श्री ज्ञानेश्वर स्तोत्र - प्रभु सद्गुरुसी करुनी प्र...


देवी देवतांची स्तुती करताना म्हणावयाच्या रचना म्हणजेच स्तोत्रे. स्तोत्रे स्तुतीपर असल्याने, त्यांना कोणतेही वैदिक नियम नाहीत. स्तोत्रांचे पठण केल्याने इच्छित फल प्राप्त होते.


प्रभु सद्गुरुसी करुनी प्रणाम । करी मानसा, शुद्धता शांतिधाम ॥
मग ज्ञानदेव-स्तवा । मी प्रवृत्त । नमो ज्ञानिया तूं महा श्रेष्‍ठ संत ॥१॥
श्री पैठणासन्निध दिव्य भूला । आपेगांविं, साधूचि जन्मासि आला ॥
सुपुत्र, मातेसि संतोष व्हावा । नमस्कार माझा तुम्हां ज्ञानदेवा ॥२॥
संन्याशि यासीच सुपुत्र झाला । म्हणूनि वाळींत द्विजांनीं ठेला ॥
परी योग्यता पाहतां मान द्यावा । नमस्कार माझा तुम्हां ज्ञानदेवा ॥३॥
रेडयामुखीं वेदचि बोलवीला । द्विजसंघ सगळाहि संतुष्‍ट झाला ॥
म्हणूनि देवासम हा स्तवावा । नमस्कार माझा तुम्हां ज्ञानदेवा ॥४॥

भावंड चारी, समवेत बैसे । भिंतीवरी ओपचि घेत भासे ॥
भेटे अशा कालिंच चांगदेवा । नमस्कार माझा तुम्हां ज्ञानदेवा ॥५॥
चांगाची व्याघ्रावरुनी, किं आला । सर्पासि आसूड करिं घेववीला ॥
जडभिंति चालेचि, होई सजीवा । नमस्कार माझा तुम्हां ज्ञानदेवा ॥६॥
निवृत्ति ज्ञानदेव, सोपानकाका । मुक्ताई, चत्वारि भावंड, ऐका ॥
अवतारि पुरुषांसम, मानिं देवा । नमस्कार माझा तुम्हां ज्ञानदेवा ॥७॥
इंद्राहुनी वैभविं फार थोर । इंद्रायणी दिव्य सरित्-सुतीर ॥
तटीं तियेचे चिरवास ठेवा । नमोदेव-देवा, तुम्हां ज्ञानदेवा ॥८॥
आषाढ कार्तीक या दोन मासीं । पाहा कृष्ण पक्षींच एकादशीसी ।
विठू पंढरीचा अकस्मात् यावा । नमस्कार माझा तुला ज्ञानदेवा ॥९॥
समाधीसि वंदी प्रभू पंढरीचा । असा भक्त प्रेमाहि अन्यत्र कैचा ॥
वर्णूं कसा मी अतुल प्रभावा । नमस्कार माझा तुला ज्ञानदेवा ॥१०॥
जयाचे सभा-मंडपीं, घोषवीणा । अखंड ध्वनी ईश-नामासि जाणा ।
असा छंद आळंदि भक्तस्वभावा । नमस्कार माझा तुम्हां ज्ञानदेवा ॥११॥
ज्ञानेश्वरी ही कृति थोर ज्याची । ’अमृतानुभव’ ही रचना तशीची ॥
ग्रंथ द्वयीं त्या प्रगटीं सुभावा । नमस्कार माझा तुम्हां ज्ञानदेवा ॥१२॥
अजाना-तरुचेंचि ऐश्वर्य फार । अशा कल्पवृक्षासि थारा समोर ॥
सिद्धेश्वरा संमुख वास व्हावा । नमस्कार माझा तुम्हां ज्ञानदेवा ॥१३॥
महाद्वारिं सौवर्ण अश्वत्थ डोले । "सेवा, सुपुत्रासि देईंच" बोले ॥
अशा वैभवा योग्य, तो पूर्ण व्हावा । नमस्कार माझा तुम्हां ज्ञानदेवा ॥१४॥
समाधी नव्हे, पाहिं साक्षात् सुदेव । दिसे त्यांसि ऐसा जयांचें सुदैव ॥
समर्पीं तयाला उपचार सर्व । नमो संतवर्या तुम्हां ज्ञानदेवा ॥१५॥
ज्ञानेश विष्णूचि साक्षात् पहावा । आळंदि वैकुंठ कीं, भाव ठेवा ॥
श्रीपंढरी तुल्य महिमाची गावा । नमस्कार माझा तुम्हां ज्ञानदेवा ॥१६॥
महोदार तूं घातलीसे गवांदी । भक्तां सुभक्तांचि मोक्षाचि, आदि ॥
तिथें वैष्णवांची मिनलीच मांदी । नमो ज्ञानराया अनंता अनादि ॥१७॥

