शून्यवादः - श्लोक ७६ ते १००

ग्राहकग्रहणेsप्येंवं ग्राह्यसंवेदनं भवेत् ।
शुद्धमेव निराकारं ग्राहकं संवि( १ )दस्ति हि ॥७६॥
ग्राह्यादभिन्नतायां च सा संवित्तिर्न युज्यते ।
ग्राहको वा न गृह्येत तद्ग्राह्याsननुभूतिवत् ॥७७॥
यथावदू ग्राह्यसंवित्तौ ग्राहकग्रहणेsपि वा ।
ग्राह्यग्राहकसंवित्तिर्नास्त्येव स्यादू द्वयोरपि ॥७८॥
स बहिर्देशसंबद्ध इत्यनेन निरूप्यते ।
ग्राह्याssकारस्य संवित्तिर्ग्राहकाsनुभवादृते ॥७९॥
परं प्रति तु ( २ ) साध्यत्वादर्थस्याssआकारसिद्धये ।
बहिर्देशेन सम्बन्धो न हेतुत्वाय कल्पते ॥८०॥
तस्माद्वहिरितीहेदं निष्कृष्टं ग्राहकांशतः ।
संवेद्यं नीलपीतादि ( ३ ) प्रत्यक्षादेरुदाहृतम् ॥८१॥
न पूर्वं ज्ञायते बुद्धिरित्यत्रैतद्वदिष्यते ।
ग्राहकस्यैव संवित्तिर्लक्ष्यते ग्रहणे क्कचित् ॥८२॥
न स्मरामि मया कोsपि गृहीतोsर्थस्तदेति हि ।
स्मरन्ति ग्राहकोत्पादग्राह्यरूपविवर्जितम् ॥८३॥
तस्मादभिन्नतायां च ग्राह्येsपि स्मरणं भवेत् ।
ग्राहकस्मृतिनिर्भासात् तत्राप्येषैव गृह्यते ॥८४॥
तदत्यन्ताsविनाभावान्नैकाssकारं हि जायते ।
अन्वयव्यतिरेकाभ्या सिद्धैवं भिन्नता तयोः ॥८५॥
ग्राह्यांशो ग्राहकांशेन गृह्यते ग्राहकः पुनः ।
गृह्येतेति न वक्तव्यं ग्राहकान्तरवर्जनात् ॥८६॥
ग्राह्यांशेनाsप्यशक्तत्वान्न तस्य ग्रहणं भवेत् ।
ग्राहकत्वेन चैतस्य हीयेतैव द्विरूपता ॥८७॥
ग्राहके गृह्यमाणे च ग्राह्यमात्रप्रसञ्जनम् ।
न स्यादाकार एकश्चेदितरस्यापि नास्तिता ॥८८॥
उद्धवाsभिभवाभ्यां ग्राह्याsग्राह्यत्वदर्शनम् ।
यथा दीपप्रभादीनां रूपमात्रोपलम्भनम् ॥८९॥
दिवा चाsग्नेः समीपस्थैः स्पर्श एवोपलभ्यते ।
गन्धवदूद्रव्यवृत्तौ च गन्धस्यैवोपलम्भनम् ॥९०॥
न गुणान्तरसंवित्तिर्यथाsत्राभिभवात्तथा ।
नाssकारान्तरसंवित्तिर्ग्राह्यग्राहकबुद्धिषु ॥९१॥
ग्राह्यादनन्यभूतोsपि कश्चिन्नैवोपलभ्यते ।
नित्यानित्यादयो धर्माः शब्दादिग्रहणे यथा ॥९२॥
अभेदं वाभ्युपेत्यायं प्रसङ्गो यदि गीयते ।
एकस्मिन् गृह्यमाणेंsशे न गृह्येतापरः कथम् ॥९३॥
तस्माद्यत् स्याद्यदा योग्यं तस्यैव ग्रहणं तदा ।
द्वयं च त्वदुपन्यस्तं शक्त्य भावान्न गृह्यते ॥९४॥
कुतोsयमेकवस्तुत्वे योग्यायोग्यत्वसम्भवः ।
उद्भवाभिभवात्मत्वं कथं चैकस्य कल्पितम् ॥९५॥
एकांशाभिभवे च स्यादितराभिभवोsपि ते ।
तथा तस्याभिभूतत्वादू ग्राह्यत्वं न च युज्यते ॥९६॥
अयोग्यता विकल्प्यैवं दृष्टान्ता येsत्र कीर्तिताः ।
रूपादिभेदात्तत्र स्यादुद्भवाsभिभवाद्यपि ॥९७॥
यदाप्येकान्ततो भेदो रूपादेर्न परस्परम् ।
तदापि द्रव्यरूपस्य परिणामस्तथा तथा ॥९८॥
‘ अभिन्नत्वेsपि न ग्राह्यमिति पच्चाsब्रवीद्भवान् ।
कृतकत्वादिधर्माणां धीभेदेsनन्यता ( १ ) कथम् ॥९९॥
न ह्यन्यत्प्रत्ययादस्ति भिन्नादू ग्राह्यस्य भेदकम् ’ ।
न चेयत्तैव भेदस्य देशतो मूर्तितोsपि वा ॥१००॥