अध्याय तिसरा - श्लोक २०१ से २५०

श्रीधरस्वामी रचित ’ श्रीरामविजय ’ ग्रंथाचे पारायण केल्याने जीवनातील वनवास संपून सुख प्राप्त होते.


म्हणे अंजनी माग इच्छित ॥ येरी म्हणे देईं अक्षय सुत ॥ परम प्रतापी यशवंत ॥ महाभक्त वज्रदेही ॥१॥

मग बोले उमावर ॥ अकरावा जो मी महारुद्र ॥ तुझे उदरीं अक्षय अवतार ॥ धरितों अंजनी जाणपां ॥२॥

ऐकें शुभवदने अंजनी ॥ तूं अंजुळीपात्र पसरुनी ॥ बैसें सावध माझे ध्यानीं ॥ अंतर्द्दष्टि करूनियां ॥३॥

सुटेल अद्भुत प्रभंजन ॥ साक्षात लोकप्राणेश आपण ॥ प्रसाद देईल आणोन ॥ तो तूं भक्षी अविलंबें ॥४॥

स्वस्थळा गेला शूलापाणी ॥ ध्यानस्थ बैसली अंजनी ॥ नयन झांकोनि निजमनीं ॥ ब्रह्मानंदें उचंबळे ॥५॥

तंव कैकयीहातींचा पिंड झडपोनी ॥ घारी नेत असतां गगनीं ॥ तों चंडसमीरें ते क्षणीं ॥ पिंड मुखींचा आसुडिला ॥६॥

तो अंजनीच्या करांत ॥ आणोन घातला अकस्मात ॥ तो तत्काळ ती भक्षित ॥ शिवस्मरण करोनियां ॥७॥

घारी ते देवांगना वहिली ॥ नृत्य करितां चांचरी गेली ॥ मग विधीनें शापिली ॥ घारी होई म्हणोनी ॥८॥

मग ते सुवर्चसा नामें देवांगना ॥ लागे कमलोद्भवाचे चरणा ॥ विधि म्हणे दशरथ राणा ॥ अयोध्येचा नृपवर ॥९॥

त्याच्या मखसमयीं पिंड झडपितां ॥ उद्धरशील तूं तत्त्वतां ॥ अंजनीकरीं पिंड पडतां ॥ निजस्थाना येसी तूं ॥२१०॥

असो घारी ब्रह्मवरेंकरूनी ॥ उद्धरोनि पावली स्वस्थानीं ॥ इकडे नवमास भरतां अंजनी ॥ प्रसूत जाहली तेधवां ॥११॥

ऋृषिपत्न्या पाहती ते वेळां ॥ बळिया तो बाळ जन्मला ॥ कीं वासरमणी प्रगटला ॥ वानरवेषें दैदीप्य ॥१२॥

विद्युत्प्राय कुंडलें झळकती ॥ गंडस्थळीं पडली दीप्ती ॥ दृढ कौपीन निश्र्चिती ॥ कटीप्रदेशीं मौंजी झळके ॥१३॥

तळपतसे यज्ञोपवीत ॥ ऐसे वानररूप अद्भुत ॥ मुखीं पुच्छाग्रीं आरक्त ॥ वर्णं दिसत प्रवालसम ॥१४॥

क्षुधाक्रांत परम बाळ ॥ चहूंकडे पाहे चंचळ ॥ तों अंजनी उतावेळ ॥ फळें गेली आणावया ॥१५॥

रुदन करी क्षुधित बाळ ॥ आरक्त दिसे सूर्यमंडळ ॥ म्हणे हें दिसे उत्तम फळ ॥ उडे चपळ मारुती ॥१६॥

पिंजारल्या रोमावळी ॥ सिंहनादें गर्जे निराळीं ॥ दिग्गजांचीं बैसलीं टाळीं ॥ आंदोळली वसुंधरा ॥१७॥

स्फुरण दाटलें थोर ॥ गाजवी पुच्छाचा फडत्कार ॥ मागें आंगवातें तरुवर ॥ उन्माळोनि जाती आकाशीं ॥१८॥

चपळ पदद्वय तसेच हस्त ॥ प्रतापें झेंपावे गगनांत ॥ उड्डाणावर उड्डाण घेत ॥ जात आदित्यं लक्षोनीयां ॥१९॥

कीं उर्वींवरोनी सुपर्ण ॥ जाय वैकुंठपीठ लक्षून ॥ तैंसाचि अंजनीहृदयरत्न ॥ भानुमंडळा आटोपी ॥२२०॥

मनोवेगासी मागें टाकुनी ॥ हनुमंत वेगें जात गगनीं ॥ तों लोकप्राणेश धांवुनी ॥ धरीन म्हणे स्वपुत्रा ॥२१॥

परम तीव्र सूर्यमंडळ ॥ तेजें आहाळेल माझें बाळ ॥ म्हणून धरूं पाहे अनिळ ॥ परी तो चपळ नाटोपे ॥२२॥

मग हिमाचलाचे शीतलांबुकण ॥ मागून शिंपी प्रभंजन ॥ हनुमंत मुख पसरोन ॥ सूर्याजवळी पातला ॥२३॥

तों ते दिवशीं सूर्यग्रहण ॥ राहू आला मुख पसरोन ॥ मारुतीस क्रोध आला दारुण ॥ सिंहिकासुत देखतां ॥२४॥

