तप्

A Sanskrit English Dictionary

तप्    1. ( cf. √ 1. पत्) cl. 4. Ā. °प्यते, to rule, [Dhātup. xxvi, 50.]
तप्    2. cl. 1. त॑पति (rarely Ā.; Subj. °पाति, [RV. v, 79, 9]; p. त॑पत्, [RV.] &c.; cl. 4. p. त॑प्यत्, [VS. xxxix, 12]; pf. 1. sg. तत॑प, [RV. vii, 104, 15]; 3. sg. °ता॑प, x, 34, 11; [AV. vii, 18, 2 &c.]; p. तेपान॑, [RV.]; fut. तप्स्य॑ति, [Br.] &c.: °ते & तपिष्यति, [MBh.])

to give out heat, be hot, shine (as the sun), [RV.] &c.;

to make hot or warm, heat, shine upon, ib.;

to consume or destroy by heat, ib.;

to suffer pain, [MBh. viii, 1794]; [Gīt. vii, 31];

(with पश्चात्) to repent of [MBh. viii, 39, 15];

to torment one's self, undergo self-mortification, practise austerity ( तपस्), [TUp. ii, 6]; [Mn. i f.]; [MBh.] &c.;

to cause pain to, injure, damage, spoil, [RV.]; [AitBr. vii, 17]; [ŚBr. xiv &c.:] Pass. or cl. 4. Ā. तप्य॑ते ( xiv; or त॑प्य्°, [TBr. ii]; p. °प्य॑मान, [AV.]; त॑प्य्°, xix, 56, 5; cf. अ॑-; aor. अतापि, [RV. vii, 70, 2]; अतप्त, [Pāṇ. 3-1, 65]; [Kāś.]; pf. तेपे, [MBh.] &c.; p. °पान॑, [ŚBr.]; also P. तप्यति, °प्येत्, अतप्यत्, &c., [MBh.]; [R.]; [Kathās. x, 4])

to be heated or burnt, become hot, [RV.] &c.;

to be purified by austerities (as the soul), [Sarvad.];

to suffer or feel pain, [RV. x, 34, 10 and 95, 17]; [AV. xix, 56, 5]; [ŚBr. xiv]; [MBh.] &c.;

to suffer pain voluntarily, undergo austerity ( तपस्), [AV.]; [ŚBr.]; [TBr.]; [ṢaḍvBr.]; [ŚāṅkhŚr.] &c.:

Caus. तापयति, °ते ( p. °प॑यत्, [AV.]; Pass. °प्यते, [MBh.] &c.; aor. अतीतपे & [Subj.] तत॑पते, [RV.])

to make warm or hot, iv, 2, 6; viii, 72, 4; [Kauś.]; [MBh.] &c.;

to consume by heat, [R.] &c.;

to cause pain, trouble, distress, [AV. xix, 28, 2]; [MBh.] &c.;

to torment one's self, undergo penance, iii, 8199 :

Intens. ( p. तातप्यमान) to feel violent pain, be in great anxiety, [R. i, 11, 8]; [BhP. ii, 7, 24;]
तप्   [ cf. Lat. tepeo &c.]
तप्  mfn.  3. mfn. ‘warming one's self.’ See अग्नि-त॑प्.

