संस्कृत सूची|संस्कृत साहित्य|व्याकरणः|अष्टाध्यायी|अध्याय ७| भाग ४ अध्याय ७ भाग १ भाग २ भाग ३ भाग ४ अध्याय ७ - भाग ४ महर्षि पाणिनी द्वारा रचित अष्टाध्यायी हा संस्कृत व्याकरणावरील एक अत्यंत प्राचीन ग्रंथ आहे, जो ई.पू. ५००व्या शतकात रचला गेला. Tags : ashtadhyayigrammerpaniniअष्टाध्यायीपाणिनीव्याकरण भाग ४ Translation - भाषांतर १ णौ चङि उपधायाः ह्रस्वः ।२ न अच् लोपि(न्)शासु ऋत् इतां ।३ भ्राजभासभाषदीपजीवमीलपीडां अन्यारयाम् ।४ लोपः पिबतेरीत् च अभ्यासस्य ।५ तिष्ठतेरित् ।६ जिघ्रतेर्वा ।७ उरृत् ।८ नित्यं छन्दसि ।९ दयतेर्दिगि लिटि ।१० ऋतः च संयोग आदेर्गुणः ।११ ऋच्छति ऋ ॠतां ।१२ शॄदॄपॄआं ह्रस्वः वा ।१३ के अणः ।१४ न कपि ।१५ आपः अन्यतरस्यां ।१६ ऋदृशः अङि गुणः ।१७ अस्यतेः थुक् ।१८ श्वयतेरः ।१९ पतः पुं ।२० वचः उं ।२१ शीङः सार्वध्दातुके गुणः ।२२ अयङ् यि क्- ङ्- इति ।२३ उपसर्गात् ह्रस्वः ऊहतेः ।२४ एतेर्लिङि ।२५ अकृत्सार्वधातुकयोः दीर्घः ।२६ च्व् औ च ।२७ रीङ् ऋतः ।२८ रिङ् श्सयक्लिङ्क्षु ।२९ गुणः अर्तिसंयोगआद्योः ।३० यङि च ।३१ ई घ्राध्मोः ।३२ अस्य च्वौ ।३३ खचि च ।३४ अशनाय उदन्यध्दनायाः बुभ्क्षापिपासागर्धेषु ।३५ न छन्दसि अपुत्रस्य ।३६ दुरस्युर्द्रविणस्युर्वृषण्यतिरिषण्यति ।३७ अश्व अघस्य आत् ।३८ देवसुम्नयोर्यजुषि काठके ।३९ कवि अध्वरपृतनस्य ऋचि लोपः ।४० द्यतिस्यतिमास्थां इत् ति किति ।४१ शाछोरन्यतरस्यां ।४२ दधातेर्हिः ।४३ जहातेश्च क्त्वि ।४४ विभाषा छन्दसि ।४५ सुधितवसुधितनेमधितधिष्वधिषीय च ।४६ दः दद् घोः ।४७ अचः उपसर्गात् तः ।४८ अपः भि ।४९ सः सि आर्धधातुके ।५० तासस्त्योर्लोपः ।५१ रि च ।५२ ह एति ।५३ यि इवर्णयोर्दीधीवेव्योः ।५४ सनि मीमा- घुरभलभशकपतपदां अचः इः ।५५ आप्- ज्ञपि ऋधां ईत् ।५६ दम्भः इत् च ।५७ मुचः अकर्मकस्य गुणः वा ।५८ अत्र लोपः अभ्यासस्य ।५९ ह्रस्वः ।६० हलादिः शेषः ।६१ शर्पूर्वाः खयः ।६२ कुहोः चुः ।६३ न कवतेर्यङि ।६४ कृषेश् छन्दसि ।६५ दाधर्तिदर्धर्तिदर्धर्षिबोभूतुतेतिक्ते अलर्षिआपणीफणत्संसनिष्यदत्करिक्रत्कनिक्रदत्भरिभ्रत्दविध्वतः दविद्युतत्तरित्रतः सरीसृपतम्वरीवृजत्मर्मृज्य आगनीगन्ति इति च ।६६ उरत् ।६७ द्युतिस्वाप्योः सम्प्रसारणं ।६८ व्यथः लिटि ।६९ दीर्घः इणः किति ।७० अतः आदेः ।७१ तस्मात् नुट् द्विहलः ।७२ अश्नोतेः च ।७३ भवतेरः ।७४ ससूव इति निगमे ।७५ निजां त्रया- णां गुणः श्लौ ।७६ भृञां इत् ।७७ अर्तिपिपर्त्योश्च ।७८ बहुलं छन्दसि ।७९ सनि अतः ।८० ओः पुयण् जि अपरे ।८१ स्रवतिशृ- णोतिद्रवतिप्रवतिप्लवतिच्यवतीणां वा ।८२ गुणः यङ्लुकोः ।८३ दीर्घः अकितः ।८४ नीक् वञ्चुस्रन्सुध्वन्सुभ्रन्शुकसपतपदस्कन्दां ।८५ नुक् अतः अनुनासिक न्तस्य ।८६ जपजभदहदशभञ्जपश्सां च ।८७ चरफलोः च ।८८ उत् परस्य अतः ।८९ ति च ।९० रीक् ऋत् उपधस्य च ।९१ रुक् रिकौ च लुकि ।९२ ऋतः च ।९३ सन्वत् लघुनि चङ्परे अनच् लोपे ।९४ दीर्घः लघोः ।९५ अत् स्मृद् ऋलपॄत्वरप्रथम्रदस्त् ऋलपॄस्पशां ।९६ विभाषा वेष्टिचेष्ट्योः ।९७ ई च गणः । N/A References : N/A Last Updated : January 17, 2018 Comments | अभिप्राय Comments written here will be public after appropriate moderation. Like us on Facebook to send us a private message. TOP