संस्कृत सूची|संस्कृत साहित्य|व्याकरणः|अष्टाध्यायी|अध्याय ५| भाग ३ अध्याय ५ भाग १ भाग २ भाग ३ भाग ४ अध्याय ५ - भाग ३ महर्षि पाणिनी द्वारा रचित अष्टाध्यायी हा संस्कृत व्याकरणावरील एक अत्यंत प्राचीन ग्रंथ आहे, जो ई.पू. ५००व्या शतकात रचला गेला. Tags : ashtadhyayigrammerpaniniअष्टाध्यायीपाणिनीव्याकरण भाग ३ Translation - भाषांतर १ प्राक् दिशः विभक्तिः ।३ इदमः इश् ।४ एत इतौ रथोः ।५ एतदः अन् ।६ सर्वस्य सः अन्यतरस्यां दि ।७ पञ्चम्याः तसिल् ।८ तसेः च ।९ परि अभिह्याम् अ ।१० सप्तम्याः त्रल् ।११ इदमः हः ।१२ किमः अत् ।१३ वा ह च छन्दसि ।१४ इतराभ्यः अपि दृश्यन्ते ।१५ सर्व एक अन्य किम्यद् तदः काले दा ।१६ इदमः र्हिल् ।१७ अधुना ।१८ दानीं च ।१९ तदः दा च ।२० तयोर्दार्हिलौ च छन्दसि ।२१ अनद्यतने र्हिल् अन्यतरस्यां ।२२ सद्यः परुत्परारिऐषमः परेद्यवि अद्य पूर्वेद्युसन्येद्युसन्यतरेद्युसितरेद्युसपरेद्युसधरेद्युसुभयेद्युसुत्तरेद्युः ।२३ प्रकारवचने थाल् ।२४ इदमः थमुः ।२५ किमः च ।२६ था हेतौ च छन्दसि ।२७ दिक् शब्देभ्यः सप्तमीपञ्चमीप्रथमाह्यः दिश्देशकालेषु अस्तातिः ।२८ दक्षिण उत्तराभ्यां अतसुच् ।२९ विभाषा पर अवराभ्या ।३० अञ्चेर्लुक् ।३१ उपरि उपरिष्टात् ।३२ पश्चात् ।३३ पश्चपश्चा च छन्दसि ।३४ उत्तर अधर दक्षिणात् आतिः ।३५ एनप् अन्यतरस्यां अदूरे आञ्चम्याः ।३६ दक्षिणात् आच् ।३७ आहि च दूरे ।३८ उत्तरात् च ।३९ पूर्व अधर अव् अराणां असि पुरध् अवः च एषाम् ।४० अस्ताति च ।४१ विभाषा अवरस्य ।४२ संख्यायाः विधा अर्थे धा ।४३ अधिकरणविचाले च ।४४ एकात् धः ध्यमुञ् न्यारयां ।४५ द्वित्र्योः च धमुञ् ।४६ एधाच् च ।४७ याप्ये पाशप् ।४८ पूरणात् भागे तीयात् अन् ।४९ प्राक् एकादशभ्यः अच्छन्दसि ।५० षष्ठ अष्टआह्यां ञ च ।५१ मानपशु ङ्गेह्यः कन्लुकौ च ।५२ एकात् आकिनिच् च असहाये ।५३ भूतपूर्वे चरट् ।५४ षष्ठ्या रूप्य च ।५५ अतिशायने तमप् इष्ठनौ ।५६ तिङः च ।५७ द्विवचनविभज्य पपदे तरप् ईयसुनौ ।५८ अच् आद्- ई गुणवचणात् एव ।५९ तुः छन्दसि ।६० प्रशस्यस्य श्रः ।६१ ज्य च ।६२ वृद्धस्य च ।६३ अन्तिकबाढयोर्नेदसाधौ ।६५ विन्मतोर्लुक् ।६६ प्रशंसायां रूपप् ।६७ ईषदसंआप्तौ कल्पप्देश्यदेशीयरः ।६८ विभाषा सुपः बहुच् पुरस्तात् तु ।६९ प्रकारवचने जातीयर्. ७० प्राक् इवात् कः ।७१ अव्ययसर्वनाम्णां अकच् प्राक् टेः ।७२ कस्य च दः ।७३ अज्ञते ।७४ कुत्सिते ।७५ संज्ञायां कन् ।७६ अनुकम्पायां ।७७ नीतौ च तद्युक्तात् ।७८ बह्वचः मनुष्यनाम्न् अः ठच् वा ।७९ घनिलचौ च ।८० प्राचां उप आदेरडच् वुचौ च ।८१ जातिनाम्नः कन् ।८२ अजिन अन्तस्य उत्तरादओपः च ।८३ ठ अच् आदौ ऊर्ध्वं द्वि- ईयात् चः ।८४ शेवलसुपरिविशालवरुणार्यमन् आदीणां तृतीयात् ।८५ अल्पे ।८६ ह्रस्वे ।८७ संज्ञायां कन् ।८८ कुटीशमीशुण्डाह्यः रः ।८९ कुत्वाः डुपच् ।९० कासूगोणीभ्यां ष्टरच् ।९२ किम् यद्तदः निर्हारणे द्वयोरेकस्य डतरच् ।९३ वा बहूणां जातिपरिप्रश्ने डतमच् ।९४ एकात् च प्राचां ।९५ अवक्षेपणे कन् ।९६ इवे प्रतिकृतौ ।९७ संज्ञायां च ।९८ लुप् मनुष्ये ।९९ जीविका अर्थे चापण्ये ।१०० देवपथ आदिभ्यः च ।१०१ वस्तेर्ढञ् ।१०२ शिलायाः ढः ।१०३ शाखा आदिभ्यः यत् ।१०४ द्रव्यं च भव्ये ।१०५ कुश अग्रत् छः ।१०६ सम् आः आत् च तद्विषयात् ।१०७ शर्करा आदिभ्यः अण् ।१०८ अङ्गुलि आदिभ्यः ठक् ।१०९ एकशालायाः ठच् अन्यतरस्यां ।११० कर्कलोहितात् ईकक् ।१११ प्रत्नपूर्वविश्वैंआत् थाल् छन्दसि ।११२ पूगात् ञ्यः अग्रामणीपूर्वात् ।११३ व्रातच्फञ्रस्त्रियां ।११४ आयुध जीविसंघात्ञ्यट् आहीकेषु अब्राह्मणराजन्यात् ।११५ वृकात् टेण्यण् ।११६ दामनि आदित्रिगर्तषष्ठात् हः ।११७ पर्शु आदियौधेय आदिह्यां अण् अञौ ।११८ अभिजित् विदभृत्शालावत्शिखावत्शमीवत् ऊर्णावत्श्रुमत् अणः यञ् ।११९ ञ्यआदयः तद्राजाः । N/A References : N/A Last Updated : January 17, 2018 Comments | अभिप्राय Comments written here will be public after appropriate moderation. Like us on Facebook to send us a private message. TOP