म्हणे मी अत्यंत क्षुधित ॥ फळ भक्षावया आलों येथ ॥ हा कोण आला अकस्मात ॥ ग्रासाआड माझिया ॥२५॥

सबळ पुच्छघायेंकरून ॥ फोडिले राहूचें वदन ॥ भिरकाविला पायीं धरून ॥ मूर्च्छा येऊन पडला तो ॥२६॥

जैसा शुंडादंडेकरून देख ॥ महागज विदारी बिडालक ॥ कीं भुजंगाचे कवेंत मूषक ॥ अकस्मात सांपडला ॥२७॥

राहूचे कैवारें केत ॥ कपीवरी धांवला उन्मत्त ॥ जैसा केसरीपुढें जंबुक येत ॥ आपलें मरण विसरूनियां ॥२८॥

केतु देखतांचि हनुमंतें ॥ तेथेंचि मर्दिला मुष्टिघातें ॥ आंग चुकवोनि वेगें बहुतें ॥ पळता जाहला केतु पैं ॥२९॥

राहु आणि केत ॥ इंद्रापाशी आले धांवत ॥ अशुद्धें नाहालें जेंवीं पर्वत ॥ सिंदूरेंकरून माखलें ॥२३०॥

आक्रोशें बोलती दोघेजण ॥ तूं सुरेश सहस्रनयन ॥ आम्हांवरी कोप धरून ॥ हें कां विघ्न धाडिलें ॥३१॥

नवा पुच्छराहु करून ॥ आम्हांवरी दीधला पाठवून ॥ आश्र्चर्य करी शचीरमण ॥ म्हणे हें कर्तृत्व कोणाचें ॥३२॥

कोणी केली विपरीत करणी ॥ त्यास संहारावया वज्रपाणी ॥ त्रिदशसमुदाय घेऊनी ॥ वायुवेगें धांविन्नला ॥३३॥

राहु पुढें पुढें धांवत ॥ मागें देवांसहित अमरनाथ ॥ तों इकडे अंजनीसुत ॥ सूर्य ग्रासूं धांवतसे ॥३४॥

चळाचळां कांपे मित्र ॥ म्हणे कैंचा आला हा अमित्र ॥ दिनमान सांडोनि दिनकर ॥ पळों न लाहे सर्वथा ॥३५॥

प्रतापरुद्र मारुती ॥ सूर्यमंडळ धरिलें हातीं ॥ हें फळ नव्हे निश्र्चिती ॥ म्हणोनि पुढती टाकिलें ॥३६॥

जैसा केवळ वडवानळ ॥ तैसेंच दैदीप्यमान सूर्यमंडळ ॥ फळ नव्हे म्हणोनि अंजनीबाळ ॥ टाकिता जाहला पूढती पैं ॥३७॥

माघारा पाहे परतोन ॥ तो राहु आला शक्रास घेऊन ॥ पुढती क्रोध आला दारुण ॥ म्हणे आतां न सोडीं यासी ॥३८॥

साह्य करू अमरपती ॥ मजवरी आला पुढती ॥ जैसे शलभ मिळूनि येती ॥ कल्पांतविजू धरावया ॥३९॥

ऐसें बोलत वायुनंदन ॥ राहुवरी लोटला येऊन ॥ इंद्रादेखतां ताडण ॥ राहुसी केलें बहुसाल ॥२४०॥

जैसा पर्वत पडे अकस्मात ॥ तैसा राहुसी दे मुष्टिघात ॥ ग्रहपूजा यथासांग तेथ ॥ वायुसुतें मांडिली ॥४१॥

राहु आक्रोशें फोडी हांका ॥ म्हणे काय पाहसी अमरनायका ॥ शक्रें ऐरावती देखा ॥ अकस्मात प्ररिला ॥४२॥

जिकडे धांवे ऐरावत ॥ तिकडे भारें उर्वीं लवत ॥ कीं दुसरा मेरु मुर्तिमंत ॥ शक्राचें वाहन जाहला ॥४३॥

तो सबळ लोटला ऐरावती ॥ चपळ धांवला वीर मारुती ॥ जैसा वज्रघात पर्वतीं ॥ तैसा कुंभस्थळीं ताडिला ॥४४॥

धाकें ऐरावत तो पळे ॥ पाकशासन निजबळें ॥ ऐरावत आकळितां नाकळे ॥ रान घेतलें भयेंचि ॥४५॥

जैसी दुर्बळाची स्त्री नष्ट बहुत ॥ ती न मानी त्याचा वचनार्थ ॥ तैसा इंद्रासी ऐरावत ॥ नाटोपेचि सर्वथा ॥४६॥

असो विवेक करूनि बहुत ॥ काम क्रोध आवरिती महंत ॥ तैसा सहस्राक्षें ऐरावत ॥ पुढती समोर आणिला ॥४७॥

मागुता धांवे पवनसुत ॥ धरी ऐरावताचे चारही दंत ॥ उलथोनि खालीं पाडित ॥ शक्रासहित तेधवां ॥४८॥

हस्तचपेटें हनुमंतें ते वेळी ॥ किरीट शक्राचा पाडिला भूतळीं ॥ सकळ देवसेना ते काळीं ॥ भयभीत जाहली ॥४९॥

इंद्राची झोटी मोकळी ॥ मागुती ऐरावत आकळी ॥ हनुमंतावरी बळेंचि घाली ॥ गज न घाली पाऊल पुढें ॥२५०॥

N/A

References : N/A
Last Updated : March 11, 2010

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP