कुमारखण्डः - अध्यायः १२

ब्रह्मोवाच ॥
निहतं तारकं दृष्ट्वा देवा विष्णुपुरोगमाः ॥
तुष्टुवुश्शांकरिं भक्त्या सर्वेऽन्ये मुदिताननाः ॥१॥
देवा ऊचुः ॥
नमः कल्याणरूपाय नमस्ते विश्वमंगल ॥
विश्वबंधो नमस्तेऽस्तु नमस्ते विश्वभावन ॥२॥
नमोस्तु ते दानववर्यहंत्रे बाणासुरप्राणहराय देव ॥
प्रलंबनाशाय पवित्ररूपिणे नमोनमश्शंकरतात तुभ्यम् ॥३॥
त्वमेव कर्त्ता जगतां च भर्त्ता त्वमेव हर्त्ता शुचिज प्रसीद ॥
प्रपञ्चभूतस्तव लोकबिंबः प्रसीद शम्भ्वात्मज दीनबंधो ॥४॥
देवरक्षाकर स्वामिन्रक्ष नस्सर्वदा प्रभो ॥
देवप्राणावन कर प्रसीद करुणाकर ॥५॥
हत्वा ते तारकं दैत्यं परिवारयुतं विभो ॥
मोचितास्सकला देवा विपद्भ्यः परमेश्वर ॥६॥
ब्रह्मोवाच ॥
एवं स्तुतः कुमारोऽसौ देवैर्विष्णुमुखैः प्रभुः ॥
वरान्ददावभिनवान्सर्वेभ्यः क्रमशो मुने ॥७॥
शैलान्निरीक्ष्य स्तुवतस्ततस्स गिरिशात्मजः ॥
सुप्रसन्नतरो भूत्वा प्रोवाच प्रददद्वरान् ॥८॥
स्कन्द उवाच ॥
यूयं सर्वे पर्वता हि पूजनीयास्तपस्विभिः ॥
कर्मिभिर्ज्ञानिभिश्चैव सेव्यमाना भविष्यथ ॥९॥
शंभोर्विशिष्टरूपाणि लिंगरूपाणि चैव हि ॥
भविष्यथ न संदेहः पर्वता वचनान्मम ॥१०॥
योऽयं मातामहो मेऽद्य हिमवान्पर्वतोत्तमः ॥
तपस्विनां महाभागः फलदो हि भविष्यति ॥११॥
देवा ऊचुः ॥
एवं दत्त्वा वरान्हत्वा तारकं चासुराधिपम् ॥
त्वया कृताश्च सुखिनो वयं सर्वे चराचराः ॥१२॥
इदानीं खलु सुप्रीत्या कैलासं गिरिशालयम् ॥
जननी जनकौ द्रष्टुं शिवाशंभू त्वमर्हसि ॥१३॥
ब्रह्मोवाच ॥
इत्युक्त्वा निखिला देवा विष्ण्वाद्या प्राप्तशासनाः ॥
कृत्वा महोत्सवं भूरि सकुमारा ययुर्गिरिम् ॥१४॥
कुमारे गच्छति विभौ कैलासं शंकरालयम् ॥
महामंगलमुत्तस्थौ जयशब्दो बभूव ह ॥१५॥
आरुरोह कुमारोऽसौ विमानं परमर्द्धिमत् ॥
सर्वतोलंकृतं रम्यं सर्वोपरि विराजितम् ॥१६॥
अहं विष्णुश्च समुदौ तदा चामरधारिणौ ॥
गुह मूर्ध्नि महाप्रीत्या मुनेऽभूव ह्यतंद्रितौ ॥१७॥
इन्द्राद्या अमरास्सर्वे कुर्वंतो गुहसेवनम् ॥
यथोचितं चतुर्दिक्षु जग्मुश्च प्रमुदास्तदा ॥१८॥
शंभोर्जयं प्रभाषंतः प्रापुस्ते शंभुपर्वतम् ॥
सानंदा विविशुस्तत्रोच्चरितो मंगलध्वनिः ॥१९॥
दृष्ट्वा शिवं शिवां चैव सर्वे विष्ण्वादयो द्रुतम् ॥
प्रणम्य शंकरं भक्त्या करौ बद्ध्वा विनम्रकाः ॥२०॥
कुमारोऽपि विनीतात्मा विमानादवतीर्य च ॥
प्रणनाम मुदा शंभुं शिवां सिंहासनस्थिताम् ॥२१॥
अथ दृष्ट्वा कुमारं तं तनयं प्राणवल्लभम् ॥
तौ दंपती शिवौ देवौ मुमुदातेऽति नारद ॥२२॥
महाप्रभुस्समुत्थाप्य तमुत्संगे न्यवेशयत् ॥
मूर्ध्नि जघ्रौ मुदा स्नेहात्तं पस्पर्श करेण ह ॥२३॥
महानंदभरः शंभुश्चकार मुखचुंबनम् ॥
कुमारस्य महास्नेहात् तारकारेर्महाप्रभोः ॥२४॥
शिवापि तं समुत्थाप्य स्वोत्संगे संन्यवेशयत् ॥
कृत्वा मूर्ध्नि महास्नेहात् तन्मुखाब्जं चुचुम्ब हि ॥२५॥
तयोस्तदा महामोदो ववृधेऽतीव नारद ॥
दंपत्योः शिवयोस्तात भवाचारं प्रकुर्वतोः ॥२६॥
तदोत्सवो महानासीन्नानाविधिः शिवालये ॥
जयशब्दो नमश्शब्दो बभूवातीव सर्वतः ॥२७॥
ततस्सुरगणास्सर्वे विष्ण्वाद्या मुनयस्तथा ॥
सुप्रणम्य मुदा शंभुं तुष्टुवुस्सशिवं मुने ॥२८॥
देवा ऊचुः ॥
देवदेव महादेव भक्तानामभयप्रद ॥
नमो नमस्ते बहुशः कृपाकर महेश्वर ॥२९॥
अद्भुता ते महादेव महालीला सुखप्रदा ॥
सर्वेषां शंकर सतां दीनबंधो महाप्रभो ॥३०॥
एवं मूढधियश्चाज्ञाः पूजायां ते सनातनम् ॥
आवाहनं न जानीमो गतिं नैव प्रभोद्भुताम् ॥३१॥
गंगासलिलधाराय ह्याधाराय गुणात्मने ॥
नमस्ते त्रिदशेशाय शंकराय नमोनमः ॥३२॥
वृषांकाय महेशाय गणानां पतये नमः ॥
सर्वेश्वराय देवाय त्रिलोकपतये नमः ॥३३॥
संहर्त्रे जगतां नाथ सर्वेषां ते नमो नमः ॥
भर्त्रे कर्त्रे च देवेश त्रिगुणेशाय शाश्वते ॥३४॥
विसंगाय परेशाय शिवाय परमात्मने ॥
निष्प्रपंचाय शुद्धाय परमायाव्ययाय च ॥३५॥
दण्डहस्ताय कालाय पाशहस्ताय ते नमः ॥
वेदमंत्रप्रधानाय शतजिह्वाय ते नमः ॥३६॥
भूतं भव्यं भविष्यच्च स्थावरं जंगमं च यत् ॥
तव देहात्समुत्पन्नं सर्वथा परमेश्वर ॥३७॥
पाहि नस्सर्वदा स्वामिन्प्रसीद भगवन्प्रभो ॥
वयं ते शरणापन्नाः सर्वथा परमेश्वर ॥३८॥
शितिकण्ठाय रुद्राय स्वाहाकाराय ते नमः ॥
अरूपाय सरूपाय विश्वरूपाय ते नमः ॥३९॥
शिवाय नीलकंठाय चिताभस्मांगधारिणे ॥
नित्यं नीलशिखंडाय श्रीकण्ठाय नमोनमः ॥४०॥
सर्वप्रणतदेहाय संयमप्रणताय च ॥
महादेवाय शर्वाय सर्वार्चितपदाय च ॥४१॥
त्वं ब्रह्मा सर्वदेवानां रुद्राणां नीललोहितः ॥
आत्मा च सर्वभूतानां सांख्यैः पुरुष उच्यसे ॥४२॥
पर्वतानां सुमेरुस्त्वं नक्षत्राणां च चन्द्रमा ॥
ऋषीणां च वशिष्ठस्त्वं देवानां वासवस्तथा ॥४३॥
अकारस्सर्ववेदानां त्राता भव महेश्वर ॥
त्वं च लोकहितार्थाय भूतानि परिषिंचसि ॥४४॥
महेश्वर महाभाग शुभाशुभनिरीक्षक ॥
आप्यायास्मान्हि देवेश कर्तॄन्वै वचनं तव ॥४५॥
रूपकोटिसहस्रेषु रूपकोटिशतेषु ते ॥
अंतं गंतुं न शक्ताः स्म देवदेव नमोस्तु ते ॥४६॥
 ॥ब्रह्मोवाच ॥
इति स्तुत्वाखिला देवा विष्ण्वाद्या प्रमुखस्थिताः ॥
मुहुर्मुहुस्सुप्रणम्य स्कंदं कृत्वा पुरस्सरम् ॥४७॥
देवस्तुतिं समाकर्ण्य शिवस्सर्वेश्वरस्स्वराट् ॥
सुप्रसन्नो बभूवाथ विजहास दयापरः ॥४८॥
उवाच सुप्रसन्नात्मा विष्ण्वादीन्सुरसत्तमान् ॥
शंकरः परमेशानो दीनबंधुस्सतां गतिः ॥४९॥
शिव उवाच ॥
हे हरे हे विधे देवा वाक्यं मे शृणुतादरात् ॥
सर्वथाहं सतां त्राता देवानां वः कृपानिधिः ॥५०॥
दुष्टहंता त्रिलोकेशश्शंकरो भक्तवत्सलः ॥
कर्ता भर्ता च हर्ता च सर्वेषां निर्विकारवान् ॥५१॥
यदा यदा भवेद्दुःखं युष्माकं देवसत्तमाः ॥
तदा तदा मां यूयं वै भजंतु सुखहेतवे ॥५२॥
ब्रह्मोवाच ॥
इत्याज्ञप्तस्तदा देवा विष्ण्वाद्यास्समुनीश्वराः ॥
शिवं प्रणम्य सशिवं कुमारं च मुदान्विताः ॥५३॥
कथयंतो यशो रम्यं शिवयोश्शांकरेश्च तत् ॥
आनन्दं परमं प्राप्य स्वधामानि ययु र्मुने ॥५४॥
शिवोपि शिवया सार्द्धं सगणः परमेश्वरः ॥
कुमारेणयुतः प्रीत्योवास तस्मिन्गिरौ मुदा ॥५५॥
इत्येवं कथितं सर्वं कौमारं चरितं मुने ॥
शैवं च सुखदं दिव्यं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि ॥५६॥
इति श्रीशिवमहापुराणे द्वितीयायां रुद्रसंहितायां चतुर्थे कुमारखंडे स्वामिकार्तिकचरितगर्भितशिवाशिवचरितवर्णनं नाम द्वादशोऽध्यायः ॥१२॥