एकादश स्कंध - अध्याय तिसरा

श्रीगणेशायनमः । भूतशुद्धीकरुन । करावेंविभूतिधारण । श्रुतिस्मृतीपुराण । प्रमाणदेतीभस्माशी ॥१॥

अग्निहोत्राचेहोययजन । त्यातीनीअग्नींतून । भस्मप्रयत्नेंआणून । धारणकर्णेद्विजांनीं ॥२॥

श्रोत्रिय अन्नपाचन । संबंधीभस्म आणून । शुद्रेंकरावेंधारण । दावाग्नीजात इतरांनी ॥३॥

ब्रम्हचारीसमिधाधन । करींतेंभस्मलाविजेतेण । ग्रहस्थानेंऔपासन । वानप्रस्थेंतैसेची ॥४॥

श्रोत्रियभस्मयतीशीं । तेंयुक्ततीनवर्णाशीं । भस्मधारणविप्राशी । श्रुतीसांगेसद्धर्म ॥५॥

कपिलागाईचेंशेण । अधरकीजेंसंपादन । गोळेत्याचेवाळवून । शिवमंत्रेठेविजे ॥६॥

चित्रापौर्णिमेचेदिवशीं । शिरोव्रतसंकल्पाशीं । करुनीशुद्धमानसीं । विरजाहोमकरावा ॥७॥

तेसमईंगोळेदहन । त्याअग्नीतकरुन । त्याभस्माचेंधारण । नखशिखांतकरावें ॥८॥

आजन्म अथवाबारा । वर्षेंकिंवाषदवत्सरा । तीन अथवाएकवत्सरा । षण्णमासवातीनमास ॥९॥

एकमासवाबारादिन । षटदिनकिंवात्रिदिन । निदानीचाएकदिन । शिरोव्रतकरावे ॥१०॥

हेंवेदोक्तशिरोव्रत । जोब्राम्हणनाचरित । तयाचेंकर्मव्यर्थजात । जन्मादारभ्यसर्वही ॥११॥

करितांहेंउत्तमव्रत । सर्वकर्मेंसफलहोत । सर्वसिद्धीसाधत । शिवतुल्यविप्रतो ॥१२॥

अग्नित्यादिमंत्रेंकरुन । भस्मकीजेंधारण । अर्धचंद्राकारशोभन । त्रिपुंड्रधारणकरावें ॥१३॥

अनामिकाचतुरानन । मध्यमातीनारायण । अंगुष्ठतोशिवजाण । अंगुलित्रयत्रिपुंडा ॥१४॥

कनिष्ठाआणितर्जनी । वर्ज असेअनुष्ठानीं । पितृकर्मावांचुनी । तर्जनीस्पर्शनसावा ॥१५॥

भोजन आणिदानें । करावेपांचीबोटानें । निषेधहोयतर्जनीनें । तेणगुणेंनिषिद्ध ॥१६॥

शिरांदिजेंभस्मोत्धूलन । तेंचिजाणभस्मस्नान । अखंडकरितांभस्मधारण । अखंडपदपावतसे ॥१७॥

भस्मकरीपापासी । भस्मनामभस्मासी । रक्षणकरीधर्त्याशी । रक्षानामयाकरितां ॥१८॥

ऐश्वर्यदेतधारणें । भूतीनामत्याकारणें । कांतिप्रदहेंदेखणें । भसितनामयाकरितां ॥१९॥

भस्मत्रिपुंड्रभाळीं । तोदुजाचंद्रमौळी । बाहुग्रीवाह्रत्कमळीं । विधिदृष्टचर्चावें ॥२०॥

एकदांमुनिशिखामणी । दुर्वासतोमहाज्ञानी । अखंडभस्मचर्चुनि । रुद्राक्षधारणकेले असे ॥२१॥

शिव अंबेभगवती । शिव उमेशलोकपती । एवंगर्जेमहापती । सहजगेलापितृलोकां ॥२२॥

कव्यवालादिपितर । सन्मानुनीमुनिवर । गोष्टीकरितीप्रेमभर । परस्परबैसुनी ॥२३॥

कुंभीपाककुंडाथोर । तेथेंचिअसेकिंचितदूर । शब्द ऐकिलेदुःखकर । दुर्वासानीप्राण्यांचें ॥२४॥

