अणु

{ aṇu }

बर'/बड़ो (Bodo) WN

   See : गुन्द्रासा

हिन्दी (hindi) WN

 noun  किसी तत्व या यौगिक की बहुत ही साधारण एवं संरचनात्मक इकाई   Ex. अणु को सूक्ष्मदर्शी द्वारा ही देखा जा सकता है ।

MERO COMPONENT OBJECT:

परमाणु

ONTOLOGY:

भाग (Part of) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

मॉलिक्यूल

Wordnet:

asm অণু

bd गुन्द्रासा

ben অণু

guj અણુ

kan ಅಣು

kas مالِکیوٗل

kok परमाणू

mal ആറ്റം

mar रेणू

mni ꯃꯤꯠꯅ꯭ꯎꯕ꯭ꯉꯝꯗꯕ꯭ꯄꯣꯠ

nep सरीसृप जीव

ori ଅଣୁ

pan ਅਣੂ

san अणुः

tel అణువు

urd سالمہ , مولیکیول

   See : कण, पराग

A dictionary, Marathi and English

   An atom, a molecule, a corpuscle, a sixth part of a mote in a sunbeam. 2 Hence, a Small, little, minute. अणुमात्र Merely an atom, i.e. exceedingly small or little: also an exceedingly small quantity or little thing.

Aryabhushan School Dictionary

  m  An atom.
 a   Small.
अणुमात्र   Merely an atom, i.e. exceedingly small.

महाराष्ट्र शब्दकोश

  पु. 
   पदार्थाचा स्वतंत्र रीतीनें अस्तित्व असणारा अतिसूक्ष्म भाग ; रज : कण ( सूर्यकिरणांत जे धुळीचे कण दृग्गोचर होतात त्यांच्या षष्ठांशानें लहान असणारा ); ( इं . ) मोलेक्यूल . जें पाहतां त्रिभुवन । अणुही नोहे ॥ - ज्ञा १६ . ३३१ .
   कालाचा एक भाग - मुहुर्ताचा ( ४८ मिनिटांचा ) ५४६७५००० वा हिस्सा .
   ( संगीत ) पावमात्रा काल . - वि . अति लहान ; अल्प ; सूक्ष्म . तुम्हासमचिं हें गुणें अणु उणें नसे नाम हा । - केका ७५ . [ सं . ]

नेपाली (Nepali) WN

   See : कण

A Sanskrit English Dictionary

अणु  mfn.  mf( वी)n. fine, minute, atomic
अणु  m.  m. ( उस्) an atom of matter
   ‘an atom of time’, the 54675000th part of a मुहूर्त (of 48 minutes)
    Panicum Miliaceum, [VS.]; [ŚBr. xiv]; [MuṇḍUp.]
    N. of शिव
अणु  n.  n. ( उ) (in prosody) the fourth part of a मात्रा
अणु  n.  ind. minutely, [ŚBr.]
अणु  m.  m. (also) the soul, life (= आत्मन्), [Harav.]
   sea-salt, [L.]
स्रग्   a sacred text, single verse or मन्त्र ( cf.- अणु)

The Practical Sanskrit-English Dictionary

अणु [aṇu] a.  a. (णु-ण्वी f.) [अण्-उन्] Minute, small, little, atomic (opp. स्थूल, महत्); अणोरणीयान् [Bg.8.9;] सर्वोप्ययं नन्वणुः [Bh.3.26.] insignificantly small; अण्वपि भयम् [Ms.6.] 4; अण्वपि याच्यमानः [Pt.4.26] asked but an atom, a very small quantity, न कन्यायाः पिता विद्वान् गृह्णीयात् शुल्कमण्वपि [Ms.3.51.]
   णुः An atom, a very small particle (an exceedingly small measure); the mote in a sunbeam, the smallest perceptible quantity; अस्थूलमनण्वह्रस्वमदीर्घं ब्रह्म; अणुं पर्वतीकृ [Bh.2.78.] to magnify; cf. also 'To make mountains of molehills.'
   An atom of time (व्यञ्जनमर्ध- मात्रा तदर्धम् अणु); it is said to be 54,675, th part of a Muhūrta (48 minutes).
  N. N. of Śiva.
  N. N. of very small grain such as सर्षप, चीनक &c., अनणुषु दशमांशोऽणुष्वथैकादशांशः [Līlā.]
-णु  n. n. the fourth part of a Mātrā. -Comp.
-अन्तः [अणुः अन्तो यस्य]   a hair-splitting question; (अण्वन्तः सूक्ष्मान्तः सुक्ष्मवस्तुनिर्णयान्तः प्रश्नः Śaṅkara). किमर्थमचारीः पशूनिच्छन्नण्वन्तानिति [Br. up. 4.1.1.]
-तैलम्  N. N. of a medicinal oil.
-भा [अण्वी सूक्ष्मा भा प्रभा यस्याः सा]   lightning.
-मात्र a.  a. [अणुः परिमाणं यस्य अणुच्] of the size of an atom.
-रेणुः [कर्म.]   atomic dust.
-रेवती [अणुः सूक्ष्मा रेवतीतारेव]  N. N. of a plant (दन्तीवृक्ष) Croton Polyandrum.
-वादः   the doctrine of atoms, atomic theory, the theory that all material substances are primarily atoms and secondarily aggregates, and that all atoms are eternal.
-वीक्षणम् [ष.   त.]
   minute observation, observation of very minute parts.
   [अणुः सूक्ष्मो वीक्ष्यते अनेन करणे ल्युट्] an instrument, like the microscope, enabling one to discern the smallest objects.
-व्रतानि  N. N. of the twelve smaller vows of laymen adhering to the Jain faith.-व्रीहिः [कर्म.] a fine sort of grain, rice &c.

Shabda-Sagara

अणु  m.  ( -णुः)
   1. An atom, a minute and elementary particle of matter. 2. A sort of grain, (Panicum miliaceum, Rox.) m. or
  mfn.  ( -णुः-ण्वी-णु) 1. Atomic, small, minute.
    E. अण to sound, and उ Unādi aff.

ROOTS:

अण उ

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

   See : सुपेश