The Practical Sanskrit-English Dictionary

तप् [tap]   I. 1 P. rarely Ā., 4. P. (तपति, तप्यति; तप्त)
   (Intransitively used) (a) To shine, blaze (as fire or sun); तमस्तपति घर्मांशौ कथमाविर्भविष्यति [Ś.5.14;] [R.5.13;] [U.6.14;] [Bg.9.19.] (b) To be hot or warm, give out heat. (c) To suffer pain; तपति न सा किसलयशयनेन [Gīt.7.] (d) To mortify the body, undergo penance (with तपस्); अगणिततनूतापं तप्त्वा तपांसि भगीरथः [U.1.23.]
   (Transitively used) (a) To make hot, heat, warm; [Bk.9.2;] पश्यामि त्वां दीप्तहुताशवक्त्रं स्वतेजसा विश्वमिदं तपन्तम् [Bg.11.19.] (b) To inflame, burn, consume by heat; तपति तनुगात्रि मदनस्त्वामनिशं मां पुनर्दहत्येव [Ś.3.16.;] अङ्गैरनङ्गतप्तैः 3.6. (c) To hurt, injure, damage, spoil; यास्यन् सुतस्तप्यति मां समन्युम् [Bk.1.23;] [Ms.7.6.] (d) To pain, distress. (e) mortify the body, undergo penance (with तपस्). -Pass. (तप्यते) (regarded by some as a root of the 4th conjugation)
   To be heated, suffer pain.
   To undergo severe penance (oft. with तपस्); शम्बूको नाम वृषलः पृथिव्यां तप्यते तपः [U.2.8.] -II. 1 U. or Caus. (तापयति-ते, तापित)
   To heat, make warm; गगनं तापितपायितासिलक्ष्मीम् [Śi.2.75;] न हि तापयितुं शक्यं सागराम्भस्तृणोल्कया [H.1.83.]
   To torment, pain, distress; भृशं तापितः कन्दर्पेण [Gīt.11;] [Bk.8.13.] -With निस्
   to heat.
   to purity.
   to burnish.
   वि to shine (Ātm. like उत्तप् q. v.); रविर्वि- तपतेऽत्यर्थम् [Bk.8.14.]
   to warm, heat.

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

 verb  अनुष्णस्य उष्णीकरणानुकूलः व्यापारः।   Ex. माता शीतं दुग्धं पुनः तपति।

HYPERNYMY:

वि कृ

ONTOLOGY:

कार्यसूचक (Act) ➜ कर्मसूचक क्रिया (Verb of Action) ➜ क्रिया (Verb)

SYNONYM:

उत्तप् उष्णीकृ

Wordnet:

bd फुदुं

hin गरम करना

kan ಬಿಸಿ ಮಾಡು

kas گرماوُن , وٕشنیر کَرُن

mar तापवणे

tam சூடாக்கு

tel వేడిచేయు

urd گرمانا , انکورنا

 verb  साक्षात् अग्निसम्पर्कात् अनुष्णस्य ऊष्णीकरणानुकूलः व्यापारः।   Ex. सः अयसं तपति।

HYPERNYMY:

वि कृ

ONTOLOGY:

कर्मसूचक क्रिया (Verb of Action) ➜ क्रिया (Verb)

SYNONYM:

उत्तप् ऊष्णीकृ

Wordnet:

asm তপতোৱা

bd गुदुं खालाम

ben গরম করা

guj તપાવવું

hin तपाना

kan ಕಾಯಿಸು

kas توٚت کَرُن

kok तापोवप

mal ചൂടാക്കുക

mar तापवणे

mni ꯏꯛꯄ

nep तताउनु

ori ତତାଇବା

pan ਗਰਮ ਕਰਨਾ

tam சூடாக்கு

tel వేడి చేయుట

urd تپانا , گرم کرنا , دہکانا

 verb  ऊष्णीभवनानुकूलः व्यापारः।   Ex. ग्रीष्मे भूमिः तपति।

ONTOLOGY:

अवस्थासूचक क्रिया (Verb of State) ➜ क्रिया (Verb)

SYNONYM:

उत्तप् प्रतप् सन्तप् उष्णीकृ

Wordnet:

asm গৰম হোৱা

bd गरम जा

ben উত্তপ্ত হওয়া

guj તપવું

hin तपना

kan ಕಾವೇರು

kas توٚت گَژُھن

kok तापप

mal ചൂട് പിടിക്കുക

mni ꯃꯩꯁꯥ꯭ꯐꯡꯕ

nep तातो हुनु

ori ଗରମ ହେବା

pan ਤੱਪਣਾ

tam வெப்பமடை

tel వేడెక్కుట

urd تپنا , گرم ہونا , تپش ہونا

   See : दह्