मंत्र

हिन्दी (hindi) WN

 noun  वे शब्द या वाक्य जिनका जप इष्ट-सिद्धि या किसी देवता की प्रसन्नता के लिए किया जाता है   Ex. पंडितजी महामृत्युंज्य मंत्र का जाप कर रहे हैं ।

HYPONYMY:

बीज मंत्र गुरुमंत्र अजपा णणोकार-मंत्र तंत्र स्त्री-मंत्र अष्टाक्षरी पंचाक्षरी गारुड़ मंत्र तारक मंत्र वाहेगुरु पद्मनाभ साबर कवच विषहर

ONTOLOGY:

गुणधर्म (property) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

मन्त्र स्तुति मंत्र स्तुति मन्त्र ऋचा रिचा मंतर मन्तर अर्क

Wordnet:

asm মন্ত্র

bd मोन्थोर

ben মন্ত্র

guj મંત્ર

kan ಮಂತ್ರ

kas مَنٛترٕ

kok मंत्र

mal മന്ത്രം

mar मंत्र

mni ꯃꯟꯇꯔ꯭

ori ମନ୍ତ୍ର

pan ਮੰਤਰ

san मन्त्र

tam மந்திரம்

tel మంత్రం

urd دعا , وظیفہ

   See : वेदमंत्र

कोंकणी (Konkani) WN

 noun  जाचो जप इश्ट-सिद्धी वा खंयच्याय देवाक प्रसन्न करपा खातीर करतात असलीं उतरां वा वाक्य   Ex. भटमाम म्हामृत्युंजय मंत्राचो जाप करता

HYPONYMY:

बिजमंत्र गुरुमंत्र णणोकार मंत्र स्त्रीमंत्र अश्टाक्षरी पंचाक्षरी गारुड मंत्र तारक मंत्र वाहेगुरु

ONTOLOGY:

गुणधर्म (property) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

स्तुती मंत्र

Wordnet:

asm মন্ত্র

bd मोन्थोर

ben মন্ত্র

guj મંત્ર

hin मंत्र

kan ಮಂತ್ರ

kas مَنٛترٕ

mal മന്ത്രം

mar मंत्र

mni ꯃꯟꯇꯔ꯭

ori ମନ୍ତ୍ର

pan ਮੰਤਰ

san मन्त्र

tam மந்திரம்

tel మంత్రం

urd دعا , وظیفہ

A dictionary, Marathi and English

   2 A formula sacred to a deity. 3 Secret consultation; private advice or counsel. v सांग, दे. 4 A division of the Vedas. मंत्र बोधास-गुणास-प्रत्ययास-प्रतीतीस-कळूं-येणें To be felt; to take effect; to tell--a mantra.

Aryabhushan School Dictionary

  m  A charm, an incantation. Private advice.

मराठी (Marathi) WN

 noun  कार्यसिद्धीसाठी किंवा देवतास्तुतीपर म्हटलेले पवित्र वचन   Ex. ह्या मंत्राचा दिवसातून दोन वेळा जप करावा.

HYPONYMY:

अष्टाक्षरी पंचाक्षरी भूतबाधा उतरवण्याचा मंत्र गुरुमंत्र वाहेगुरु साबर पद्मनाभ णणोकार मंत्र तारक मंत्र

ONTOLOGY:

गुणधर्म (property) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

asm মন্ত্র

bd मोन्थोर

ben মন্ত্র

guj મંત્ર

hin मंत्र

kan ಮಂತ್ರ

kas مَنٛترٕ

kok मंत्र

mal മന്ത്രം

mni ꯃꯟꯇꯔ꯭

ori ମନ୍ତ୍ର

pan ਮੰਤਰ

san मन्त्र

tam மந்திரம்

tel మంత్రం

urd دعا , وظیفہ

महाराष्ट्र शब्दकोश

  पु. 
  पु. १ गुरूपदेश . २ चहाडी . ( सं . मन् - मंत्र )
   गूढशक्तियुक्त वाक्य किंवा अक्षरें . ( क्रि० घालणें ; मारणें ; टाकणें ; फुंकणें ) मंत्राचा उपयोग मारण , मोहन , वशीकरण , स्तंभन , उच्चाटन , आकर्षण ह्याकरितां करतात . जे शस्त्रविद्यापारंगत । मंत्रावतार मूर्त । - ज्ञा १ . १०९ .
   देवतास्तुतिपर पवित्र वचन . उदा० ओं विष्णवे नमः
   वेदभागविशेष ; वेदसंहिता .
   मसलत ; गुप्त सल्ला , उपदेश ; विचार . ( क्रि० सांगणें ; देणें ). धर्म म्हणे सिद्धि भजे यन्मंत्रा जेविं वासवा रंभा । - मोसभा १ . ५३ .
   युक्ति ; क्लृप्ति . रसु होआवा अतिमात्रु । ह घेतासि कविमंत्रु । - ज्ञा १३ . ६३५ .
   गुप्त गोष्ट ; गुह्य . झांकुनि मंत्र पृथेनें अति दुःसह दुःख मज दिल्हें बा हें । - मोशांति १ . ८ . [ सं . ]
०बोधास   गुणास प्रत्ययास प्रती तीस कळूं येणें - मंत्र परिणामकारक होणें , अनुभवास येणें . मंत्रणें - क्रि . ( विरु . ) मंतरणें पहा .
०अक्षता   , ता - स्त्री . अव .
मंत्राक्षत   , ता - स्त्री . अव .
   मंत्रानें संस्कारलेले तांदूळ .
   ( ल . ) आशीर्वाद . त्यास व्यासवाल्मिकादि देति मंत्र अक्षता । - मध्व १९ .
   ( वि ल . ) शिव्यांचा भडिमार . ( क्रि० देणें ; मारणें )
०कौटाल  न. चेटुकविद्या सभामोहन भुररीं चेटकें । साबर मंत्रकौटालें अनेकें । - दा ५ . २ . २ .
०चळ  पु. 
   मंत्रप्रयोगांत चूक होऊन लागणारें वेड . मंत्रचळ नाना खेद । नामनिष्ठें नासती । - दा ४ . ३ . १२ .
   ( ल . ) वेड लागल्यासारखी , बावचळल्यासारखी होणारी स्थिति . ( क्रि० लागणें )
०चळ्या वि.  
   मंत्रप्रयोगांत चूक झाल्यामुळें ज्यास वेड लागलें आहे असा .
   लहरी ; बेफाम .
   भ्रमिष्ट ; बावचळलेला ; तीच तीच गोष्ट पुन्हां पुन्हां करणारा .
०जागर  पु. अनेक ब्राह्मणांनीं एकमेकासमोर बसून एका पक्षानें एक वाक्य म्हटल्यावर त्या पुढील वाक्य दुसर्‍या पक्षानें म्हणावें असें वेदमंत्र म्हणणें ; वेदघोष करणें .
०तंत्र  पु. अव .
   जादू - टोणे ; तोडगे ; जपजाप्य ; छांछूं इ० .
   युक्त्या प्रयुक्त्या ; डावपेंच . ( क्रि० लटपटणें ; डगमगणें ; डळमळणें ; कोसळणें ; ढासळणें ; हरणें ).
०पुष्प   पु देवाची संध्याकाळची आरती वगैरे झाल्यावर विशिष्ट वेदमंत्र मोठमोठ्यानें म्हणून देवास फुलें वगैरे वाहणें .
०पुष्पांजलि  स्त्री. 
   पूजेनंतर ओंजळींत फुलें घेऊन समंत्रक देवास वाहणें ; मंत्रपुष्प .
   ( ल . ) शिव्यांचा वर्षाव , लाखोली , भडिमार . ( क्रि० करणें ; वाहणें ; अर्पिणें ).
०प्रयोग  पु. 
   मंत्राचा प्रत्यक्ष अनुभव पाहणें .
   जादूटोणा करणें ; मंत्र घालणें .
०मुख  पु. आपल्या उपयोगापुरतेच ज्यास मंत्र येतात असा ब्राह्मण .
०वादी वि.  मंत्र व त्यांचा उपयोग जाणणारा ; मंत्री ; मांत्रिक .
०विद्या  स्त्री. 
   वेदविद्या . मंत्रविद्येसि माहेर । ब्राह्मण जे । - ज्ञा ९ . ४७५ .
   जादूटोणा करण्याची कला .
०शक्ति  स्त्री. 
   युद्धाच्या तीन शक्तींपैकीं दुसरी बाकीच्या दोन - प्रभुशक्ति व उत्साहशक्ति .
   मंत्राचें सामर्थ्य , प्रभाव .
०शास्त्र  न. विवक्षित देवतेपुढें कोणते मंत्र म्हणावयाचे हें शिकविणारें शास्त्र ; मंत्र विद्या .
०षडक्षरी  स्त्री. रामकृष्णहरी हीं अक्षरें . होऊनी सावध उघडीले नेत्र । आठवला मंत्र षडक्षरी । - ब ७७ .
०साधन  न. मंत्रशास्त्रांत सांगितलेले विधि व नियम पाळून मंत्राचा उपयोग करण्याची शक्ति मिळविणें .
०सिद्धि  स्त्री. मानवी सामर्थ्याच्या आटोक्याबाहेर असलेल्या आठ शक्तींपैकीं एक .
०स्नान  न. प्रत्यक्ष स्नान न करतां कांहीं मंत्र म्हणून जो स्नानाचा गौण प्रकार म्हणून विधि करतात तो .
०ज्ञ वि.  मंत्र जाणणारा ; मांत्रिक . देखा मंत्रज्ञु बरळु जाय । - ज्ञा १ . १९० . मंत्राग्नि पु . उत्तरक्रियेचे मंत्र म्हणून प्रेताचें केलेलें दहन ; सशास्त्र दहन . याच्या उलट भडाग्नि . [ मंत्र + अग्नि ] मंत्रित वि . मंतरलेलें . मंत्री पु .
   प्रधान ; अमात्य ; राजाचा सल्लागार .
   ( सामा . ) सल्ला देणारा ; उपदेश करणारा .
   राजाच्या अष्टप्रधानांपैकीं एक ; न्यायाधीश .
   मंत्र जाणणारा व त्याचा उपयोग करणारा ; मांत्रिक . मंत्रोपचार - पु . मंत्रप्रयोगाचे विशिष्ट विधि , नियम . [ मंत्र + उपचार ] मंत्रोपदेश - पु .
   मंत्र देणें ( गुरुनें शिष्यास ). मातेच्या दर्जाला जेव्हां चढावें तेव्हां मंत्रोपदेश देणार्‍या गुरुची पायरी बायकांना प्राप्त होते . - मेनका ६८ .
   सल्लामसलत ; उपदेश . [ मंत्र + उपदेश ] मंत्रोपासना - स्त्री . मंत्र साध्य करुन घेण्याचे नियम पाळणें . ( क्रि० देणें ). [ मंत्र + उपासना ]