अनन्त [ananta] a. a. [नास्ति अन्तो यस्य] Endless, infinite, eternal, boundless, inexhaustible; ˚रत्नप्रभवस्य यस्य
[Ku.1.3.] न्तः N. of Viṣṇu; गन्धर्वाप्सरसः सिद्धाः किन्नरोरगचारणाः । नान्तं गुणानां जानन्ति (नास्यान्तमधिगच्छन्ति) तेनानन्तोऽयमुच्यते ॥; also of Viṣṇu's couch, the serpent Śeṣa; of Kṛiṣṇa and his brother; of Siva, the 14th Arhat; Vāsuki, the lord of serpents अनन्तश्चास्मि नागानाम्
[Bg.1.29.] A cloud.
Talc.
N. N. of a plant (सिन्दु- वार) Vitex Trifolia (Mar. निरगुडी).
The asterism श्रवण.
A silken cord with 14 knots tied round the right arm on the अनन्तचतुर्दशी day.
The letter आ.
न्ता The earth (the endless).
The number one.
Names of various females; N. of Pārvatī.
Names of various plants; शारिवा, अनन्तमूल (a very medicinal plant) दूर्वा, आमलकी, गुडूची, अग्निमन्थ, कणा, लाङ्गली, दुरालाभा, हरीतकी, अग्निशिखा, श्यामलता, पिप्पली.
-न्ती A small silken cord tied round the left arm of a woman.
न्तम् The sky, atmosphere.
Infinity, eternity.
Absolution, final beatitude; तदनन्ताय कल्पते
[Pt.2.72.] The Supreme Spirit, Brahman (परब्रह्म,); सत्यं ज्ञानमनन्तं ब्रह्मेति श्रुतिः । न व्यापित्वाद्देशतोऽन्तो नित्यत्वान्नापि कालतः । न वस्तुतोऽपि सर्वात्म्यादानन्त्यं ब्रह्मणि त्रिधा ॥
A sloping and a projecting member of the entablature representing a continued pent-roof; अनन्तं चान्तरिक्षं च प्रस्तरं चाष्टधा लुपाः ।
[Māna.18.174-175.] cf. अनन्तः शेषविष्ण्वोश्चानवधौ क्लीबमम्बरे । स्त्रियां स्याच्छारिपादूर्वाविशल्याला- ङ्गलीषु च । हैमवत्यां गळूच्यां च...। Nm. -Comp. -आत्मन्m. the Supreme Spirit;
-कर a. a. magnifying to any extent;
[P.III.2.21.] -ग a. a. moving forever.
-गुण a. a. possessed of endless merits; of countless or infinite possessed of endless merits; of countless or infinite number; प्लवङ्गानामनन्तगुणतैधते
[Mv.6.55.] -चतुर्दशी, -˚व्रतम् [अनन्तस्य आराधनं यस्यां सा चतुर्दशी] the 14th day of the bright half of Bhādrapada when Ananta is worshipped
-चरित्रः N. N. of a Bodhisattva.
-जित् (अनन्तानि भूतानि जितवान्)
N. N. of Vāsudeva, the conqueror of all.
N. N. of an Arhat deity.
-तान a. a. of endless width, extensive.
-तीर्थकृत् m. m.
one who visits many places of polgimage.
a Jaina deity.-तृतीया the third day of the bright half of भाद्रपद, मार्गशीर्ष or वैशाख; नभस्ये वाथ वैशाखे मार्गशीर्षेऽथवा पुनः । शुक्ल- पक्षतृतीयायां... उक्तानन्ततृतीयैषा सुतानन्दफलप्रदा.
-दृष्टिः [अनन्ता दृष्टयो नेत्राणि यस्य] N. N. of Śiva, or of Indra.
-देवः [अनन्तो देव इव]
the serpent Seṣa.
[अनन्ते दीव्यति; दिव्-अच्] N. of Nārayaṇa who sleeps on Seṣa.
N. N. of the king of Kashmir.
-नेमिः N. N. of the king of Mālava, a contemporary of शाक्यमुनि
-पार a. a. of endless width, boundless; ˚रं किल शब्दशास्त्रम्
[Pt.1.] -पालः N. N. of a warriorchief in Kashmir.
-मतिः N. N. of a Bodhisattva. -मायिन्a. of endless tricks, endlessly deceitful.
-मूलः a medicinal plant (शारिवा).
-राशिः an infinite quantity.-रूप a. of innumerable forms or shapes; epithet of Visnu.
-वातः a disease of the head, resembling tetanus.
-विजयः [अनन्तान् विजयते ध्वनिद्वारा अनेन] N. N. of Yudhiṣṭhira's conchshell. अनन्तविजयं राजा कुन्तीपुत्रो युधिष्ठिरः
[Bg.1.16.] -वीर्यः N. N. of the 23rd Jaina Arhat of a future age.
व्रतम् See अनन्तचतुर्दशी above.
N. N. of the 12nd Adhyaya of the Bhaviṣyottara-Purāṇa.
-शक्ति a. a. of boundless power, omnipotent, epithet of the Supreme Being.
-शयनम् Travancore; Sriraṅgapaṭṭaṇa (because there are temples of Viṣṇu reclining on अनन्त Serpent).
-शीर्ष N. N. of Visnu or the Supreme Being. (-र्षा) N. of the wife of Vāsuki.
-शुष्म a. a. Ved. possessing endless strength; endlessly blowing.
-श्री a. a. of boundless magnificence, an epithet of the Supreme Being.