क्षिप्रं भवति धर्मात्मा शश्चच्छान्तिं निगच्छति ।
कौन्तेय प्रतिजानीहि न मे भक्तः प्रणश्यति ॥३१॥
पावेल तो भक्त । मज कालांतरीं । म्हणशील जरी । ऐसें पार्था ॥८०५॥
तरी नित्य करी । अमृतीं जो वास । बाधेल तयास । काय मृत्यु ? ॥८०६॥
जिये वेळीं नाहीं । सूर्याचा उदय । बोलती । समय । रात्रीचा तो ॥८०७॥
माझ्या भक्तिविण । तैसें जें जें होय । तें तें नव्हें काय । महा -पाप ? ॥८०८॥
म्हणोनियां आतां । तयाचिया चित्ता । माझी प्राप्त । होतां । जवळीक ॥८०९॥
पावला तो माझें । तत्त्वतां स्वरूप । राहिला मद्रूप । होवोनियां ॥८१०॥
कोणता आदील । नये ओळखितां । दीपें चि लावितां । दुजा दीप ॥८११॥
तैसा भजे मातें । सर्वस्व मानोन । मी च तो होवोन । ठाके पार्था॥८१२॥
मग नित्य शांति । माझी स्थिति कांति । सर्व हि तीं होती । तया प्राप्त ॥८१३॥
किंबहुना पार्था । माझिया जीवें च । जिवंत । तो साच । राहतसे ॥८१४॥
आतं ऐशापरी । करोनि विस्तार । तें चि वारंवार । किती सांगूं ॥८१५॥
जरी माझी प्राप्ति । इच्छिसी साचार । न पडो विसर । भक्तीचा गा ॥८१६॥
निर्मळ तें कुळ । कासयासी व्हावें । कासया वानावें । कुलीनत्व ॥८१७॥
कासयासी व्यर्थ । पांडित्याची हांव । तारुण्याचा गर्व । कासयासी ॥८१८॥
कां गा मिरवावें । सौंदर्य तें फोल । संपत्तीचा डौल । कासयासी ॥८१९॥
पार्था , जरी नाहीं । एक माझी भक्ति । निष्फळ तीं होती । जाण सर्व ॥८२०॥
दाण्याविण जैसीं । कणिसें फोलट । काय घनदाट । लागोनियां ॥८२१॥
काय करावी ती । सुरम्य नगरी । नसे तेथें जरी । लोकवस्ती ॥८२२॥
एक दुःखी कष्टी । वनीं हिंडे साच । दुजें हि तैसेंच । तया भेटे ॥८२३॥
किंवा सरोवर । आटोनियां गेलें । झाड बहरलें । वांझ फुलीं ॥८२४॥
तैसें कुळ -जाति - । गौरव सकल । वैभव निष्फळ । जाणावें तें ॥८२५॥
आहे सावयव । शरीर तें पाहीं । जीवचि तो नाहीं । परी त्यांत ॥८२६॥
तैसें भक्तिवीण । जळो तें जीवन । भूवरी पाषाण । काय थोडे ? ॥८२७॥
हिंवर -तरूची । दाट छाया झाली । तरी ती वाळिली । सज्जनांनीं ॥८२८॥
तैसें पुण्यजात । धनंयजा जाण । गेलें डावलोन । अभक्तांतें ॥८२९॥
निंब निंबोळ्यांनीं । ओथंबोन आला । सुकाळ तो झाला । कावळ्यांसी ॥८३०॥
तैसा भक्ति -हीन । करंटा केवळ । वाढला सकळ । दोषांशाठीं ॥८३१॥
षड्रस पक्वान्न । खापरीं वाढोन । ठेविलें नेवोन । चव्हाटयांत ॥८३२॥
तरी तें खावोन । टाकिती श्र्वानें च । तैसें जिणें साच । अभक्तांचें ॥८३३॥
अर्जुना , स्वप्नीं हि । सुकृत जो नेणे । आमंत्रिलें तेणें । भव -दुःखां ॥८३४॥
