पंचमान - मान ४

भाविकें सात्विकें भोळीं । त्या नामस्मरणे रती ।
विवेकी जाणते घेती । सारासारविचारणा ॥१॥
मंत्र येंत्र जप ध्यानें । भाविकें तोषती मनीं ।
विवेकी जाणते घेती । सारासारविचारणा ॥२॥
तीर्थें व्रतें तपें दानें । भाविकां सुख होतसे ।
विवेकी जाणते घेती । सारासारविचारणा ॥३॥
होम याग पुन्हश्चर्णें । स्वप्रनिष्टां स्वभाविकां ।
विवेकी जाणते घेती । सारासारविचारणा ॥४॥
देखणी आसनें मुद्रा । जप होम विधी पुजा ।
विवेकी जाणते घेती । सारासारविचारणा ॥५॥
भाविकां प्रतिमापूजा । पुराणें माहात्में शुभें ।
विवेकी जाणते घेती । सारासारविचारणा ॥६॥
भाविकांला फलश्रुती । चमत्कारेंची निश्चयो ।
विवेकी जाणते घेती । सारासारविचारणा ॥७॥
पिंगळे पाली सींकोटीं । ग्रह मुहूर्त भाविकां।
विवेकी जाणते घेती । सारासारविचारणा ॥८॥
राजसें तामसें कर्में । नाना नवस भाविकां ।
विवेकी जाणते घेती । सारासारविचारणा ॥९॥
दंडणा कामना यात्रा । भाविकास उपोषणें ।
विवेकी जाणते घेती । सारासारविचारणा ॥१०॥
भाविकें घालिती डांका । भोग राहाण गोंघळ ।
विवेकी जाणते घेती । सारासारविचारणा ॥११॥
भाविकां आगमी निष्ठा । शडचेक्र योगधारणा ।
विवेकी जाणते घेती । सारासारविचारणा ॥१२॥
तीथीं पर्व माहोछाई । भावीकें जाव लविती ।
विवेकी जाणते घेती । सारासारविचारणा ॥१३॥
मालीदेकौळकांकाले । भावीकें गळ टोंचिती ।
विवेकी जाणते घेती । सारासारविचारणा ॥१४॥
नाना नेम क्रिया निष्ठा । भावीकां बहु साधनें ।
विवेकी जाणते घेती । सारासारविचारणा ॥१५॥
शोधितां आष्टही काया । पींडब्रह्मांडनायकु ।
तुटला थोर संदेहो । धोका येमजातनेचा ॥१६॥
हें वर्म जाणती ज्ञानी । तत्वज्ञ जाणते जनीं ।
पंचीकर्ण माहांवाक्यें । सारासारविचारणा ॥१७॥
दक्ष ते पावती खुणें । बावळीं भुललीं मदें ।
सोहं हंसा विचारावें । त्रिवीधा बंदमोचनें ॥१८॥
ब्रह्मास्मी ब्रह्महमास्मी । अहं ब्रह्म विशेषता ।
येदर्थींच प्रवेशावें । आत्मनिवेदनी क्तिया ॥१९॥
जाणतां चुकती जन्म । जाणतां पद पावणें
जाणतां सर्वहि सिधी । जाणणेंची विशेष हें ॥२०॥
नेणतां वेर्थ कष्टावें । नेणतां तामसी क्रिया ।
नेणतां निर्पळी विद्या । नेणणें सर्व घातकी ॥२१॥
आयुष्य वेचलें वांयां । तपें दानें तीर्थाटणें ।
देखणी आसनें मुद्रा । शडचक्त योगधारणा ॥२२॥
धोती पोथी भुजंगी ते । अष्टांग योगसाधनें ।
गोरांजनें धूम्रपानें । पंचाग्री हीमसाधने ॥२३॥
उदास तापसी काया । अन्नवस्रविवर्जिता ।
उपोशनी पुन्हश्चर्णीं । निरोधी हटनिग्रही ॥२४॥
निरोधें गादती काया । निरोधें कर वाळती ।
निरोधें सुकती गात्रें । निरोध भ्रमकारकु ॥२५॥
निरोधी प्राण रोधीतो । निरोधी भूतसंग्रही ।
निरोधी आगमी क्रोधी । निरोध परघातकु ॥२६॥


श्लोक
शैवशाक्तागमाद्या य अन्य च बहवो मता: ।
अपभ्रंशसमास्पे‍ऽपि जीवानां भ्रांतचेतसाम् ॥१॥
चित्त हें मैळलें काटें । चित्तशुधी घडेचिना ।
म्हणोनि चित्त शोधाया । नित्यानित्य विवेकु हा ॥२७॥
नित्यानित्यविवेकानें । चुकती येमयातना ।
प्रत्ययो पाहाणें आतां । रोकडा ब्रह्मनिश्चयो ॥२८॥
मी कोण हें चि शोधावें । मायातीत निरंजनु ।
नीसंग होईजे येणें । ज्ञानें मुक्ती सायोज्यता ॥२९॥

इति श्रीपंचमाने स्वल्पसंकेते सारआसारविवेक मान ॥४॥