पूर्वभागः - अध्यायः ५१

सूत उवाच ॥
देवकूटे गिरौ मध्ये महाकूटे सुशोभने ॥
हेमवैडूर्यमाणिक्यनीलगोमेदकांतिभिः ॥१॥

तथान्यैर्मणिमुख्यैश्च निर्मिते निर्मले शुभे ॥
शाखाशत सहस्राढ्ये सर्वद्रुमविभूषिते ॥१॥

चंपकाशोकपुंनागवकुलासनमंडिते ॥
पारिजातकसंपूर्णे नानापक्षिगणान्विते ॥३॥

नैकधातुशतैश्चित्रे विचित्रकुसुमाकुले ॥
नितंबपुष्पसालंबे नैकसत्त्वगणान्विते ॥४॥

विमलस्वादुपनीये नैकप्रस्रवणैर्युते ॥
निर्झरैः कुसुमाकीर्णैरनेकैश्च विभूषिते ॥५॥

पुष्पोडुपवहाभिश्च स्रवंतीभिरलंकृते ॥
स्निग्धवर्णं महामूलमनेकस्कंधपादपम् ॥६॥

रम्यं ह्यविरलच्छायं दशयोजन मंडलम् ॥
तत्र भूतवनं नाम नानाभूतगणालयम् ॥७॥

महादेवस्य देवस्य शंकरस्य महात्मनः ॥
दीप्तमायतनं तत्र महामणिविभूषितम् ॥८॥

हेमप्राकारसंयुक्तं मणितोरणमंडितम् ॥
स्फाटिकैश्च विचित्रैस्च गोपुरैश्च समन्वितम् ॥९॥

सिंहासनैर्मणिमयैः शुभास्तरणसंयुतैः ॥
क्षितावितस्ततः सम्यक् शर्वेणाधिष्ठितैः शुभैः ॥१०॥

अम्लानमालानिचितैर्नानावर्णैर्गृहोत्तमैः ॥
मंडपैः सुविचित्रैस्तु स्फाटिकस्तंभसंयुतैः ॥११॥

संयुतं सर्वभूतेन्द्रैर्ब्रह्मेन्द्रोपेन्द्रपूजितैः ॥
वराहगज सिंहर्क्षशार्दूलकरभाननैः ॥१२॥

गृध्रोलूकमुखैश्चान्यैर्मृगोष्ट्राजमुखैरपि ॥
प्रमथैर्विविधैः स्थूलैर्गिरिकूटोपमैः शुभैः ॥१३॥

करालैर्हरिकेशैश्च रोमशैश्च महाभुजैः ॥
नानावर्णाकृतिधरैर्नानासंस्थानसंस्थितैः ॥१४॥

दीप्तास्यैर्दीप्तचरितैर्नन्दीश्वरमुखैः शुभैः ॥
ब्रह्मेन्द्रविष्णुसंकाशैरणिमादि गुणान्वितैः ॥१५॥

अशून्यममरैर्नित्यं महापरिषदैस्तथा ॥
तत्र भूतपतेर्देवाः पूजां नित्यं प्रयुंजते ॥१६॥

झर्झरैः शंखपटहैर्भेरीडिंडिम गौमुखैः ॥
ललितावसितोद्गीतैर्वृत्तवल्गितगर्जितैः ॥१७॥

पूजितो वै महादेवः प्रमथैः प्रमथेश्वरः ॥
सिद्धर्षिदेवगंधर्वैर्ब्रह्मणा च महात्मना ॥१८॥

उपेन्द्रप्रमुखैश्चान्यैः पूजितस्तत्र शकरः ॥
विभक्तचारुशिखरं यत्र तच्छंखवर्चसम् ॥१९॥

कैलासो यक्षराजस्य कुबेरस्य महात्मनः ॥
निवालः कोटियक्षाणां तथान्येषां महात्मनाम् ॥२०॥

तत्रापि देवदेवस्य भवस्यायतनं महत् ॥
तस्मिन्नायतने सोमः सदास्ते सगणो हरः ॥२१॥

यत्र मंदाकिनी नाम नलिनी विपुलोदका ॥
सवर्णमणिसोपाना कुबेरशिखरे शुभे ॥२२॥

जांबूनदमयैः पद्मैर्गंधस्पर्शगुणान्वितैः ॥
नीलवैडूर्यपत्रैश्च गंधोपेतैर्महोत्पलैः ॥२३॥

तथा कुमुदषण्डैश्च महापद्मैरलंकृता ॥
यक्षगंधर्वनारीभिरप्सरोभिश्च सेविता ॥२४॥

देवदानवगंधर्वैर्यक्षराक्षसकिन्नरैः ॥
उपस्पृष्टजला पुण्या नदी मंदाकिनी शुभा ॥२५॥

तस्याश्चोत्तरपार्श्वे तु भवस्यायतनं शुभम् ॥
वैडूर्यमणिसंपन्नं तत्रास्ते शंकरोऽव्ययः ॥२६॥

द्विजाः कनकनंदायास्तीरे वै प्राचिदक्षिणे ॥
वनं द्विजसहस्राढ्यं मृगपक्षिसमाकुलम् ॥२७॥

तत्रापि सगणः सांबः क्रीडतोद्रिसमे गृहे ॥
नंदायाः पश्चिमे तीरे किंचिद्वै दक्षिणाश्रिते ॥२८॥

पुरं रुद्रपुरी नाम नानाप्रासादसंकुलम् ॥
तत्रापि शतधा कृत्वा ह्यात्मानं चांबया सह ॥२९॥

क्रीडते सगणः सांबस्तच्छिवालयमुच्यते ॥
एवं शतसहस्राणि शर्वस्यायतनानि तु ॥३०॥

प्रतिद्वीपे मुनिश्रेष्ठः पर्वतेषु वनेषु च ॥
नदीनदतटाकानां तीरेष्वर्णवसांधिषु ॥३१॥

इति श्रीलिंगमहापुराणे पूर्वभागे एकपञ्चशत्तमोध्यायः ॥५१॥