पित्तम् [pittam] Bile, one of the three humours of the body (the other two being वात and कफ and its chief quality (heat); पित्तं यदि शर्करया शाम्यति कोऽर्थः पटोलेन
[Pt.1.378;] पित्तमुष्णं द्रवं पीतं नीलं सत्त्वगुणोत्तरम् । सरं कटु घु स्निग्धं तीक्ष्ण- मम्ले तु पाकतः ॥; मध्याह्ने च यथार्धरात्रसमये पित्तप्रकोपो भवेत् Bhāva. P. -Comp.
-अतीसारः a bilious form of diarrhœa.
-अभिष्यन्दः a bilious form of ophthalmia.
-अरिः N. N. of several plants लाक्षा, वर्वर &c.
-उपहत a. a. affected by bile; पश्यति पित्तोपहतः शशिशुभ्रं शङ्खमपि पीतम्
[K. P.1.] 478.
-कोशः, -षः the gall-bladder.
-क्षोभः excess or derangement of the bilious humour.
-गदिन् a. a. bilious, affected by bile.
-ज्वरः, -दाहः a bilious fever.
-द्राविन् the sweet citron.
-धर a. a. bilious.
-धरा f. f. A kind ofKalā (one of the substrata of the humours) in the body; षष्ठी पित्तधरा नाम या कला परिकीर्तिता । पक्वामाशयमध्यस्था ग्रहणी सा प्रकीर्तिता; Susruta.
-प्रकृति a. a. of a bilious of choleric temperament.
-प्रकोपः excess and vitiation of the bilious humour.
-भेदः see पित्तक्षोभः; अवीनां पित्तभेदश्च सर्वेषा- मिति नः श्रुतम्
[Mb.12.283.55.] -भेषजम् a sort of pulse (Mar. मसूर).
-रक्तम् plethora.
-वल्लभा see अतिविषा.-वायुः flatulence caused by the excess and vitiation of the bilious humour.
-विदग्ध a. a. impaired by bile.-विनाशन,
-शमन, -हर a. a. antibilious.