निर्वेद

{ nirvēdḥ }

A dictionary, Marathi and English

nirvēda m S Disgust, loathing, nausea.

महाराष्ट्र शब्दकोश

 पु. १ किळस ; वीट ; शिसारी ; कंटाळा . २ विरक्ति ; वैराग्य . निर्वेद हा शब्द प्रायः संसाराबद्दलच्या कंटाळ्यास किंवा वैराग्यास लावतात . - गीर ६३५ . तेहबळिं पै एदु । तिये उपनला निर्वेदु । - भाए ३८७ . [ सं . ]

A Sanskrit English Dictionary

निर्—वेद  mfn.  1. mfn. not having the वेदs, infidel, unscriptural, [W.]

ROOTS:

निर् वेद

निर्-°वेद  m.  2. m. (for 1. See p. 542, col. 3) id., complete indifference, disregard of worldly objects, [ŚBr.]; [Up.]; [MBh.] &c.

ROOTS:

निर् °वेद

loathing, disgust for ( loc. gen. or comp.), [MBh.]; [R.] &c.
निर्-वेद    a 1. and 2.. See p. 542, col. 2, and निर्-विद्.

ROOTS:

निर् वेद

The Practical Sanskrit-English Dictionary

निर्वेदः [nirvēdḥ]   1 Disgust, loathing.
Satiety, cloy.
Depression of spirits, despair, despondency; निर्वेदो नात्र कर्तव्यः [Mb.3.32.5;] परिभवान्निर्वेदमापद्यते [Mk.1.14.]
Humiliation.
Grief.
Complete indifference to wordly objects; तदा गन्तासि निर्वेदं श्रोतव्यस्य श्रुतस्य च [Bg. 2.52] (regarded as the feeling which gives rise to the sentiment called शान्त (quietude); निर्वेदस्थायिभावोऽस्ति शान्तोऽपि नवमो रसः [K. P.4;] (see R. G. under निर्वेद).
Self-disparagement or humiliation (regarded as one of the 33 subordinate feelings); cf. the definition in R. G. under निर्वेद; (the following is there given as an instance; यदि लक्ष्मण सा मृगेक्षणा न मदीक्षासरणिं समेष्यति । अमुना जडजीवितेन मे जगता वा विफलेन किं फलम् ॥).
Shame.

Shabda-Sagara

निर्वेद  mfn.  ( -दः-दा-दं) Not having the Vedas, infidel, unscriptural.
 m.  ( -दः)
1. Humility, self-Humiliation.
2. Being neglected or disre- garded by others.
3. Indifference, disregard of worldly objects.
E. निर् depreciative particle, विद् to know, affix भावे घञ्, or निर् neg. वेद the Vedas.

ROOTS:

निर् विद् भावे घञ् निर् वेद