म्हणोनियां कुळ । नसो तें निर्मळ । असो कीं चांडाळ । हीन जाति ॥८३५॥
त्या हि वरी होवो । पशु -देह -प्राप्ति । परी माझी भक्ति । चुकूं नये ॥८३६॥
पाहें गजेंद्रानें । केला माझा धांवा । पाय नक्रें जेव्हां । धरियेला ॥८३७॥
सर्वभावें मज । येतां चि शरण । तया दिलें स्थान । माझ्या ठायीं ॥८३८॥
तयाचें का आलें । पशुत्व तें आड । भक्तीचा पवाड । ऐसा जाण ॥८३९॥
मां हि पार्थ व्यपाश्रित्य येऽपि स्युः पापयोनयः ।
स्त्रियो वैश्यास्तथा शूद्रास्तेऽपि यान्ति परां परां गतिम् ॥३२॥
उच्चारितां ज्यांचीं । नांवें हि वाईट । ऐसे जे कनिष्ठ । पाप -योनि ॥८४०॥
असोत ते मूढ । जैसे का दगड । परी भक्ति द्दढ । माझ्या ठायीं ॥८४१॥
जयांचिये वाचे । माझे चि आलाप । माजें चि स्वरूप । द्दष्टी भोगी ॥८४२॥
माझा चि संकल्प । जयांचें गा मन । वाहे रात्रं -दिन । आवडीनें ॥८४३॥
तेविं माझिया चि । गुण -कीर्तिवीण । ऐकती ना कान । दुजें कांहीं ॥८४४॥
माझी सेवा हें चि । सर्वांगसंपूर्ण । जाहलें भूषण । जयांलागीं ॥८४५॥
जयांलागीं मज । एकाचें चि ज्ञान । जयां नाहीं भन । विषयांचें ॥८४६॥
ऐसी स्थिति होय । तरीच जीवन । एर्हवीं मरण । ऐसें वाटे ॥८४७॥
सर्वांपरी ऐसा । जीवनीं आधार । जाहलों साचार । मी चि जयां ॥८४८॥
नसोत ते शास्त्री । किंवा बहुश्रुत । आणि नीच जात । असो त्यांची ॥८४९॥
परी माझ्या संगें । तोलितां ते साच । न्यूनता नाहीं च । तयां ठायीं ॥८५०॥
नरसिंह -रूप । घेतलें ज्यासाठीं । काय वानूं भक्ति । प्रह्लादाची ॥८५१॥
दैत्य -कुळीं जन्म । परी भक्ति -बळें । तेणें लाजविलें । देवांतें हि ॥८५२॥
मनोभावें केली । तयाची हि भक्ति । तरी माझी प्राप्ति । होय तेणें ॥८५३॥
एर्हवीं साचार । दैत्य -कुळ तरी । इंद्रास हि सरी । नाहीं त्याची ॥८५४॥
म्हणोनियां येथें । भक्ति एक पुरे । जाति -वर्ण सारें । अप्रमाण ॥८५५॥
असो कातडयाचा । तुकडा च परी । अक्षरें त्यावरी । राजाज्ञेचीं ॥८५६॥
तरी तेणें जोडे । येथें सर्व कांहीं । सोनें रुपें तें हि । गौण ठरे ॥८५७॥
कैसें राजाज्ञेचें । सामर्थ्य तें पाहें । सर्व लाभताहे । तेणें चर्में ॥८५८॥
मनोबुद्धीमाजीं । तैसें सर्वकाळ । संचलें निर्मळ । प्रेम माझें ॥८५९॥
तरी उत्तमत्व । तया झालें प्राप्त । सर्वज्ञ तो होत । स्वभावें चि ॥८६०॥
म्हणोनि उत्तम । कुळ जाति वर्ण । सर्व हि तें जाण । निरर्थक ॥८६१॥
जरी माझ्या ठायीं । द्दढ भाव एक । तरी च सार्थक । जीवनाचें ॥८६२॥
पार्था , असो भाव । कोणता हि मनीं । परी घ्यावें घ्यानीं । माझें रूप ॥८६३॥
