शलाका

{ śalākā }

Puranic Encyclopaedia

ŚALĀKĀ   Wife of maharṣi Dhanañjaya, who belonged to Vasiṣṭha gotra. (For details see under Dhanañjaya V).

हिन्दी (hindi) WN

 noun  लिखने या चित्र आदि बनाने का एक नोकदार उपकरण   Ex. चित्रकार शलाका से चित्र बना रहा है ।

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

तूलिका

Wordnet:

kok बोरूं

mar शलाका

pan ਕੂਚੀ

san शलाका

urd پینٹ برش

   See : सरिया

A dictionary, Marathi and English

   , a straw, a reed, a little rod or pin, a piece of wire, a long, thin, and pointed body in general;--as a rib of an umbrella, a bar of a cage, a slip of bamboo used as a match, a fibrous stick used as a brush or pencil, a toothpick, a tent or probe, a fescue &c. &c.

Aryabhushan School Dictionary

  f  A spike. A long, thin and pointed body.

मराठी (Marathi) WN

 noun  लिहिण्यासाठी किंवा चित्र इत्यादि काढण्याचे टोकदार उपकरण   Ex. चित्रकार शलाकेने चित्र काढत आहे.

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

kok बोरूं

pan ਕੂਚੀ

san शलाका

urd پینٹ برش

महाराष्ट्र शब्दकोश

  स्त्री. १ सळई ; लांब बारीक खिळा ; टांचणी ; तारेचा तुकडा . २ काड ; भात्याण ; पेंढा . ३ कामटी ; काठी ; वेत . [ सं . ] ४ ( सामा . ) लांब , बारीक अणकुचीदार पदार्थ . ( उदा० छत्रीची काडी , गज इ० ) परीक्षा - स्त्री . एखाद्या विषयाचा अभ्यास केलेल्या इसमाची त्यानें अध्ययन केलेला ग्रंथ एखाद्या सळईनें उघडून कोठेंहि निघालेल्या पानावरील भागाचें त्यास स्पष्टीकरण करावयास सांगणें अशी विशिष्ट परीक्षापध्दति . [ सं . ]
०प्रश्न  पु. हातांत काडी , लेखणी , पेन्सिल वगैरे कांहींतरी घेऊन ती एखाद्या ग्रंथांत घालून जो श्लोक निघेल त्याच्या अर्थावरून प्रश्नाचें उत्तर काढण्याची पध्दति . [ सं . ]

A Sanskrit English Dictionary

शलाका  f.  f. any small stake or stick, rod (for stirring &c.), twig (smeared with lime for catching birds), rib (of an umbrella), bar (of a cage or window), chip, splinter, splint, pencil (for painting or applying collyrium), [ŚBr.] &c. &c.
   a piece of bamboo (borne as a kind of credential by mendicants and marked with their name), [Buddh.]
   the quill of a porcupine, KātyŚr. Sch.
   an oblong quadrangular piece of ivory or bone (used in playing a partic. game), ib.
   a peg, pin, arrow-head, needle, a probe (used in surgery and sometimes taken as the N. of this branch of, surgery, [Suśr.]), any pointed instrument, [MBh.]; [R.]; [ŚārṅgS.]
रत्न-श्°   a sprout, sprig, shoot of any kind (See )

ROOTS:

रत्न श्°

   a ruler, [W.]
   a toothpick or tooth-brush, [L.]
   a match or thin piece of wood (used for ignition by friction), [W.]
   a bone, [L.]
   a finger, toe, [Viṣṇ.]; [Yājñ.]
   a porcupine, [L.]
   a partic. thorny shrub, Vanguieria Spinosa, [L.]
   the सारिका bird, Turdus Salica, [L.]
    N. of a town, [R.]
शुभ्रादि   of a woman g..

The Practical Sanskrit-English Dictionary

शलाका [śalākā]   [शल्-आकः [Uṇ.4.15] ]
   A small stick, peg, rod, pin, piece, thin bar (of anything); अयस्कान्तमणिशलाका [Māl.1.]
   A pencil, small stick (used in painting the eyes with collyrium); अज्ञानान्धस्य लोकस्य ज्ञानाञ्जन- शलाकया । चक्षुरुन्मीलितं येन तस्मै पाणिनये नमः ॥ [Śik.58;] [Ku.1.] 47; ययौ शलाकामपरा वहन्ती [R.7.8.]
   An arrow.
   A dart, javelin.
   A probe or a kind of pointed surgical instrument.
   A rib (as of an umbrella); न ते शतशलाकेन...छत्रेणाभिविराजते [Rām.2.26.1.]
   A bone (forming the root of the fingers and toes); पाणिपाद- शलाकाश्च तेषां स्थानचतुष्टयम् [Y.3.85.]
   A sprout, spring, shoot; उद्भिन्नया रत्नशलाकयेव [Ku.1.24.]
   A paint-brush.
   A tooth-brush, tooth-pick.
   A porcupine.
   An oblong piece of ivory or bone used in gambling.
   A ruler.
   The Sārikā bird.
   A peg, pin; ततोऽम्बष्ठोऽस्थिभेदिन्या निरभिद्यच्छलाकया [Mb.7.25.5.]
   Bar (of a cage or window).
   A finger; शलाकानखपातैश्च (युद्धमभवत्) [Mb.4.13.29.] -Comp.
-धूर्तः   (forming शलाकधूर्तः) a swindler, sharper.
-परि   ind. an unlucky throw or movement of one of the pieces at a game played with Śalākās; cf. परि or अक्षपरि; [P.II.1.1.] -परीक्षा the method of examining a student from a page whichever opened by a Śalākā inserted into a book.
-पुरुषाः  N. N. of 63 divine personages among Jainas.
-यन्त्रम्   (in surgery) a pointed instrument, probe.

Shabda-Sagara

शलाका  f.  ( -का)
   1. A javelin, a dart.
   2. An arrow.
   3. A porcupine.
   4. The rib of an umbrella, the bar of a cage, &c., or any such small stake, rod, peg, or pin; it is applied also in common use, to a thin slip of bamboo, serving when tipped with sulphur for a match; to a round pointed piece of wood or bamboo serving as a toothpick; to a similar piece employed as a tent or probe, or to a larger one used as a ruler, &c.
   5. A bone.
   6. An oblong quadrangular piece of ivory or bone used in playing a particular game, a domino.
   7. A fibrous stick used as a brush or pencil.
   8. A thorny shrub, (Vangueria spinosa.)
   9. The Sārikā, (Turdus Gosalica, BUCH.) 10. A shoot, a sprout.
    E. शल् to go, Unādi aff. आकन् .

ROOTS:

शल् आकन् .

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

 noun  लेखने चित्रादीनां निर्माणे वा उपयुज्यमाना आलेख्यकूर्चिका।   Ex. चित्रकारः शलाकाम् उपयुज्य चित्रं निर्माति।

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

तूलिका ईषिका तुलिः तूली ईषीका इषीका

Wordnet:

kok बोरूं

mar शलाका

pan ਕੂਚੀ

urd پینٹ برش

 noun  सा कृशा दण्डिका यया दन्तानां परिष्कारः क्रियते।   Ex. पितामहः भोजनानन्तरं शलाकया दन्तान् परिष्करोति।

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

दन्तधावनम्

Wordnet:

asm খৰিকা

bd हाथाय एरग्रा गन

ben দাঁতখোঁচানি

guj દાંતખોતરણી

hin दँतखोदनी

kas دَنٛدٕ خٕلال

kok दांतांनी घालपाची काडी

mal പല്ലുകുത്തി

mar दातकोरणे

mni ꯗ꯭ꯌꯥꯔꯛ꯭ꯊꯤꯟꯅꯕ꯭ꯆꯩ

nep दन्तखोदनी

ori ଦାନ୍ତଖୁଣ୍ଟା

pan ਦੰਦਖੋਦਨੀ

urd خلال , دانت کھودنی

 noun  वंशस्य कृशा यष्टिः।   Ex. सः शलाकया पिटकः निर्माति।

HOLO COMPONENT OBJECT:

काष्ठपञ्जरम्

MERO STUFF OBJECT:

वेणुः

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben কঞ্চি

guj કમઠી

hin खपची

kan ಬಿದಿರಿನ ತಿಳುವಾದ ಕಡ್ಡಿ

kas کٲنۍ , مُر

kok बेळ

mal ഇഴ

mar कांब

ori ବାଉଁଶ ପାତିଆ

pan ਛਟੀ

tam மூங்கில் சிம்பு

tel వెదురుబద్ద

urd کھپچی , کھپاچی , کمٹھی

 noun  धात्वादिभिः विनिर्मितः यष्टिः।   Ex. तेन हस्तेन शलाका वक्रीकृता।

HOLO COMPONENT OBJECT:

धातु पञ्जरम्

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

दण्डः

Wordnet:

asm মাৰি

bd लहानि गन

ben শলাকা

guj સળિયો

hin सरिया

kan ಸಲಾಕಿ

kas سیٖکھ

kok सरी

mal വണ്ണം കുറഞ്ഞ ഇരുമ്പു കമ്പി

mar कांब

mni ꯌꯣꯠꯆꯩ

nep डन्डी

ori ଛଡ଼

pan ਸਰੀਆ

tam கம்பு

tel ఇనుపకడ్డీ

urd سلاخ , سریا , سرکنڈ , سلائی , چھڑ

   See : अर्गला, अङ्गुलिः, आघर्षणी, शूलः, शल्यकण्ठः, दण्डः