तरी अविद्या एकचि निश्चिती । परी बोधका अनंता शक्ती । जैशी एके दावर्णी बांधिती । अनेक पशू ॥५२॥
तेथ पशुप्रती बिरडें । वेगळालें आगरडें । येणें बाधकत्व घडे । एकानेकविधा ॥५३॥
तेथ ज्याचें बिरडें तुटलें । तें दोर दावणीहूनी सुटलें । तैसें अविद्या आवरण फिटलें । तो मुक्त झाला ॥५४॥
एकाचेनि अविद्यानाशें । जगचि मुक्त व्हावें ऐसें । मानिती त्यां मतपिसें । मताभिमानें ॥५५॥
पैं एकें ढोरें दावणी उपडिली । तरी अवघींचि कैसेनि सुटलीं । ते अधिकाधिक गुंफली । परस्परानुमिळणीं ॥५६॥
तरी एकाच्या अनुष्ठानसिद्धी । जो जगाचि मुक्ती प्रतिपादी । तो जाण पां त्रिशुद्धी । अधिक गुंफे ॥५७॥
एकाचेनि भोजनें । केवीं तृप्ती होइजे सकळजनें । कीं एकाचेनि अमृतपानें । जग अमर होइजे ॥५८॥
तैसी एकाची परप्राप्ती । कैसी सकळांसी निवृत्ती । हे बाळसाची वदंती । परी सिद्धार्थ नव्हे ॥५९॥
ज्याची अविद्या निरसे । त्यासि जगचि मुक्त दिसे । तेथ मुक्त म्यां करावें ऐसें । अभिमानत्व नुरे ॥३६०॥
फिटली अविद्येची बाधा । तोचि प्राप्त मुक्तिपदा । हे वसिष्ठादिमत मर्यादा । ज्ञानियांची ॥६१॥
केवळ दोराचा व्याळ । हा काळ्या नाव शंखपाळ । ह्नणतां होय बरळ । सांगतांचि ॥६२॥
कां गंधर्व नगरीचे हुडे । मागां बहू पुढें थोडे । ह्नणती ते शहाणे कीं वेडे । विचारी जोपां ॥६३॥
आकाशाची सुमनें । सुवार्से की वासहीनें । विवंचिती ते देखणे । निर्धाराचे ॥६४॥
तैसी अविद्याचि तंव वावो । तेथ कैचा एकानेकभावो । हा वाढविती जो निर्वाहो । ते काय निपुण ज्ञानी ॥६५॥
डोळियामाझी बाहुली असे । हें ह्नणे तोचि प्रतिबिंबला दिसे । तेवीं आपुलेनि संकल्पवशें । अविद्या सृष्टी ॥६६॥
जैशीं आपुलीचि उत्तरें । होती पडिसादा प्रत्युत्तरें । तेवी स्वसंकल्पाचेनि आधारें । मायादिसृष्टी ॥६७॥
स्वसंकल्पें अविद्या बाधू । स्वसंकल्पें मानी बद्धू । स्वसंकल्पें अनुवादू । मी मुक्त ह्नणउनी ॥६८॥
आरिसा काये प्रतिबिंब असे । परी जो पाहे तोचि आभासे । तेवीं आपुलेनि संकल्पवशें । वसविल्या सृष्टी ॥६९॥
स्वसंकल्पावांचूनि पाही । जगीं अविद्याचि नाहीं । ते कल्पना निमे ठाईं । तें यातायात कैची ॥३७०॥
ह्नणोनि कल्पनेच्या नाशीं । अविद्या पडे मनाचे ग्रासीं । तैं अज्ञानाची निशा निरसी । अविद्या भावें ॥७१॥