ऐशा परी मन । मद्रूप तें होतां । कोण पुसे आतां । जाति -कुळ ॥८६४॥
वहाळ वोहळ । तोंवरी वेगळे । जोंवरी मिळाले । नाहीं गंगे ॥८६५॥
मग गंगेमाजीं । मिळतां ते जाण । राहती होवोन । गंगा -रूप ॥८६६॥
खैर -काष्ठ किंवा । चंदनी लांकून । घडे हि निवड । तोंवरी च ॥८६७॥
जोंवरी तीं सारीं । पडोनि अग्नींत । पावती ना तेथ । अग्नि -रूप ॥८६८॥
स्त्रिया शूद्र वैश्य । क्षत्रिय ह्या जाति । तोंवरी च होती । भिन्न तैशा ॥८६९॥
जोंवरी तीं सर्व । करोनियां भक्ति । पावती ना अंतीं । माझें रूप ॥८७०॥
सागरामाझारी । लवणाचे कण । घालितां विरोन । जाती जैसे ॥८७१॥
तैसीं भावें होतां । मद्रूपी तीं लीन । मग जाति वर्ण । उरे कोठें ? ॥८७२॥
नदी नद पूर्व - । पश्चिम -प्रवाह । हें तों निःसंदेह । तोंवरी च ॥८७३॥
जोंवरी तीं सारीं । सागरीं मिळोन । सागर होवोन । राहिलीं ना ॥८७४॥
कोणें मिषें चित्त । रिघो माझे ठायीं । मद्रूप तें होई । आपोआप ॥८७५॥
लोह परिसासी । गेलें फोडावया । तरी लाभे तया । सुवर्णत्व ॥८७६॥
गोपिकांनीं मज । भावोनियां पति । नाहीं काय प्राप्ति । केली माझी ॥८७७॥
कंस तो हि माझें । धरोनियां भय । झाला नाहीं काय । मद्रूप चि ॥८७८॥
करोनियां वैर । शिशुपालादिकां । मिळाला नाहीं का । माझा लाभ ॥८७९॥
तेविं सोयरीक । जोडोनियां पार्था । माझी सासुज्यता । यादवांसी ॥८८०॥
धरोनि ममत्व । वसुदेवादिक । पावले गा देख । मद्रूपता ॥८८१॥
नारद अक्रूर । ध्रुव माझे भक्त । तयांसी मी प्राप्त । भक्ति -भावें ॥८८२॥
शुक -सनकादिक । घेवोनियां ध्यास । माझिया पदास । पावले गा ॥८८३॥
तैसा काम -भावें । लाभलों गोपींस । भय -भ्रमें कंस । मद्रूप तो ॥८८४॥
शिशुपालादिक । करोनियां वैर । पावले साचार । मद्रूपता ॥८८५॥
प्रपंचीं विरक्ति । किंवा माझी भक्ति । माझ्या ठायीं प्रीति । किंवा वैर ॥८८६॥
कोणत्या हि मार्गें । लागो माझा ध्यास । तरी लाभे त्यास । सासुज्यता ॥८८७॥
म्हणोनियां मातें । पावावया पाहीं । उपायांची नाहीं । वाण येथें ! ॥८८८॥
आणि कोणत्या हि । जातींत जन्मून । करावें भजन । किंवा वैर ॥८८९॥
परी भक्त एक । माझा चि गा व्हावें । वैर हि करावें । माझ्याशीं च ॥८९०॥
कोणें मिषें जडो । माझ्या ठायीं वृत्ति । मद्रूप ते होती । निःसंदेह ॥८९१॥
ह्या चि लागीं वैश्य । शूद्र स्त्रिया कोणी । किंवा पाप -योनि । होती जे का ॥८९२॥
पार्था तयांतें हि । होते माझी प्राप्ति । करोनियां भक्ति । मनोभावें ॥९८३॥
किं पुनर्ब्राह्मणाः पुण्या भक्ता राजर्षस्तथा ।