हायहायपुरेपुरे । मेलोंमेलोंअरेअरे । पुसिलेंतेव्हांमुनिवरें । कोणरडतीदुःखित ॥२५॥

पितरम्हणतीनर्कवासी । कुंभिपाकींअतिसायासी । रडतीएवंअहिंर्निशीं । कर्णमनांत्रासद ॥२६॥

पाहूंम्हणोनिनिघाला । कुंडासमीपमुनिआला । कुंभीपाक अवलोकिला । मुखखालींकरुनिया ॥२७॥

तोवर्तलेंनवल । प्राण्यांसुखझालेसकळ । हसतीनाचतीबहुळ । आनंदलेसर्वही ॥२८॥

स्वच्छझालेंजलसीतल । सुगंधवायूपरिमळ । मृदंगविणाकाहल । मधुरध्वनीहोतसे ॥२९॥

सुखझालेंस्वर्गाहून । चकितझालेदूतपाहून । दुर्वासहीचकितहोऊन । गेलानिघून अन्यस्थळीं ॥३०॥

दूतींकळविलेंयमाशीं । यमपातलासत्वरेशी । वार्ताकळवीइंद्रासी । अष्टादिग्पाळपातले ॥३१॥

ब्रम्हविष्णूतेथेंआलें । कुंभिपाकींसुखझालें । पापाचेंआतांभयकाय ॥३२॥

ईशसंकल्पसत्य । केवींझालाअसत्य । नकळेंकोणाइंगित । कायकारणम्हणुनी ॥३३॥

ब्रम्हविष्णूदेवसकळ । गेलेतेव्हांशिवाजळ । नमूनतयावृत्तसकळ । सांगीतलेंविष्णूनें ॥३४॥

हरम्हणेनवलकाय । भस्ममहिमानकरीकाय । ममभक्तदुर्वासजाय । कुंभिपाकपहाया ॥३५॥

पातकातेंभस्मकरी । अपवित्रतेंपवित्रकरी । भस्मलावितांशिरीं । ममरुपतोप्रत्यक्ष ॥३६॥

अधोमुखेंअवलोकिले । भस्मकणत्यांतपडले । भस्मस्पर्शेंदिव्यझालें । महातीर्थकुंडतें ॥३७॥

पितृतीर्थलोकपावन । झालेंतेंआजपासून । मल्लिंगकरास्थापन । देवीप्रतिमास्थापिजे ॥३८॥

पित्रेश्वरपित्रेश्वरी । पितृतीर्थतेंसाचारी । सर्वतीर्थांमाझारी । श्रेष्ठतीर्थजाणिजे ॥३९॥

एवंवाक्य ऐकून । सदाशिवासीनमून । परत आलेसर्वजण । देवीशिवस्थापिले ॥४०॥

विमानशिवेंधाडिलें । प्राणीसर्वकैलासांनेले । शिवलोकीराहिले । भद्रगण अद्यापि ॥४१॥

तेथून अन्यस्थळांवरी । कुंभिपाकरचिलादूरी । शिवभक्ततेथवरी । नजातीऐसेंकेलें ॥४२॥

ऐसेंभस्माचेंमहिमान । नारदासांगेनारायण । सवेंचकथिलेंमुद्राधारण । द्वादशतिलकवैष्णवाचे ॥४३॥

विष्णुआगमपाहून । करतोंम्हणेवर्णन । हरिद्राआणिगोपीचंदन । उर्ध्वपुंड्रहरिनामें ॥४४॥

पुन्हाकरुनविचार । बोलेनारदामुनिवर । श्रुतिसिद्धनिर्धार । भस्मपुंड्रचंद्रसा ॥४५॥

श्रुतीचेअधिकारी । विप्रक्षत्रीयसदाचारी । भस्मधारणसाचारी । शिवविष्णुप्रेयस ॥४६॥

वेदविहितएकभसित । तिर्यकतिलकवर्णित । तेचिसदाद्विजाउचित । इतरत्र इतरासी ॥४७॥

तीनशतसत्याहत्तर । भस्ममहिमाअपार । वर्णनकेलासेथोर । संक्षेपरुपदेवीनें ॥४८॥

श्रीदेवीविजयेएकादशेतृतीयः ॥३॥