अप्युद्धव त्वया ब्रह्म, सखे समवधारितम् ।
अपि ते विगतो मोहः, शोकश्वासौ मनोभवः ॥२९॥
उद्धवा तुझें देखोनि प्रेम । गुह्य ज्ञान अतिउत्तम ।
तुज म्यां निरुपिलें परब्रह्म । साङग सुगम अतिशुद्ध ॥४७०॥
हें ज्ञानाचें सोलींव ज्ञान । हें वेदांचें विसावतें स्थान ।
हेचि अविद्येची बोळवण । समाधान जिवशिवां ॥७१॥
ऐसें हें जें गुह्यज्ञान । मनबुद्धिवाचेसी अगम्य जाण ।
तें म्यां तुज केलें निरुपण । श्रद्धा संपूर्ण देखोनि ॥७२॥
जेवीं सखा सख्याप्रती । आपुली वोपी निजसंपत्ती ।
तेवीं म्यां हे ब्रह्मस्थिती । तुझ्या हातीं वोपिली ॥७३॥
जैसें दिधलें श्रवणाच्या हातीं । तैसें प्रविष्ट जाहलें तुझिया चित्तीं ।
कीं माझारीं पडली कांहीं गुंती । विकल्पवस्ती विक्षेप ॥७४॥
म्यां निरुपिलें सार परम । तें तुज कळलें परब्रह्म ।
नसेल, तरी हाचि उपक्रम । पुढती सुगम सांगेन ॥७५॥
चैतन्य ठसावोनि चित्तीं । जेथ आकळिली ब्रह्मस्थिती ।
तेथ मोहममतेची वस्ती । समूळ निश्चितीं नसावी ॥७६॥
आकळलें ब्रह्मज्ञान । त्याची हेचि वोळखण ।
संकल्पविकल्पविंदान । पुढती जाण उपजेना ॥७७॥
उपजेना मीतूंपण । उपजेना ध्येय ध्याता ध्यान ।
नुपजे त्यासी कर्मठपण । ब्रह्म परिपूर्ण जाणितल्या ॥७८॥
जेणें जाणितलें ब्रह्मज्ञान । त्यासी बाधीना कर्मबंधन ।
कर्माचें जें कर्माचरण । तें जाण आपण मायिक ॥७९॥
जेवीं छाया चळे पुरुषाचेनी । परी तियेचा लोभ पुरुष न मानी ।
तेवीं काया चाळी ब्रह्मज्ञानी । देहाभिमानी तो नव्हे ॥४८०॥
जेवीं सूर्यापुढें आंधार । अर्ध क्षण न धरी धीर ।
तेवीं ब्रह्मज्ञानी कमादर । अणुमात्र उरेना ॥८१॥
कर्माचें जें कर्मबंधन । तो मनोजन्य संकल्प जाण ।
जेथें मनाचें मोडे मनपण । तेथें कर्माचरण निर्बीज ॥८२॥
वस्तु नित्य निर्विकल्प । तेथें नाहीं संकल्पविकल्प ।
हें परब्रह्माचें निजस्वरुप । हेंचि रुप स्वानुभवासी ॥८३॥
ऐसें ब्रह्म पावल्या स्वयमेवो । मी एक उद्धव होतों पहा हो ।
त्या उद्धवपणासी नाहीं ठावो । मा शोकमोहो तेथ कैंचा ॥८४॥
उद्धवपणाचिये वस्ती । शोकमोहांची उत्पत्ती ।
तें उद्धवपण नाठवे चित्तीं । जरी ब्रह्मप्राप्ति तुज जाहली ॥८५॥
ऐसें ऐकतां देवाचें वचन । उडालें उद्धवाचें उद्धवपण ।
जाहला स्वानंदीं निमग्न । बोलतेपण बुडालें ॥८६॥
पावतां आपुली निजात्मता । उडाली उद्धवत्वाची अवस्था ॥
बुडाली स्वदेह अहंता । निजनिमग्नता स्वानंदीं ॥८७॥
तेथें देवें पुशिला जो प्रश्न । त्याचें कोण दे प्रतिवचन ।
कृष्णेंसहित उद्धवपण । गिळोनि परिपूर्ण वस्तु जाहला ॥८८॥
देखोनि उद्धवाची अवस्था । हा ब्रह्म पावला निजात्मता ।
हें कळों सरलें श्रीकृष्णनाथा । हृदयस्था काय न कळे ॥८९॥
शिष्य साचार अनुभव लाहे । तेणें सद्गुरु सुखाचा मेरु होये ।
जेवीं तानयाचे धणीं माये । सुखावली राहे स्वानंदें ॥४९०॥
सेवक विभांडितां परचक्र । तेणें रायासी संतोष थोर ।
गुढी उभारुनि साचार । करी निजगजर स्वानंदें ॥९१॥
तानयाचे लळे पुरविणें । हे व्यालीची वेदना व्याली जाणे ।
कां शिष्यासी स्वानुभव देणें । हें स्वयें जाणे सद्गुरु ॥९२॥
निजपुत्रें लाधल्या निधान । पिता संतोषे आपण ।
तेवीं उद्धवाचेनि अनुभवें जाण । स्वयें श्रीकृष्ण संतोषे ॥९३॥
कृष्ण सुखें सुखरुप नित्यतां । तोही शिष्यानुभवें सर्वथा ।
लाहे सुखाची परमावस्था । हे गुरुगम्यता अगम्य ॥९४॥
शिष्यासी बोध करितां । गुरुसि नसती सुखावस्था ।
तरी उपदेशपरंपरता । नव्हती तत्त्वतां इये लोकीं ॥९५॥
गुरु सांगे जैं उबगलेसाठीं । तैं ते शिष्यासी बोधेना गोष्टी ।
मा निजानुभवाची भेटी । केवीं निजदृष्टीं देखेल ॥९६॥
जेवीं बाळासी लेणें लेववितां । तें नेणें परी सुखावे माता ।
तेवीं शिष्यासी अनुभव होतां । सुखावे तत्त्वतां सद्गुरुरावो ॥९७॥
तैसा उद्धवाचा ब्रह्मभावो । देखोनि सुखावे कृष्णदेवो ।
माझा उद्धव जाहला निःसंदेहो । यासी ब्रह्मानुभवो आकळिला ॥९८॥
उद्धवाची ब्रह्मनिष्ठता । अनुभवा आली निजात्मता ।
हें कळों सरलें श्रीकृष्णनाथा । परोपदेशार्था शिकवीत ॥९९॥
तूं पावल्या ब्रह्मज्ञान । तेथ शिष्योपदेशलक्षण ।
पात्रशुद्धीचें कारण । तेही वोळखण हरि सांगे ॥५००॥