अनित्यमसुखें लोकमिमं प्राप्य भजस्व माम् ॥३३॥
मग वर्णामाजीं । श्रेष्ठ जे ब्राह्मण । स्वर्ग हें वतन । जयांचें गा ॥८९४॥
मंत्रविद्येलागीं । माहेर जे होती । जे का तपोमूर्ति । भूमि -देव ॥८९५॥
सर्व हि तीर्थाचा । जे का भाग्योदय । अखंड आश्रय । यज्ञांसी जे ॥८९६॥
वेद सुरक्षित । जयांचें गा साच । अभेद्य कवच । लेवोनियां ॥८९७॥
जयांचियां द्दष्टी - । रूप मांडीवर । मांगल्य साचार । वाढतसे ॥८९८॥
जयांच्या आस्थेचें । लाभतां चि ओल । विस्तारला वेल । सत्कर्माचा ॥८९९॥
आणि जयांचिया । संकल्पेंकरोन । सत्यासी जीवन । लाभलें गा ॥९००॥
तेविं जयांचिया । आशीर्वादें भलें । आयुष्य वाढलें । अग्नीचें हि ॥९०१॥
म्हणोनि तयांच्या । प्रीतीसाठीं दिलें । सागरें आपुलें । तोय त्यासी ॥९०२॥
रमादेवीतें हि । सारोनियां दूर । कौस्तुभालंकर । काढोनियां ॥९०३॥
मग पुढें केलें । निज वक्षःस्थळ । लागो पायधूळ । म्हणोनियां ॥९०४॥
आपुलें ऐश्वर्य । करावें जतन । म्हणोनि भूषण । मिरवोनि ॥९०५॥
भृगु ऋषींची ती । पाउलाची खूण । वाहतों अजून । वक्षःस्थळीं ॥९०६॥
काळाग्निरुद्रातें । रहावया घर । ऐसा चि प्रखर । कोप ज्यांचा ॥९०७॥
तेविं अनायासें । सिद्धि येती हात । जयांचा लाभतां । आशीर्वाद ॥९०८॥
ऐसे पुण्यवंत । ब्राह्मण जे थोर । आणिक तत्पर । माझ्या ठायीं ॥९०९॥
पावती ते मातें । आतां धनंजया । सिद्ध करावया । हवें का हें ? ॥९१०॥
जे का चंदनाच्या । ठेले सान्निध्यांत । होती सुगंधित । निंबवृक्ष ॥९११॥
तयांचें हि गंध । उगाळूनि भलें । देवांचीं निढळें । भूषविती ॥९१२॥
मग तो चंदन । न पोंचे त्या स्थानीं । ऐसें कैसें मनीं । धरावें गा ? ॥९१३॥
पोंचे ऐसें म्हणूं । तरी च तें साच । ना तरी नाहीं च । म्हणूं ये का ? ॥९१४॥
शमवाया दाह । मस्तकीं शंकर । वाहे निरंतर । चंद्र -कोर ॥९१५॥
तेथ निवविता । आणिक संपूर्ण । थोर चंद्राहून । सुगंघें जो ॥९१६॥
ऐसा तो चंदन । लीलामात्रें जाण । सर्वांगीं भूषण । कां न व्हावा ? ॥९१७॥
रस्त्यांतील तोय । गंगेचा आश्रय । करोनियां जाय । सागरातें ॥९१८॥
सागरीं तद्रूप । ऐशापरी पाहीं । जरी होय तें हि । अनायासें ॥९१९॥
सागरावांचोन । मग गंगे -प्रति । सांगें अन्य गति । असे काय ? ॥९२०॥
म्हणोनि राजर्षि । आणिक साचार । ब्राह्मण जे थोर । माझे भक्त ॥९२१॥
काया -वाचा -मनें । मी च एक जाण । आश्रयाचें स्थान । जयांलागीं ॥९२२॥
तयां लाभतें च । माझें परं -धाम । मृर्त परब्रह्म । सर्वथा ते ॥९२३॥
अगा , शत छिद्रें । असती ज्या नावे । त्यांत चि बैसावें । लागे जरी ॥९२४॥
तरी कैसें तेथें । रहावें निश्चिंत । दुर्लक्षून पंथ । रक्षणाचा ? ॥९२५॥
शस्त्रांचा वर्षाण । रणीं होय जेथें । हिंडावें का तेथें । उघडें च ? ॥९२६॥
किंवा आदळतां । अंगावरी धोंडे । केवीं ढाल पुढें । करावी ना ? ॥९२७॥
रोगें परिपूर्ण । व्यापितां देहास । औषधीं उदास । रहावें का ? ॥९२८॥
चहूंकडे आग । पेटतां तेथोन । न जावें निघोन । कैसें सांग ? ॥९२९॥
तेविं दुःखरूप । संसारीं जन्मून । कां माझें भजन । करावें ना ? ॥९३०॥
अगा माझी भक्ति । करूं नये ऐसें । काय बळ असे । प्राणियासी ? ॥९३१॥
घराचिया किंवा । भोगांचिया बळें । सांगें काय झाले । निश्चिंत हे ? ॥९३२॥
ना तरी विद्येचें । ह्यांसी बळ थोर । वाटे का आधार । तारुण्याचा ? ॥९३३॥
न करितां भक्ति । व्हावया निश्चिंत । भरंवसा येथ । कोण ह्यांसी ? ॥९३४॥
तरी पार्था जें जें । भोग्यजात देख । तेणें लाभे सुख । देहाचें चि ॥९३५॥
आणि येथें देह । तंव पाहूं जातां । भक्ष्य तें सर्वथा । काळाचें गा ॥९३६॥
नर -देह -रूप । मांडला बाजार । अर्जुना साचार । शेवटील ॥९३७॥
दुःखरूप माल । भरला अमृप । जेथें चाले माप । मरणाचें ॥९३८॥
त्या ह्मा मृत्युलोकीं । जन्मोनि सर्वथा । सुख पाहूं जातां । कैसें लाभे ? ॥९३९॥
फुंकितां राखोंडी । काय दीप लागे । धनंयजा सांगें । मजलागीं ॥९४०॥
अगा विष -कंद । वाटोनियां चाग । सेवावा जो मग । रस त्याचा ॥९४१॥
तया रसा द्यावें । अमृत हें नांव । आणि चिरंजीव । व्हावें जैसें ! ॥९४२॥
ना तरी तोडोनि । मस्तक आपुलें । क्षतीं तें बांधिलें । पायांचिया ॥९४३॥
मृत्यु -लोकांतील । सर्व व्यवहार । तैसा चि साचार । भला देखें ! ॥९४४॥
म्हणोनि ह्या लोकीं । सुखाची कहाणी । पडेल श्रवणीं । ऐसें नाहीं ॥९४५॥
सांग विस्तवाचे । अंथरुणावरी । लागेल का तरी । सुख -निद्र ? ॥९४६॥
पाहें जिया लोकीं । चंद्र क्षयग्रस्त । उदय तो होत । अस्तासाठीं ॥९४७॥
सुख -प्रावरण । लेवोनियां देख । छळीतसे दुःख । प्राणियासी ॥९४८॥
जेथें मंगळाचा । अंकुर जों फुटे । तों चि सवें भेटे । अमंगळ ॥९४९॥
आणि पोटांतील । गर्भासी हि जेथ । येतसे शोधीत । महा -मृत्यु ॥९५०॥
नाहीं तयाची च । जंव चिंता चाले । तंव तें हि गेलें । हारपोनि ॥९५१॥
आणि केव्हां कोठें । कोणी कैसें नेलें । कांहीं च ना कळे । धनुर्धरा ॥९५२॥
मृत्यू -मुखीं गेलें । न ये परतून । शोधितां कोठून । सांपडावें ॥९५३॥
जेथें निरंतर । मरणाच्या गोष्टी । पुराणें हो होती । तयांचीं च ॥९५४॥
कर्ता ब्रह्मदेव । तयासी हि तंत । ऐसें अशाश्वत । सर्व जेथें ॥९५५॥
जिया मृत्युलोकीं । ऐसी नांदणूक । पावले जे लोक । जन्म तेथें ॥९५६॥
नवल हें कैसें । मज उपेक्षून । निश्चिंत बेभान । राहती ते ! ॥९५७॥
इह -परलोकीं । व्हावया कल्याण । कवडी हि जाण । वेंचिती ना ॥९५८॥
परी जेथें होय । सर्वस्वाची हानि । वेंचिती कोटींनीं । द्र्व्य तेयें ॥९५९॥
भोग -विलासीं जो । राहिला गुंतोन । तया सुखासीन । नांव देती ॥९६०॥
आणि तृष्णा -भार । जयाचा अपार । बोलती तो थोर । ज्ञाता ऐसें ॥९६१॥
जयाचें आयुष्य । राहिलें थोडें च । भळ बुद्धि साच । ओहोटलीं ॥९६२॥
तया वृद्धालागीं । वडील मानोन । वंदिती चरण । तयाचे गा ॥९६३॥
करोनि कौतुक । नाचती आनंदें । जों जों बाळ वाढे । वरिवरी ॥९६४॥
आंतुनी आयुष्य । कमी होत जाई । तिळमात्र नाहीं । खंती त्याची ! ॥९६५॥
जन्मल्यापासून । दिसंदीस जाण । काळाच्या स्वाधीन । होऊं लागे ॥९६६॥
साजरा करिती । परी वाढ -दिन । गुढया उभारून । आनंदानें ॥९६७॥
‘ अगा मर ’ ऐसा । साहती ना बोल । मरतां सकळ । आक्रंदानें ॥९६८॥
ओहटे आयुष्य । जरी क्षणोक्षणीं । घेती ना हें ध्यानीं । मूढपणें ॥९६९॥
मुखीं जैसा सर्पें । धरिला बेडूक । वेंटाळितो देख । माशीलागीं ॥९७०॥
तैसा प्राणियासी । नेणों काय लाभ । आशा तृष्णा लोभ । वाढवोनि ॥९७१॥
पाहोनि व्यवहार । ऐसा उफराटा । अंगावरी कांटा । उभा राहे ॥९७२॥
अरे ! हा ! हा ! ऐशा । मृत्युलोकीं येथ । पार्था , अवचित । जन्मलासी ॥९७३॥
तरी आतां वेगें । झाडोनियां अंग । नीघ नीघ नीघ । बाहेरी तूं ॥९७४॥
भक्ति -पंथा लाग । तेणें चि गा मग । पावसी अव्यंग । रूप माझें ॥९७५॥
मन्मना भव मद्रूक्तो मद्याजी मां नमस्कुरु ।
मामेविष्यसि युक्त्वैवमात्मानं मत्परायणः ॥३४॥
इति श्रीमद्भगवद्नीतासूपनिषत्सु ब्रह्मविद्यायां योगशास्त्रे
श्रीकृष्णार्जुनसंवादे राजविद्या - राजगुह्ययोगो नाम
नवमोऽध्यायः ॥९॥
सदा माझे ठायीं । ठेवोनियां मन । करीं तूं भजन । प्रेम -भावें ॥९७६॥
मज एकासी च । नित्या निरंतर । करीं नमस्कार । सर्वांठायीं ॥९७७॥
समूळ संकल्प । टाकावा जाळोन । मदनुसंधान । राखोनियां ॥९७८॥
पार्था , हें चि माझें । निर्मळ यजन । जेणें होय मन । निर्विकल्प ॥९७९॥
संकल्प -विकल्प । जातां आपोआप । सर्वथा मद्रूप । होसील तूं ॥९८०॥
अर्जुना , हें माझें । अंतरींचें गुज । सांगितलें तुज । आज येथें ॥९८१॥
सर्वां हि पासून । निज -गुह्य -ज्ञान । पार्था , लपवून । ठेविलें जें ॥९८२॥
ह्या चि भक्तिपंथें । लाभोनि तें तुज । होशील सहज । सुख -रूप ॥९८३॥
ऐसें बोले भक्त - । काम -कल्पदुम । देव मेघश्याम । परब्रह्म ॥९८४॥
धृतराष्ट्रालागीं । म्हणे तो संजय । घ्यानीं आला काय । संवाद हा ? ॥९८५॥
परी कांहीं केल्या । उठे चि ना म्हैसा । पूरांतून जैसा । नदीचिया ॥९८६॥
वृद्ध धृतराष्ट्र । तैसा स्तब्ध राही । तयासी । तों नाहीं । गोडी तेथें ॥९८७॥
डोलविली मान । संजयें आपुली । म्हणे वृष्टि झाली । अमृताची ॥९८८॥
परी धृतराष्ट्र । असोनि तेथें च । जणूं गेला साच । दूर गांवा ॥९८९॥
कैसा असो परी । आमुचा हा स्वामी । तयासी हें आम्ही । बोलूं जरी ॥९९०॥
तरी वाचेलागीं । लागेल ना दोष । म्हणोनि विशेष । नको आतां ॥९९१॥
काय म्हणूं ह्याचा । ऐसा चि स्वभाव । परी किती दैव । थोर माझें ॥९९२॥
धृतराष्ट्रालागीं । सांगावा वृत्तांत । करोनि निमित्त । हें चि आज ॥९९३॥
जन्म -मृत्युंतून । सोडविलें मज । कैसें मुनिराज । व्यासदेवें ॥९९४॥
ऐसें जंव दीर्घ - । सायासें तो बोले । करोनि आपुलें । द्दढ मन ॥९९५॥
तों चि ते सात्त्विक । भाव प्रकटले । जरी आवरले । नावरती ॥९९६॥
होवोनि चकित । आटूं लागे चित्त । पांगुळली तेथ । वाचा ती हि ॥९९७॥
पायांपासोनियां । मस्तकापर्यंत । झालें रोमांचित । सर्व अंग ॥९९८॥
अर्ध -उन्मीलित । लोचनांमधून । वाहती निघून । आनंदाश्रु ॥९९९॥
उचंबळे सुख । अंतरीं अमूप । म्हणोनियां कंप । शरीरातें ॥१०००॥
रोम -रंध्रांतून । स्वेद -बिदु आले । ल्याला जणुं जाळें । मोतियांचें ॥१००१॥
महा -सुखें ऐसा । भरे अंतःप्रांत । जीवदशा तेथ । आटूं लागे ॥१००२॥
आणि व्यासें आज्ञा । केली जी साचार । तयाचा विसर । पडूं पाहे ॥१००३॥
तों चि पार्थालागीं । बोले चक्रपाणी । तें चि आलें कानीं । घोघावत ॥१००४॥
तेणें घोषें तया । आलें देहभान । टाकिले पुसून । मग । अश्रु ॥१००५॥
सर्वांगाचा घाम । घेतला टिपून । मग उल्हासून । संजय तो ॥१००६॥
धृतराष्ट्रालागीं । म्हणे अवधारा । अहो जी दातारा । संवाद हा ॥१००७॥
संजयाची भुमि । सात्त्विक सुपीक । बीज निवडक । कृष्ण -वाक्य ॥१००८॥
म्हणोनि प्रमेय - । पिकाचा सुकाळ । होईल सकळ । श्रोतयांस ॥१००९॥
अहो श्रोते -जन । सकळ सज्जन । द्यावें अवधान । अळुमाळ ॥१०१०॥
तेणें तुम्ही व्हाल । स्वानंदाचे धनी । लोटलें श्रवणीं । भाग्य आज ॥१०११॥
म्हणोनि दावील । विभूतींचा ठाव । सिद्धांचा तो राव । अर्जुनासी ॥१०१२॥
ती च कथा ऐका । धरोनियां भाव । म्हणे ज्ञानदेव । निवृत्तीचा ॥१०१३॥
इति श्री स्वामी स्वरूपानंदविरचित श्रीमत् अभंग - ज्ञानेश्वरी
नवमोऽध्यायः ।
हरये नमः । हरये नमः । हरये नमः । श्रीकृष्णार्पणमस्तु ।