अनुभूतिलेश - श्लोक ६१ ते ७५

वामन नरहरी शेष उर्फ वामन पंडित (इ.स.१६३६ ते १६९५) हे १७ व्या शतकात होऊन गेलेले प्रख्यात मराठी कवी होते


वेदान्तश्रवणादबुद्धिरद्वैतश्रद्धयान्विता ।
सा निश्चयात्मिकाबुद्धिस्तया युक्तां मनो हि तत् ॥६१॥
वेदांतश्रवणें बुद्धि श्रद्धा अद्वैतयुक्त जे ।
निश्चयात्मिका बुद्धि त्या युक्त मन त्या मनें ॥६१॥

अद्वैतनिश्चययुतं मन: सत्त्वमिति स्फुटम् ।
तेनापरोक्षमित्यर्थ: श्रुत्यर्थ इह वर्णित: ॥६२॥
अद्वैतनिश्चयायुक्त मन जें स्पष्ट सत्त्व तें ।
सत्त्वापरोक्ष या अर्थीं श्रुत्यर्थ येथ वर्णिला ॥६२॥

सत्त्ववृत्त्या परोक्षत्वं मन इत्युदिता हि सा ।
व्कचित्सा बुद्धिरित्युक्ता गीता सूपनिषत्सु च ॥६३॥
अपरोक्षत्व सत्त्वानें ते वृत्ति मन बोलती ।
श्रीउपनिषदें गीता बुद्धि तीसचि वर्णिती ॥६३॥

द्दश्यते त्वग्र्थया बुद्धया सूक्ष्मया सूक्ष्मदर्शिभि: ।
इति श्रुत्यात्मबोधाय बुद्धिरत्रापि निश्चिता ॥६४॥
आत्मावलोकन किजे बुद्धि सूक्ष्मचि जे तिणें ।
याश्रुती करुनी बुद्धि आत्मबोधास बोलली ॥६४॥

ह्रदा मनीषा मनसेत्येवं च श्रूयते व्कचित् ।
ज्ञाता ज्ञें चिदात्मत्व सत्त्ववृत्त्याधिगच्छति ॥६५॥
ह्रदामनीषा मनसा कोठें ऐसें हि ऐकिलें ।
ज्ञाता चिदात्मत्व ज्ञेय पावतो सत्त्ववृत्तिनें ॥६५॥

सा वृत्तिर्बुद्धिशब्देन मन: शब्देन च व्कचित् ।
वर्णिता तां तयात्मानं ज्ञात्वा कुर्वनित तन्मयीम् ॥६६॥
बुद्धिशब्दें वृत्ति कोठें मनशब्देंहि वर्णिली ।
तिणें जाणूनि तो आत्मा करिती तिस तन्मयी ॥६६॥

चिन्मयाभ्यासबलवत्तां वृत्तिं तन्मयीं तदा ।
कुर्वन्ति योगिनो धन्या: सिद्धा: स्यु: साधकाश्च ॥६७॥
बलवान् चिन्मयाभ्यासें वृत्ति जे तीस तन्मयी ।
करिती ते धन्य योगी होती साधक सिद्ध ते ॥६७॥

मनसो वृत्तिसून्यस्य ब्रम्हाकारतया स्थिति: ।
इत्युक्तं योगशास्त्रेऽपि गीता सूपनिषत्मु च ॥६८॥
वृत्ति शून्य मनाची ते ब्रम्हाकार स्थिती असे ।
गीता आणी योगशास्त्रीं बोलिलें उपनीषदीं ॥६८॥

इत्थं सति कलो केचिच्चिदात्मज्ञानमानिन: ।
मुक्तिमाहुर्हिनाभ्यासमश्नुते स्रकृदात्मनि ॥६९॥
असें अस्तां कलीं कोणी चिदात्मज्ञानमानिजे ।
मुक्ति आत्मश्रवणें कीं विना अभ्यास बोलती ॥६९॥


तमाहुरात्मैवात्मानं जानाति स नीषया ।
आत्मैव जानात्यात्मानं न वेद मनसापि स: ॥७०॥
बोलती तेच कीं आत्मा आपणातेंच जाणतो ।
न जाणतो मनीषेनें न मनें ही करूनिया ॥७०॥

रहस्युपदिशत्वेवमन्योन्यं प्रवदन्ति च ।
ब्रम्हौव ब्रम्हातां स्वस्य स्वयं वेदेति वादिन: ॥७१॥
गुहय हें उपदेशूनी बोलतीही परस्परें ।
आपली ब्रम्हाता तीतें कीं स्वयें ब्रम्हा जाणते ॥७१॥

यद्यात्मानं ब्रम्हा वेद निर्गुणत्वेन केवलम् ।
निर्गुणत्वेन किं तर्हि विस्मृत्य ब्रम्हातास्थितिम् ॥७२॥
ब्रम्हा जाणे आपणातें जरी केवळ निर्गुण ।
तरी ब्रम्हात्मविस्मृत्यें होतें कीं काय निर्गुण ॥७२॥

ब्रम्हौव तहर्यविद्यापि विद्यापि ब्रम्हा निर्गुणमू ।
यद्यविद्या भवेद ब्रम्हा विद्यापि ब्रम्हा तद्भवेत् ॥७३॥
अविद्या ब्रम्हा जरि तें विद्याही ब्रम्हा निर्गुण ।
होतां ब्रम्हा अविद्या ते विद्याही ब्रम्हा होइल ॥७३॥

मायावृत्तिर्यद्यविद्या विद्या ब्रम्हा कथं भवेत् ।
न निर्गुणं यद्यविद्याऽविद्या ब्रम्हा कथं भवेत् ॥७४॥
मायावृत्ति अविद्या जों विद्या ब्रम्हा कसें घडे ।
अविद्या निर्गुण न जों विद्या ब्रम्हा कसें घडे ॥७४॥

ब्रम्हास्मानं न वेदेति सिद्धे वक्तुं तत: परमू ।
स्वब्रम्हात्वं स्वयं ब्रम्हा जानातीत्युचितं भवेत ॥७५॥
आपणा ब्रम्हा जाणेना होईल सिद्ध हें जरी
तरि किं बोल उचित ब्रम्हा जाणे स्वब्रम्हाता ॥७५॥

N/A

References : N/A
Last Updated : November 29, 2014

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP