्वर्गमृत्यूपाताळी । गोलोकींविरजाकुळीं । भांडीरचंपकवनस्थळीं । कुंदमालिकावनांत ॥२६॥

पुण्यरुपमालतीवनी । तैसैंचचंदनकाननी । वासतुझावृंदावनी । ममसमीपसदाअसो ॥२७॥

तुझेंपुष्प अथवापत्र । मज अर्पीजोपवित्र । अर्पिनत्यासीवस्तुमात्र । ममलोकदेईनत्या ॥२८॥

तुझ्यावृक्षाचेमुळी । तीर्थेंराहतीसकळी । तुझ्यादर्शनेंत्रिकाळी । पातकशमेमनुष्याचे ॥२९॥

घटसहस्र अमृत । अथवाधेनूचेअयुत । कार्तिकींतवपत्रदानदेत । फळतयासींतेंहोय ॥३०॥

तुझेंस्पर्शिलेंजळ । अथवापक्वतुझेंदळ । प्राप्तजरीअंतकाळ । सायुज्यत्यासीदेईनमी ॥३१॥

नित्यजोभक्तीकरुन । तवतोयकरीप्राशन । लक्षाश्वमेधाचेंपुण्य । प्राप्तहोयतयासी ॥३२॥

तुझेंकाष्ठाचिदिव्यमाळा । धारणकेलीजेणेंगळां । प्रत्येकपाउलींत्याला । अश्वमेधफलहोय ॥३३॥

तुलसीहातींघेऊन । सत्यककरुनविचन । नकरीजोपालन । कालसुत्रतयाशीं ॥३४॥

पर्वणीद्वादशींसंक्रमण । दोनीसंधीमध्यान्ह । रात्रीअथवाअभ्यंगकरुन । अशुद्ध अथवासुतकी ॥३५॥

रात्रीचेंवस्त्रनेसून । नकरितांजलस्थान । तोडीजोतुळसीपान । तेणेंछेदिलेंशिरमाझें ॥३६॥

त्रिरात्रींचेंशिळेपात । अथवाअसोभूपतित । जलस्पर्शेशुद्धसत्य । मजलागींअर्पावें ॥३७॥

श्राद्धव्रत आणिदान । प्रतिष्ठाआणिदेवार्चन । तुझ्यापात्रेंकरुन । पूर्णहोयसर्वही ॥३८॥

वृक्षाधिष्ठानतुलसी । श्रीकृष्णासहक्रीडसी । लवणाब्धीमदंमाशी । नदीरुपेंपावसील ॥३९॥

स्वतःतूंरमासम । पावसीलममधाम । तवशापेंरुपमम । शैलहोईलतवतीरीं ॥४०॥

कोटिशःतेथेंकीटक । होतीलतीक्ष्णदंष्ट्रक । शिलाकोरुनसम्यक । अनेकचक्रेंकरितील ॥४१॥

तेचिशालिग्रामदिव्य । नानालक्षणेंअभिनव । पूजितीलजेमानव । भक्तियक्ततवपत्रें ॥४२॥

इच्छितत्यांचेपुरवीन । दुरितकष्टहरीन । सारुप्यादिदेईन । अंतकाळींस्वभक्ता ॥४३॥

एकद्वारचक्रेंचार । वनमालाशोभेसुंदर । जोअसेनीरदाकार । लक्ष्मीनारायणओळखावा ॥४४॥

शालिग्रामपूर्वलक्षण । असेवनमाळेवांचून । तोलक्ष्मीजनार्दन । मोक्षदायकपूजन ॥४५॥

गोष्पद आणिचक्रेंचार । नवनीराभदोनद्वार । रघुनाथमूर्तीसुंदर । वनमाळानसावी ॥४६॥

मेघच्छटाचक्रेंदोन । शालिग्रामजोअतिसान । तोचिजाणावामन । वनमाळारहितजो ॥४७॥

तैसाचजरीसुंदर । वनमाळामनोहर । तोचिजाणाश्रीधर । ग्रहस्तांनीपुजावा ॥४८॥

द्विचक्र आणिस्थूल । नाहींजयांवनमाल । आकारेंअतिवर्तुल । दामोदरजाणिजे ॥४९॥

तैसाचिपरीमध्यम । बाणक्षतदिसेसूक्ष्म । तोचिजाणारणराम । धनुर्बाणचिन्हजो ॥५०॥

सप्तचक्रछत्रभूषण । मध्यम आणिस्वर्णवर्ण । राजराजेश्वरतोजाण । राज्यलक्ष्मीदेतसे ॥५१॥

चौदाचक्रांचाअनंत । स्थूळ आणिनीलकांत । चारीपुरुषार्थदेत । पूजकासीभक्तासी ॥५२॥

द्विचक्रमेघशोभन । मध्यमगोपचक्रसमान । वामभागींलक्ष्मीचिन्ह । मधुसुधनजाणिजे ॥५३॥

एकचक्रीसुदर्शन । गुप्तचक्रगदाधरजाण । द्विचक्र अश्ववदन । हयग्रीव उग्रमूर्ती ॥५४॥

मुखबहुविस्तारिलें । द्विचक्रदंष्ट्रशोभले । नारसिंहरुपझालें । वैराग्यदेतपूजकां ॥५५॥

तैसाचपरीवनमाला । लक्ष्मीनृसिंहझाला । ग्रहस्थेंसुखेंपूजिला । सुखदायकभक्तीनें ॥५६॥

दोनचक्रेंअसतीद्वारीं । श्रीचिन्ह आणिसमाकरीं । वासुदेवतोनिर्धारी । सर्वकामदेतसे ॥५७॥

सूक्ष्मछिद्रेंबहुत । सूक्ष्मचक्रशोभत । नवमेघसमकांत । श्रीधरपूज्यग्रहस्थां ॥५८॥

दोनचक्रेंएकजागीं । स्थूळ असेंपृष्टभागीं । संकर्षणमहायोगी । सुखदेतगुहस्थां ॥५९॥

पीतभासबहुशुद्ध । वर्तुल आणिअविरुद्ध । तयांजाण अनिरुद्ध । गृहस्थासींसुखदेईं ॥६०॥

छत्रसमतोराज्यकर । वर्तुलतोलक्ष्मीकर । दुःखदहोयशकटाकार । शूलाकारमारीतसे ॥६१॥

वाईटजरीमुख । दरिद्र आणिदेईदुःख । पिंगटहनिकारक । भग्नचक्रेंहोयव्याधी ॥६२॥

शालिग्रामजरीविदीर्ण । पूजकांसीहोयमरण । ओळखुनिसुलक्षण । भक्तजनींपुजावा ॥६३॥

शालिग्रामशंखतुलसी । रक्षीलजोएकदेशी । तोमोठापुण्यराशी । विघडितांमहापाप ॥६४॥

एवंतुलसीसबोलून । उगाझालानारायण । तुलसीनेंदेहटाकून । दिव्यरुपजाहली ॥६५॥

तुलसीगंगारमावाणी । विष्णुप्रियाचौघीजणी । तुलसीचरित्रविस्तारुनि । तुजलागीकथियेलें ॥६६॥

सवेघेऊनतुलसी । विष्णुजायवैकुंटासी । सहनझालेंदोघीसीं । परीवाणीसनसोसे ॥६७॥

तिणेंकेलाअवमान । तुलसीझालीअंतर्धान । मनदेवेंगीराप्रार्थून । आज्ञाघेततियेची ॥६८॥

वाणीहोतांप्रसन्न । स्वयेंगेलावृंदावन । तुलसीचामंत्रजपून । नामाष्टक आरंभिलें ॥६९॥

वृक्षसमूहवृंदनाम । पूर्वींप्रगटेअभिराम । तेणेंवृंदावनधाम । नमस्कारवृंदावनें ॥७०॥

असंख्यविश्वेंपुजिली । विश्वपुज्याम्हणतिली । आतांअंतर्हितझाली । विश्वपुजितेनमोस्तु ॥७१॥

पवित्रकेलींभुवनें । नमूंतुजविश्वपावनें । देवानतोषतुजवांचुने । पूजसारानमोस्तु ॥७२॥

आनंददेसीभक्तासी । नंदिनीनामतूंसी । सीमानसेरुपासी । तुलसीतुजनमोस्तु ॥७३॥

एवंकरितांस्तवन । प्रगटलीतुलसीजाण । तिघीनीमगसन्मानुन । वैकुंठासीनेलीती ॥७४॥

विष्णूनीबहुमानिली । पावनाचीपावनझाली । कथाश्रवणेंपापसकळी । दूरहोयनारदा ॥७५॥

पंचेचाळीसएकशत । वर्णिलेंतुलसीचरित । अंबावदलीप्राकृत । भक्तजनाकारणें ॥७६॥

देवीविजयेनवमेष्टमः ॥८॥