मस्तकीं लागतां तयाचा करु । न मोडतां सुष्टीचा वेव्हारु । सर्व जालें शून्याकारु । तेजें अंबर दाटलें ॥२८॥
तया तेजाचा पारु । नेणती ब्रह्मा हरि हरु । वेद राहिले मौन्याकारु । श्रुतीसी विचारु पडिलासे ॥२९॥
तयातें काय वाणावें । कवणा उपमेतें आणावें । त्यावीण दुजें देखावें । तरी सांगावें साक्षित्वें ॥१३०॥
जो निर्गुण निराकार । निरुपम्य निराधार । परब्रह्म निर्विकार । विश्वंभर अव्यक्त ॥३१॥
अखंडतेजें सदोदित । उत्पत्तिप्रळया विरहित । व्यापुनी सर्वांसी आलिप्त । त्यावीण रिता ठाव नाहीं ॥३२॥
जो कां वस्तु परात्पर । सगुण निर्गुणाचें उदर । वेदां नकळे जयाचा पार । शब्दाचा विचार खुंटला ॥३३॥
मनें जयातें देखिजे । तयातें शब्दें वानिजे । जेथें मनें मनपणा मुकिजे । तो शब्दें बोलिजे कवणे परी ॥३४॥
मन सकळांतें चाळितें । तेथें ठाव नाहीं मनातें । यावरी कैंचे इंद्रियातें । देखतां स्वरुपातें पावतील ॥३५॥
जरी म्हणाल स्वरुप निराकार । तरी कोठूनि जाला विस्तार । या शब्दाचा विचार । श्रोतीं सादर परिसावा ॥३६॥
जरी उपसाहित्यें सांगावें । तरी साहित्य कवणातें द्यावें । त्याचिया समता दुजें देखावें । तरी बोलावें साहित्य ॥३७॥
परी बोलतों अल्पमती । भावें परिसावें सज्जन श्रोतीं । रविकिरणापुढें काडवाती । तैसें मतीं बोलतों ॥३८॥
जैसें पाहतां वटबिजासी । सूक्ष्मत्वें नये दृष्टीसी । निराकार असतां तयासी । तेथें द्रुमासी ठाव कैंचा ॥३९॥
बिजामाजीं असतां अंकुर । बिजीं होता बीजाकार । सूक्ष्मत्वें निघाला बाहेर । मग अपार वाढला ॥१४०॥
त्वचा काष्ठें फळें पत्रें । बिजीं होतें बीजाकारें । तोचि महावृक्ष विस्तारे । मग पसरे स्वइच्छा ॥४१॥
नाहीं ह्नणतां विस्तारला । आहे ह्नणों तरी नाहीं देखिला । बीजामाजीं होता संचला । तोचि विस्तारला सगुणत्वें ॥४२॥
तैसें निर्गुण स्वरुपा माझारीं । अनंतब्रह्माडांची भरोवरी । स्वरुपाकार असतां अंतरीं । तेंचि बाहेरीं निघालें ॥४३॥
बीजें व्यापिलें वृक्षासी । तैसें निर्गुणें व्यापिलें सगुणासी । शब्दें आणिलें भिन्नपणासी । जैसें कनकासी अळंकारनामें ॥४४॥
माया स्वरुपीं तदंश होती । ते इच्छेगुणें आणिलें व्यक्ती । सर्व गुणातें जाली प्रसवती । करी मूर्ती त्रिगुणाची ॥४५॥
करी नाना रचनेतें । परी भिन्नत्व नाहीं स्वरुपातें । स्वरुपें व्यापिलें सर्वातें । जैसें अलंकारातें सुवर्ण ॥४६॥
ऐसा स्वरुपाचा विस्तारु । होऊनि उरला अपारु । तया स्वरुपाचा विस्तारु । ब्रह्मादिहरिहरु वेडावले ॥४७॥
त्यातें मौन्येंचि पाहिजे । रसनेवीण गोडी घेइजे । भाग्येंवीण सुख भोगिजे । पद पाविजे गुरुखुणें ॥४८॥
आतां बोलणें खुंटलें । शब्दाचें चातुर्यं राहिलें । दृष्टीचें देखणें उरलें । तेंहि निमालें शेवटी ॥४९॥
सदगुरुचे निजदास । तेचि पावती ये खुणेस । परिसतां कानडे येरास । जैसे पक्षियासी नारेळ ॥१५०॥