प्रवृत्तिः [pravṛttiḥ] f. f.
Continued advance.
Rise, origin, source, flow (of words &c.); प्रवृत्तिरासीच्छब्दानां चरितार्था चतुष्टयी
[Ku.2.17.] Appearance, manifestation; कुसुमप्रवृत्तिसमये
[Ś.4.9.] (v. l.);
[R.11.43;14.39;15.4.] Advent, setting in, commencement; आकालिकीं वीक्ष्य मधुप्रवृत्तिम्
[Ku.3.34.] Application or addiction to, tendency, inclination, predilection, propensity; न हि प्रजानामि तव प्रवृत्तिम्
[Bg.11.31;] सतां हि संदेहपदेषु वस्तुषु प्रमाणमन्तःकरणप्रवृत्तयः
[Ś.1.22.] Conduct, behaviour; त्वां प्रत्यकस्मात् कलुषप्रवृत्तौ
[R.14.73.] Employment, occupation, activity; विदितं वो यथा स्वार्था न मे काश्चित् प्रवृत्तयः
[Ku.6.26.] Use, employment, currency (as of a word).
Continued effort, perseverance.
Signification, sense, acceptation (of a word).
Continuance, permanence, prevalence.
Active life, taking an active part in worldly affairs (opp. निवृत्ति); प्रवृत्तिः कुत्र कर्तव्या जीवितव्यं कथं नु वा
[H.] News, tidings, intelligence; ततः प्रवृत्तिः सीतायाः
[Mb.3.148.5;] प्रवृत्तिसाराः खलु मादृशां गिरः
[Ki.1.25;] जीमूतेन स्वकुशलमयी हारयिष्यन् प्रवृत्तिम्
[Me.4;] [V.4.2.] Applicability or validity of a rule.
Fate, destiny, luck.
Cognition, direct perception or apprehension.
Rutting juice, or ichor exuding from the temples of an elephant in rut.
N. N. of the city of उज्जयिनी q. v.
(In Arith.) The multiplier. -Comp.
-ज्ञः a spy, secret emissary or agent.
-निमित्तम् a reason for the use of any term in a particular signification.
-पराङ्मुख a. a. averse to giving news; मयि च विधुरे भावः कान्ताप्रवृत्तिपराङ्मुखः
[V.4.2.] -पुरुषः a news agent; प्रवृत्तिपुरुषाः कथयन्ति Pañch.
-प्रत्ययः conception of the things relating to the external world.-मार्गः active or worldly life, attachment to the business and pleasure of the world.
-लेखः a writ of guidance; प्रावृत्तिकश्च प्रतिलेख एव
[Kau.A.2.1.28.] -विज्ञानम् cognition of the things belonging to the external world.