श्री स्वामी समर्थ सारामृत - अध्याय ७

श्री गणेशाय नमः ॥ जयजयाजी निर्गुणा । जयजयाजी सनातना । जयजयाजी अघहरणा । लोकपाला सर्वेशा ॥१॥
आपुल्या कृपेकरोन । अल्प वर्णिले आपले गुण । श्रोती द्यावे अवधान । श्रवणी आदर धरावा ॥२॥
अक्कलकोटी मालोजी नृपती । समर्थचरणी जयाची भक्ति । स्वहस्ते सेवा नित्य करोनि । करिती यती परब्रह्मा ॥३॥
वेदांत आवडे तयासी । श्रवण करिती दिवसनिशी । हेरळीकरादिक शास्त्रासी । वेतने देऊनि ठेविले ॥४॥
त्या समयी मुंबापुरी । विष्णुबुवा ब्रह्मचारी । प्राकृत भाषणे वेदांतावरी । करुनी लोका उपदेशिती ॥५॥
कैकांचे भ्रम दवडिले । परधर्मोपदेशका जिंकिले । कुमार्गवर्तियासी आणिले । सन्मार्गावरी तयानी ॥६॥
त्यासी आणावे अक्कलकोटी । हेतु उपजला नृपापोटी । बहुत करोनी खटपटी । बुवांसी शेवटी आणिले ॥७॥
नृपा आवडे वेदांत । बुवा त्यात पारंगत । भाषणे श्रोतयाचे चित्त । आकर्षूनि घेती ते ॥८॥
रात्रंदिन नृपमंदिरी । वेदांतचर्चा ब्रह्माचारी । करिती तेणे अंतरी । नृपती बहुत सुखावे ॥९॥
अमुतानुभवदि ग्रंथ । आणि ज्ञानेश्वरी विख्यात । कित्येक संस्कृत प्राकृत । वेदात ग्रंथ होते जे ॥१०॥
त्याचे करोनी विवरण । संतोषित केले सर्व जन । तया नगरी सन्मान । बहुत पावले ब्रह्माचारी ॥११॥
ख्याती वाढली लोकांत । स्तुति करिती जन समस्त । सदा चर्चा वेदात । राजगृही होतसे ॥१२॥
जे भक्त जनांचे माहेर । प्रत्यक्ष दत्ताचा अवतार । ते समर्थ यतीश्वर । अक्कलकोटी नांदती ॥१३॥
एके दिवशी सहज स्थिती । ब्रह्माचारी दर्शना येती । श्रेष्ठ जन सांगती । कित्येक होते तया वेळी ॥१४॥
पहावया यतीचे लक्षण । ब्रह्माचारी करिती भाषण । काही वेदांतविषय काढून । प्रश्न करिती स्वामीसी ॥१५॥
ब्रह्मपद तदाकार । काय केल्याने होय निर्धार । ऐसे ऐकोनि सत्वर । यतिराज हासले ॥१६॥
मुखे काही न बोलती । वारंवार हास्य करिती । पाहूनी ऐशी विचित्र वृत्ति । बुवा म्हणती काय मनी ॥१७॥
हा तो वेडा संन्यासी । भुरळ पडली लोकांसी । लागले व्यर्थ भक्तीसी । याने ढोंग माजविले ॥१८॥
तेथोनि निघाले ब्रह्मचारी । आले सत्वर बाहेरी । लोका बोलती हास्योत्तरी । तुम्ही व्यर्थ फसला हो ॥१९॥
परमेश्वररुप म्हणता यती । आणि करिता त्याची भक्ति । परी हा भ्रम तुम्हाप्रती । पडला असे सत्यची ॥२०॥
पाहोनि तुमचे अज्ञान । याचे वाढले ढोंग पूर्ण । वेदशास्त्रादिक ज्ञान । याते काही असेना ॥२१॥
ऐसे ब्रह्मचारी बोलोनी । पातले आपुल्या स्वस्थानी । विकल्प पातला मनीं । स्वामीसी तुच्छ मानिती ॥२२॥
नित्यनियम सारोन । ब्रह्मचारी करिती शयन । जवळी पारशी दोघेजण । तेही निद्रिस्थ जाहले ॥२३॥
निद्रा लागली बुवांसी । लोटली कांही निशी । एक स्वप्न तयांसी । चमत्कारिक पडलेसे ॥२४॥
आपुल्या अंगावरी वृश्चिक । एकाएकी चढले असंख्य । महाविषारी त्यातुनी एक । दंश आपणा करीतसे ॥२५॥
ऐसे पाहोनी ब्रह्मचारी । खडबडोनी उठले लौकरी । बोबडी पडली वैखरी । शब्द एक ना बोलवे ॥२६॥
जवळी होते जे पारशी । जागृती आली तयांसी । त्यांनी धरोनी बुवांसी । सावध केले त्या वेळी ॥२७॥
हदय धडाधड उडू लागले । घर्मे शरीर झाले ओले । तेव्हा पारशांनी पुसले । काय झाले म्हणोनी ॥२८॥
मग स्वप्नीचा वृत्तांत । तयासी सांगती समस्त । म्हणती यात काय अर्थ । ऐसी स्वप्ने कैक पडती ॥२९॥
असो दुसर्‍या दिवशी । बुवा आले स्वामीपाशी । पुसता मागील प्रश्नासी । खदखदा स्वामी हासले ॥३०॥
मग काय बोलती यतीश्वर । ब्रह्मापद तदाकार । होण्याविषयी अंतर । तुझे जरी इच्छितसे ॥३१॥
तरी स्वप्नी देखोनी वृश्चिकांसी । काय म्हणोनी भ्यालासी । जरी वृथा भय मानितोसी । मग ब्रह्मापद जाणसी कैसे ॥३२॥
ब्रह्मापद तदाकार होणे । हे नव्हे सोपे बोलणे । यासी लागती कष्ट करणे । फुकट हाता न येचि ॥३३॥
बुवांप्रती पटली खूण । धरिले तत्काळ स्वामीचरण । प्रेमाश्रूंनी भरले नयन । कंठ झाला सदगदित ॥३४॥
तया समयापासोनी । भक्ती जडली स्वामीचरणी । अहंकार गेला गळोनी । ब्रह्मापद योग्य झाले ॥३५॥
स्वामीचरित्र महासागर । त्यातूनी मुक्ते निवडूनि सुंदर । त्याचा करोनिया हार । अर्पी शंकर विष्णुकवी ॥३६॥
इति श्रीस्वामीचरित्रसारामृत । नाना प्राकृत कथा समत । सदा परिसोत भाविक भक्त । सप्तमोऽध्याय गोड हा ॥३७॥
श्रीराजाधिराज योगिराज श्री स्वामी समर्थार्पणमस्तु ॥