|
PLANET , s.ग्रहः, भ्रमन् ग्रहः, तारा, तारका -कं, ज्योतिस्n., ज्योतिषी,ज्योतिष्कः, खेचरः, खगः, गगणेचरः, गगणाध्वगः, विहगः, खोल्कः,नक्षत्रं, ऋक्षः, द्युषद्m., द्युसद्m., भं; ‘minor planet,’ उपग्रहः;‘the planets collectively,’ ग्रहगणः, ज्योतिर्गणः, ग्रहमण्डलं, भ्रमन्तोग्रहाःm.pl.; ‘the nine planets,’ नवग्रहाःm.pl. These, according to the Hindūs, are 1. the sun, सूर्य्यः; 2. the moon, चन्द्रः; 3. Mercury, बुधः; 4. Venus, शुक्रः; 5. Mars, मङ्गलः; 6. Jupiter, गुरुःm.; 7. Saturn, शनिःm.; 8. the ascending node, राहुःm.; 9. the descending node, केतुःm.The two last are considered to be minor planets. The other names of the planets will be found under each separate head of Mercury, &c. —
(Auspicious planet) शुभ-ग्रहः, सुग्रहः, सौम्यग्रहः; of these there are four, viz. Mer- cury, Venus, Jupiter, and the Moon. —
(Inauspicious pla- net) कुग्रहः, अशुभग्रहः, पापग्रहः; of these there are five, viz. Mars, Saturn, the Sun, and the two nodes. ‘Planet at its apex,’ तुङ्गीm. ( न्); ‘motion of the planets,’ ग्रहचारः;‘motion in their orbits,’ गतिःf.; ‘passage of a planet,’ सङ्क्रमः, सङ्क्रान्तिःf.; ‘conjunction,’ सङ्गमः; ‘aspect,’ ग्रहदशा;‘influence,’ ग्रहयोगः, ग्रहावेशः; ‘unpropitious influence,’ ग्रहपीडा, ग्रहबाधा; ‘propitious influence,’ ग्रहानुकूल्यं, ग्रहबलं;‘worship of the planets,’ ग्रहपूजा; ‘propitiation of them,’ ग्रहशान्तिःf., ग्रहसाधनं; ‘sacrifice in propitiation of them,’ ग्रहयागः, ग्रहयज्ञः, ग्रहमखः; ‘presents made to Brāhmans for propitiating them,’ ग्रहदानं; ‘incantations to render them propitious,’ ग्रहजपः; ‘ascertainment of their aspect,’ ग्रह-साधनं; ‘calculations or tables for determining their posi- tion,’ ग्रहसारणी; ‘diagram representing their aspect,’ ग्रह-कुण्डली; ‘meeting of the seven planets under one sign,’ सप्तग्रहसङ्गमः. ROOTS: ग्रहभ्रमन्तारातारकाकंज्योतिस्ज्योतिषीज्योतिष्कखेचरखगगगणेचरगगणाध्वगविहगखोल्कनक्षत्रंऋक्षद्युषद्द्युसद्भंउपग्रहग्रहगणज्योतिर्गणग्रहमण्डलंभ्रमन्तोग्रहानवग्रहासूर्य्यचन्द्रबुधशुक्रमङ्गलगुरुशनिराहुकेतुशुभसुग्रहसौम्यग्रहकुग्रहअशुभग्रहपापग्रहतुङ्गीन्ग्रहचारगतिसङ्क्रमसङ्क्रान्तिसङ्गमग्रहदशाग्रहयोगग्रहावेशग्रहपीडाग्रहबाधाग्रहानुकूल्यंग्रहबलंग्रहपूजाग्रहशान्तिग्रहसाधनंग्रहयागग्रहयज्ञग्रहमखग्रहदानंग्रहजपग्रहसाधनंग्रहसारणीकुण्डलीसप्तग्रहसङ्गम
|