सिद्धेश्वराचें स्वयंभूचि स्थान । म्हणूनी तदाज्ञाचि देवां प्रमाण ।
"वसा येथ, सांभाळित ज्ञान देवा" । परब्रह्म सांगे, नमो त्यां सुदेवां ॥१८॥

शंकर प्रभू तो निवृत्तीच झाला । भगवान् विष्णूचि, ज्ञानेश बनला ।
सोपान ब्रह्माचि, मुक्ताई माया । अशा सगुण ब्रह्मा, नमो, शीरपायां. ॥१९॥
"चांग देव पासष्‍टि" चांग्यासि सांगे । इतरां सुभक्तां "हरिपाठ" जागे ॥
अभंगावली योग ज्ञानासी ठेवा । नमो संतवर्या, नमो ज्ञानदेवा ॥२०॥

आळंदि क्षेत्रीं प्रतिव्यक्ति देव । उपतिष्‍ठती जेथ देवाधिदेव ॥
सदा, वा,सुपर्वींच भेटीसीं जावें । नमो ज्ञानराया, नमो भक्तिभावें ॥२१॥

ज्ञानेश्वरांनीं सहनाम देवा । तीर्थाटणें केलिं सुभक्ति भावा ॥
’द्वारका प्रभासादि’ अनेक क्षेत्रें । पाहून केलींच पवित्र गात्रें ॥२२॥
बिकानेर प्रांतीं ’कोलादगी’ त्या । ग्रामीं जला काढिति, आत्मशक्‍त्या ॥
नामाकरी विठ्ठल प्रेमधावा । ज्ञानेश दावी किं, योगप्रप्रभावा ॥२३॥

दोघेही ज्ञानचि सुभक्त होते । परंतु ज्ञानेशयोगीहि ज्ञाते ॥
भक्तद्वयांचा अशिर्वाद व्हावा । नमस्कार माझा तुम्हां ज्ञानदेवा ॥२४॥

"बाप रखुमादेवीवरु विठ्ठलू" हा । अभंगासी ’पालूपदा’ तुम्हि पाहा ॥
नमी शंकरा पार्वती दोन्ही देवां । प्रकृती पुरुषात्मकां आदिदेवा ॥२५॥
ही खूण ज्यांच्या अभंगासि व्हावी । अशा ज्ञानदेवां प्रणती करावी ॥
प्रार्थीं किं "दे भक्ति, मुक्तीच देवा ।" नमस्कार माझा तुम्हां ज्ञानदेवा ॥२६॥
’ज्ञानेश नाम् देव’ काशीसि जाती । विश्वेश्वरीं, त्यांसि सामोरे येती ॥
प्रेमें धरीला कर, विश्वनाथें । हें प्रेम वर्णूं किती म्यां अनाथें ॥२७॥

नामदेव गुरु संत विसोबा । खेचरुं जरि वालि विठोबा ।
ज्ञानदेवचि दाखवि हा गुरु । ज्ञानिया नमिंच, मोक्षदसद्गुरु ॥२८॥

काशीचि यात्रा करुनी निघाले । खानदेशिं तापी तिरिं सर्व आले ।
वाळुवंटिं नाचूनि भजनीं सुरंगीं । पंढरपुरा, मागुति येति मार्गीं ॥२९॥

निवृत्ति, ज्ञानेश, सोपान, नामा । विसोबाचि, परिसा निष्काम प्रेमा ॥
पंढरीं, सुक्षेत्रीं आनंद केला । नमो त्याच ज्ञानेश्वरा सद्गुरुला ॥३०॥
निवत्तिनाथांसि गुरु ज्यांनिं केला । वडील बंधूचि बहुवंद्य झाला ॥
अद्भूत प्रेमें बहुपूज्य भावा । दावी तया, मी नमिं, ज्ञानदेवा ॥३१॥

श्रीआदिनाथें कीं, मच्छिंद्रनाथा । मच्छिंद्र्नाथेंचि गोरक्षनाथा ॥
गोरक्षनाथें गहिनीचनाथा, गहिनीहिनाथें निवृत्तिनाथा ॥३२॥

एकैक सोडूनि परंपरेनें । महेश विष्णूची अवतार सगुणें ॥
परस्परांसी उपदेश केला । परब्रह्म तत्त्वासिच बोधीयेला ॥३३॥

म्हणुनी निवृत्ती गुरु शंभू झाला । ज्ञानेश विष्णूसि सद्बोध केला ।
ऐशी गुरुशिष्य जोडीच कोठें । नमो ज्ञानदेवा, तव भाग्य मोठें ॥३४॥

अशा गौरवाचें रमणीय स्तोत्र । जयाचेंही गाई बहुपुण्य वक्त्र ॥
तो साधुसंतामधिं हो पवित्र । द्या केशवा या बहु ’दिव्यमंत्र’ ॥३५॥

N/A

References : N/A
Last Updated : July 12, 2016

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP