वेगः [vēgḥ] [विज्-घञ्]
Impulse, impetus.
Speed, velocity, rapidity.
Agitation.
Impetuosity, violence, force.
A stream, current; as in अम्बुवेगः; रुरोध नर्मदा- वेगं बाहुभिर्बहुभिर्वृतः
[Rām.7.32.4,6.] Energy, activity, determination.
Power, strength; ऊरू भग्नौ प्रसह्याजौ गदया भीमवेगया
[Mb.1.2.288;] मदनज्वरस्य वेगात्
[K.] Circulation, working, effect (as of poison); चिराद्वेगारम्भी प्रसृत इव तीव्रो विषरसः
[U.2.26;] [V.5.18.] Haste, rashness, sudden impulse; कृत्यं न कुरुते वेगान्न स संतापमाप्नुयात्
[Pt.1.19.] The fight of an arrow; घननीहार इवाविषक्तवेगः
[Ki.13.24.] Love, passion.
The external manifestation of an internal emotion.
Delight, pleasure.
Evacuation of the feces; स्वभावतः प्रवृत्तानां मलादीनां जिजीविषुः । न वेगं धारयेद्धीरः कामादीनां च धारयेत् ॥ Rājanighaṇṭu.
Semen virile.
Pleasure, delight.
Attack, paroxysm (of a disease); Suśi.
Comp. अनिलः blast caused by speed; यष्ट्यग्रे च समं स्थितो ध्वजपटः प्रान्ते च वेगानिलात्
[V.1.5.] a strong or violent wind.
आघातः sudden arresting of velocity, check of speed.
obstruction of excretion, constipation.-दण्डः an elephant.
-नाशनः the phlegmatic humour.-रोधः = ˚आघातः q. v.
-वाहिन् a. a. swift.
विधारणम् checking of speed.
constipation.
-सरः a mule.-हरिणः a kind of antelope; L. D. B.