Dictionaries | References

भोग

   { bhōgḥ }
Script: Devanagari

भोग     

हिन्दी (hindi) WN | Hindi  Hindi
noun  सुख-दुख आदि का अनुभव करने की क्रिया   Ex. मनुष्य का जन्म अपने कर्मों के फलों के भोग के लिए ही होता है ।
ONTOLOGY:
कार्य (Action)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
bdभग खालामनाय
kanಅನುಭವಿಸು
malഅനുഭവം
nepभोग
sanभोग
telభోగం
urdصلہ , بدلہ , ثمر
See : नैवेद्य, उपभोग

भोग     

A dictionary, Marathi and English | Marathi  English
.

भोग     

Aryabhushan School Dictionary | Marathi  English
 m  Enjoyment or endurance; use.

भोग     

मराठी (Marathi) WN | Marathi  Marathi
noun  सुखदुःख अनुभवण्याची क्रिया   Ex. मनुष्याला त्याच्या कर्माप्रमाणे भोग भोगावे लागतात.
ONTOLOGY:
कार्य (Action)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
bdभग खालामनाय
kanಅನುಭವಿಸು
malഅനുഭവം
nepभोग
sanभोग
telభోగం
urdصلہ , بدلہ , ثمر
See : उपभोग

भोग     

 पु. देवतेस अर्पण करावयाचा नैवेद्य . बळी ' लग्नांत पाताणे कुलस्वामिनीस बकर्‍यास भोग देतात .' - ज्ञाको . ( १७ ) २४८ .
 पु. 
उपभोग ; सुखदुःखाचा अनुभव . ( क्रि० येणें ; करणें ). यां सकळांतें वधावें । मग जे भोग भोगावे । - ज्ञा १ . २११ .
उपभोगिलेलें सुख किंवा दुःख ; विषय .
उपयोग ; वापर ; ताबा असणें . ( क्रि० करणें ; घेणें ). तुम्ही या शालजोडीचा आजपर्यंत भोग घेतलात .
उपभोगण्याचा , अनुभविण्याचा कोणताहि विषय . झालों कर्मधर्मविरहित । मना आवडे तो भोग भोगीत ।
दैवगतीनें भोगावें लागणारें सुखदुःख ( क्रि० येणें ; उठणें ; उभा राहणें ; उचलणें ). भोग असेल तितका भोगून सारला पाहिजे .
( काळ , प्रदेश इ० चें ) आक्रमण ; ओलांडा . सूर्य प्रायः तीस दिवसांत एक राशीचा भोग करतो .
आक्रमण केलेली स्थिति यावरुन
आकाशांतील रेखांश .
तार्‍याचें शरवृत्त आणि उत्तरायणपातांतील शरवृत्त ह्या पातळ्यांमध्यें जो कोन होतो त्याला त्या तार्‍याचा भोग म्हणतात . - मूर्य १८ .
कष्ट ; त्रास . जरी मित्र आहे हरी तूमचा हो । तरी भोग कां न सुटे आमुचा हो । - कचेसुच ३ .
सुखदुःखादि अनुभवाचें फळ ; प्रारब्ध ; दैव ; नशीब . भजन घाली भोगावरी । अकर्तव्य मनीं धरीं । - तुगा २९०४ .
नैवेद्य . तो भोग पारतंत्र्याचा । - संग्रामगीतें १२ .
मैथुनसुख .
शिजत असतांना भांड्याच्या वर आलेला भात .
नागाची फणा . [ सं . ] म्ह० भोग फिटे आणि वैद्य भेटे . ( वाप्र . )
०येणें   दैवगतीनें सुखदुःखादि नशिबी येणें . आलिया भोगासी असावें सादर ।
०चढविणें   लावणें - देवास नैवेद्य दाखविणें . भोगास येणें - ( कोणतीहि गोष्ट ) अनुभवण्याचा प्रसंग नशीबीं येणें . सामाशब्द -
०चतुष्टय  न. चार प्रकारचे भोग ; स्थूलभोग , प्रविविक्त भोग , आनंदभोग आणि निरानंदभोग यांचा समुच्चय .
०पति  पु. ( कायदा ) एखादा पदार्थ ज्याच्या ताब्यांत आहे असा मनुष्य ; वस्तूचा मालक . [ सं . ]
०भरणि   णी - स्त्री . भोग भोगणें ; दुःख सोसणें . अकळ प्रारब्ध भोगभरणि । - ज्ञानप्रदीप २४७ .
०भूमि  स्त्री. स्वर्ग ; इंद्रलोक . [ सं . ]
०भोगवटा   पु पदार्थाचा उपाभोग ; ताबा ; वापर इ० . माझा बाप ह्या वतनाचा भोगभोगवटा घेऊन देशांतरीं गेला .
०मूर्ति  स्त्री. 
उत्सवांत मिरवावयाची मूर्ति ; दिखाऊ शरीर . हे ही पांडुहि विदुरहि या यांच्या भोगमूर्ति , हे शिव रे ! - मोउद्योग ११ . ६१ .
( ल . ) कांहीं एक न करतां लोकांच्या श्रमाचें फळ उपभोगणारा इसम ; मालक ; धनी .
एखाद्या संस्थेंत प्रत्यक्ष काम करणारा मालक . [ सं . ]
०लाभ  पु. एखाद्यानें आपल्याकडे ठेव म्हणून ठेवलेल्या वस्तूपासून झालेला फायदा . [ सं . ]
०वटा  पु. उपभोग ; वापर ; वहिवाट ; कबजा ; ताबा .
०वटदार  पु. ( गो . ) जमिनीचा उपभोग घेणारा ; धनी ; वहिवाटदार .
०विडा  पु. नऊ पानें , नऊ सुपार्‍या इ० घालून नऊ विडे करुन ब्राह्मणांस किंवा सुवासिनीस मकरसंक्रांतीच्या दिवशीं स्त्रिया देतात त्यापैकीं प्रत्येक .
०विलास  पु. सुखोपभोग ; चैनबाजी . [ सं . ]
०क्षम  न. शरीर . आणि तयाचि स्थिति तमीं । जे वाढोनि निमती भोगक्षमीं । - ज्ञा १४ . २७४ . - वि . भोगांना योग्य ; भोगण्यास योग्य . निगे सांडूनि कोपट । भोगक्षम हें । - ज्ञा १४ . २१८ . [ सं . ]
०क्षीण वि.  ज्याचें प्रारब्ध संपलें आहे असें . पाठीं भोगक्षीण आपैसें । देह गेलिया ते न दिसे । - ज्ञा १५ . ३७५ . भोगायतन न . अंतःपुर . देवाचिया भोगायतनीं । खेळतां आशंकेना मनीं । - ज्ञा ११ . ५५२ . [ सं . भोग + आयतन ] भोंगावळ न . ( गो . ) पिशाच्यांना दाखवावयाचा वार्षिक नैवेद्य , देणें . [ भोग + आवली ] भोगी पु . साप . भोगी तुम्ही उपजलां जरि नागलोकीं । - र ४१ . - वि .
भोक्ता ; हौशी ; विलासी ; रंगेल .
भोगणारा ; सुखदुःखादि अनुभविणारा , सहन करणारा . भोगी - स्त्री .
मकरसंक्रातीच्या पूर्वीचा दिवस .
नरकचतुर्दशीच्या पूर्वीचा दिवस . भोगीचा विडा - पु . ( बायकी ) भोगविडा पहा . भोगीभूषण - पु . शंकर ; शिव . - हंको . भोगीया , भोगिया - वि . भोग घेणारा . स्वामी तुकयाचा भोगिया चतुर । - तुगा १३४ .
०राव   भोगींद्र भोगेंद्र - पु . शेष . टाकोनि कपट कुटिल भाव । स्वामीसी हांसे भोगिराव । - ह ३ . १८ . भोगोत्र भोगोत्तर - न . व्यक्तिशः उपभोगण्यासाठीं विशेषतः ब्राह्मणास दिलेलें इमान ( जमीन इ० ). [ सं . भोग + उत्तर ] भोग्य - न . उपभोग ; वहिवाट ; वापर ; ताबा ; कबजा ( क्रि० करणें ). - वि .
भोगण्यास किंवा सोसण्यास योग्य , जरुर , शक्य ; अनुभवनीय .
उपयोगी ; उपभोगण्यासारखें ; वापरण्याजोगें . कांहीं भोग्य वस्तू गहाण ठेवशील तर व्याज हलकें पडेल .
ग्रहादिकांनीं आक्रमावयाचा राहिलेला ( मार्ग ). [ सं . ] भोग्या - पु .
आंधळी कोशिंबीर ; इरगीमिरगी इ० खेळांमध्यें सर्वानीं येऊन ज्यास शिवावयाचें असतें असा मनुष्य , दगड , खांब इ० . लपंडाव , डोळेझांकणी इ० खेळांत दुसर्‍याचे डोळे झांकणारा .
वेश्येचा उपभोग घेणारा . जसा भोग्या मिळेल तशी रात्र कंठावी . [ भोग ]
०शिवणें   एखाद्याकडून कांहीं प्राप्त करुन घ्यावयाचें असतां तें प्राप्त होत नाहीं असें समजलें असतांहि त्यास वारंवार भेटणें , प्रयत्न करणें .
०भोंवर  पु. निर्लज्जपणें वेश्येच्या नादीं लागलेला पुरुष . म्ह० भोग्या भोंवर , लाट्या ओंबर . भोगणें सक्रि .
उपभोगणें ( सुखदुःख ); सोसणें ; अनुभविणें ; सहन करणें .
उपयोग करणें ; ताबा असणें ; वापरणें .
उपभोगलें जाणें ; मिळलें जाणें . त्या कुळाकडून पंचवीस रुपये व्याज आम्हास भोगलें . - अक्रि . ( ना . ) संपणें ; पूर्ण होणें . आज ३० तारीख आहे . आज तुझा महिना भोगला .

भोग     

नेपाली (Nepali) WN | Nepali  Nepali
noun  सुख-दुख आदिको अनुभव गर्ने क्रिया   Ex. मनुष्यले आफ्‍नो कर्मको फल भोग गर्न नै पर्छ
ONTOLOGY:
कार्य (Action)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
bdभग खालामनाय
kanಅನುಭವಿಸು
malഅനുഭവം
sanभोग
telభోగం
urdصلہ , بدلہ , ثمر
See : नैवेद्य

भोग     

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English
भोग  m. 1.m. (√ 1.भुज्) any winding or curve, coil (of a serpent), [RV.] &c. &c.
the expanded hood of a snake, [Hariv.] ; [Kām.] ; [Pañcat.]
a partic. kind of military array, [Kām.]
a snake, [Suparṇ.]
the body, [L.]
भोग  m. 2.m. (√ 3.भुज्) enjoyment, eating, feeding on [RV.] &c. &c. (with जैनs ‘enjoying once’, as opp. to उप-भोग, q.v.)
use, application, [ŚBr.] ; [GṛŚrS.] &c.
fruition, usufruct, use of a deposit &c., [Mn.] ; [Yājñ.]
sexual enjoyment, [Mn.] ; [MBh.] &c.
enj° of the earth or of a country i.e. rule, sway, [MārkP.]
experiencing, feeling, perception (of pleasure or pain), [Mn.] ; [MBh.] &c.
profit, utility, advantage, pleasure, delight, [RV.] &c. &c.
any object of enjoyment (as food, a festival &c.), [MBh.] ; [R.]
possession, property, wealth, revenue, [Mn.] ; [MBh.] &c.
hire, wages (esp. of prostitution), [L.]
(in astron.) the passing through a constellation, [VarBṛS.]
the part of the ecliptic occupied by each of the 27 lunar mansions, [Sūryas.]
(in arithm.) the numerator of a fraction (?), [W.]
N. of a teacher, [Cat.]
भोग  n. n.w.r. for भोग्य or भाग्य.

भोग     

भोगः [bhōgḥ]   [भुज्-घञ्]
Eating, consuming.
Enjoyment, fruition.
Possession.
Utility, advantage.
Ruling, governing, government.
Use, application (as of a deposit).
Suffering, enduring, experiencing.
Feeling, perception.
Enjoyment of women, sexual enjoyment, carnal pleasure.
An enjoyment, an object of enjoyment or pleasure; भोगे रोगभयम् [Bh.3.35;] भोगा मेघवितानमध्यविलसत्सौदामिनीचञ्चलाः [Bh.3.54;] भोगो विभवभेदश्च निष्कृतिर्मुक्तिरेव च Brav. P.; [Bg.1.32.]
A repast, feast, banquet.
Food.
Food offered to an idol.
Profit, gain.
Income, revenue.
Wealth; भोगान् भोगानिवाहेयानध्यास्यापन्न दुर्लभा [Ki.11.23.]
The wages of prostitutes.
A curve, coil, winding.
The (expanded) hood of a snake; श्वसदसितभुजङ्गभोगाङ्गदग्रन्थि &c. [Māl.5.23;] [R.1.7;11.59.]
A snake.
The body.
An army in column.
The passing (of an asterism).
The part of the ecliptic occupied by each of the 27 Nakṣatras.-Comp.
-अर्ह a.  a. fit to be enjoyed. (-र्हम्) property, wealth.
-अर्ह्यम्   corn, grain.
-आधिः   a pledge which may be used until redeemed.
-आवली   the panegyric of a professional encomiast; नग्नः स्तुतिव्रतस्तस्य ग्रन्थो भोगावली भवेत्; [Abh. Ch.795;] भोगावलीः कलगिरोऽवसरेषु पेठुः [Śi.5.67.]
-आवासः   the apartments of women, harem.
-करः a.  a. affording enjoyment or pleasure.-गुच्छम् wages paid to prostitutes.
-गृहम्   the women's apartments, harem, zenana.
तृष्णा desire of worldly enjoyments; तदुपस्थितमग्रहीदजः पितुराज्ञेति न भोगतृष्णया [R.8.2;] selfish enjoyment; [Māl.2.]
-देहः   'the body of suffering', the subtle body which a dead person is supposed to carry with him, and with which he experiences happiness or misery according to his good or bad actions.
-धरः   a serpent.
-नाथः   a nourisher, supporter.
-पतिः   the governor or ruler of a district or province.
-पत्रम्   an Inām deed; [Śukra. 2.295.]
-पालः   a groom.
-पिशाचिका   hunger.
-भुज् a.  a. enjoying pleasures. -m a wealthy man.
-भूमिः  f. f. 'the land of enjoyment', heaven, paradise (where persons are said to enjoy the fruit of their actions).
-भृतकः   a servant who works only for livelihood.
लाभः acquisition of enjoyment or profit.
well-being, welfare.-वस्तु n. an object of enjoyment.
-सद्मन्  n. n. = भोगावास q. v.
स्थानम् the body, as the seat of enjoyment.
women's apartments.

भोग     

Shabda-Sagara | Sanskrit  English
भोग  m.  (-गः)
1. Pleasure, enjoyment.
2. Wealth.
3. Nourishing, cherishing.
4. Eating.
5. A snake's body.
6. A snake's expanded hood.
7. Hire.
8. The hire of dancing girls or courtezans.
9. A snake.
10. An army in column.
11. (In arithmetic,) The nu- merator of a fraction.
12. Food.
13. A repost.
14. Food offered to an idol.
15. Gain.
16. Rule, government.
17. Experiencing. 18. Advantage.
19. The use of a deposit.
E. भुज् to eat, &c. aff. घञ् .
ROOTS:
भुज् घञ् .

भोग     

noun  सुखदुःखादि अनुभवम्   Ex. त्रयाणाम् जीवताम् भोगो विज्ञेयस्त्वेकपुरुषः
ONTOLOGY:
कार्य (Action)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
bdभग खालामनाय
kanಅನುಭವಿಸು
malഅനുഭവം
nepभोग
telభోగం
urdصلہ , بدلہ , ثمر

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP